Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मेज़बान
मेज़बान, सं. पुं. (का.) आतिथ्यकारिन, अतिथिसेवकः ।
[ ४८३]
मेटना, क्रि. स., दे. 'मिटाना' ।
मेड़, सं. पुं. (सं. भित्तं ) क्षेत्र, सीमा- पर्यंत: । मेढक, सं. पुं. (सं. मंडूक ) भेकः, प्लवः, प्लवगः, दर्दुरः, वर्षा, भूः-घोषः, अंडुकः, कैंडुकः, हरिः, शालु:, शा (सा) लूरः । मेहा, सं. पुं. (सं. मेढ्रः ) दे. 'भेड़ा' । मेथिलेटिड स्पिरिट, सं. स्त्री. (अं.) मिथिलित
सारः ।
मेथी, सं. स्त्री. (सं.) मैथि : (स्त्री.), मेथिकामेथिनी, दीपनी, बहुपण, गंध, फला-बीजा । मेद, सं. पुं. [ सं . मेदस् (न.)] वपा, वसा, मेद: २. मेदस्विता, स्थौल्यं ३. कस्तूरी । मेदा, सं. पुं. (अ.) पक्वाशयः, पिचंडः, फंड:, मलुकः ।
मेदिनी, सं. स्त्री. (सं.) धरा, दे. 'पृथिवी' | मेघ, सं. पुं. (सं.) यज्ञः, मखः २. हविस्(न.) । मेधा, सं. स्त्री. (सं.) धारणावती बुद्धि: (स्त्री.), स्मरणशक्तिः (स्त्री.), धारणा ।
मैथिल
समाज:, उत्सवः २. जनसंमर्दः, संकुलम् । - ठेला, सं. पुं., जनौघः, जनसंमर्दः । मेवा, सं. पुं. ( फा . ) शुष्क, फलम् । - फ़रोश, सं. पुं. (फ्रा.) फल, विक्रेतृ-विक्रयिन् । मेष, सं. पुं. (सं.) दे. 'भेड़ा' २. क्रियः, राशिविशेषः ।
मेधावी, वि. (सं.) पंडित, धीमत, मेधावत् । मेम, सं. स्त्री. (अं. मैडम ) गौरांगी, श्वेतांगी ( विदेशीय नारी ) |
मेहंदी, सं. स्त्री. (सं. मेंधी ) रागांगी, मेन्धिका, यवनेष्टा, नख, रंजिनी, रागगर्भा, कोकदंता । मेह', सं. पुं. (सं.) मूत्रं २ प्रमेह: ३. मेषः । मेहर, सं. पुं. ( सं . मेघः ) जलदः २. वृष्टिः (स्त्री.), दे. 'वर्षा' ।
,
मेहतर, सं. पुं. (फ़ा. मि. सं. महत्तरः ) ज्येष्ठः, प्रधानः २. मलवाहकः, दे. 'भंगी' ( मेहतरानी स्त्री. ) 1
मेहनत, सं. स्त्री. (अ.) परिश्रमः, प्रयासः । - मज़दूरी, सं. स्त्री, शारीरिक- कायिक, श्रमःव्रातम् ।
- ठिकाने लगना, मु., श्रमसाफल्यम्, श्रमेण (कार्यसिद्धि: (स्त्री.) ।
मेहनताना, सं. पुं. (अ. +फ़ा.) पारिश्र मिकं, कर्मण्या, भर्मण्या । मेहनती, वि. (अ. मेहनत ) परिश्रमिन्, उद्योगिन् । मेहमान, सं. पुं. (फ़ा. ) अतिथिः, दे. । --ख़ाना, सं. पुं., अतिथि-प्राधुण, शाला-गृहम् । - नवाज़, वि., अतिथि- प्राघुण, सेवक- पूजक
मेमना, सं. पुं. (अनु. में - मैं ) अजपोतः, छागशावः २. अविडिंभ:, मेषशिशुः । मेमार, सं. पुं. (अ.) स्थपतिः, वास्तुशिल्पिन्, गृहसंवेशकः, फलगंड:, *गेहकारः । —का काम, सं. पुं., सूत्रकर्मन् (न.) । मेरा, री, सर्व. (हिं. मैं ) मम, मदीय (-या स्त्री.), मामकीन ( -ना स्त्री), मामक( - मिका स्त्री. ), मत्- ।
वा-सत्कारः ।
मेरु, सं. पुं. (सं.) सुमेरु:, हेमाद्रि:, रत्नसाः, सुरालय: २. जपमालायाः प्रधानगुटिका । —दंड, सं. पुं. ( सं. ) पृष्ठ, वंश:- अस्थि (न.) २. ध्रुवमध्यरेखा ।
मेहर, सं. स्त्री. ( फा . ) कृपा, अनुग्रहः । मेहरबान, वि. ( फा . ) कृपालु, अनुग्रहशील । मेहरबानी, सं. स्त्री. (फ़ा. ) दया, अनुकंपा | मेहराब, सं. स्त्री. (अ.) तोरण:-णं, वृत्तखण्ड :
डम् |
मेल, सं. पुं. (सं.) दे. 'मिलन' (१-२ ) 3. ऐकमत्यं, सांमत्यं, वैमत्याभावः ४. सख्यं, मित्रत्वं सौहार्द ५. आनुकूल्यं, सामंजस्यं ६. साम्यं, सादृश्यम् ।
-दार, वि. (अ. + फ़ा.) तोरणाकार (द्वारादि) । मैं, सर्व. ( सं . अस्मद् > ) अहम् । सं. स्त्री, अहंमति: (स्त्री.), अहंकारः । मैका, सं. पुं., दे. 'मायका' ।
—जोल, सं. पुं., सुपरिचयः, अभ्यंतरत्वं, मैत्री, सं. स्त्री. (सं.) मैत्र्यं, दे. 'मित्रता' । - मिलाप, गाढसौहृदम् । मैथिल, वि. ( सं . ) मिथिलासंबंधिन् । सं. पुं., मेला, सं. पुं. ( सं . मेल: ) मेलकः, यात्रा, मिथिलावासिन् २. जनकः ।
सत्कारक ।
-नवाज़ी, सं. स्त्री. दे. 'मेहमानदारी' ।
"
मेहमानदारी, सं. स्त्री. ( फा . ) मेहमानी, सं. स्त्री. (फ़ा. मेहमान)
For Private And Personal Use Only
आतिथ्यं अतिथि-, से
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |