Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मूर्च्छना
[४
]
मुग
मंदता, दुनिर् , बुद्धित्वं, अज्ञानं, अबोधः, पत्रक-कंदकम् । ( छोटी मूली ) मूलकपोतिका, जडता इ.।
चाणक्यमूलक, लघुमूलकम् । मुर्छना, सं. स्त्री. (सं.) संगीतांगप्रकारः। किसी को मूली गाजर समझना, मु., तृणाय-तृणं मूच्र्छा , सं. स्त्री. (सं.) सं.,मोहः, कश्मलं, मन् (दि. आ. अ.), अवधीर -अवगण (चु.) । मूर्छन, मूर्छायः, चैतन्य-संज्ञा.-लोपः-नाशः। मूल्य, सं. पुं. (सं. न.) वस्नः-नं, अधः, -आना, क्रि. अ. मूर्छ ( भ्वा. प. से.), | अहाँ, अवक्रयः, पण्यः। मुह् (दि. प. से. ) मोहं मूछो प्राप् (स्वा. -रहित, वि. (सं.) तुच्छ, निस्सार, व्यर्थ, प. अ.), संज्ञा-चेतना हा (जु. प. अ.), नष्ट- | क्षुद्र। संश-लुप्तचेतन (वि.) भू।।
-वृद्धि, सं. स्त्री. (सं.) वस्न-अर्घ, वृद्धिः-उपमूछित, वि. (सं.) मूढ, मुग्ध, मोहवश, चयः-उन्नतिः (स्त्री.)।
मच्छपिन्न, नष्ट-लुप्त-विगत, चेतन-चैतन्य-संज्ञ। मूल्यवान् , वि. ( सं.-वत् ) बहुमूल्य, महाघ, मूर्त, वि. (सं.) मूर्तिमत्, साकार, आकृतियुक्त
| अतिमूल्य, अमूल्य। २.कठिन,स्थूल,सुसंहत, धन ३. 'मूच्छित' दे.। मूल्यांकन, सं. पुं. (सं. न.) मूल्य बस्नमूर्ति, सं. स्त्री. (सं.) चित्रं, आलेख्यं, रेखा- अर्घ, निर्धारणं-निश्चयनम् । चित्रं २. प्रतिकृतिः ( स्त्री.), प्रतिच्छंदः, मूष, मूष(षि)क, सं. पुं. (सं.) उंदुरुः, दे. प्रतिमा ३. आकृतिः ( स्त्री.), आकारः, स्वरूपं 'चूहा'। ४. शरीरं, देहः ।
-वाहन, सं. पुं. (सं.) गणेशः। -कार सं. पु. ( सं.) चित्रकारः २. प्रतिमा- मूसल-र, सं. पुं. (सं. मुसल:-लं ) मुष(श). कारः।
ल:-लं, अयोऽयम् । -पूजा, सं. स्त्री. (सं.) प्रतिमापूजनम् । -चंद, सं. पुं., अशिष्टः, असभ्यः २. पुष्टदुष्टः। -विद्या, सं. स्त्री. (सं.) मूर्ति-निर्माण-घटना । | मूसल(ला)धार बरसना, मु., अतीव-अतिमर्तिमान, वि. ( सं. मत् ) सशरीर, शरीरिन. वेगेन धारासारैः वृष् ( भ्वा. प. से.)। काय-देह,-भृत-धारिन्-वत्, देहिन, मूर्त | मूसलाधार वर्षा, आसारः, धारा,-आसारः२. दृश्य, दृष्टिगोचर, प्रत्यक्ष, साकार।
। (नि-सं)पातः-वर्षः-वर्षम् । मूर्द्धज, सं. पुं. (सं.) शिरोरुहः, दे. 'केश'। मूर्खा, सं. पुं. (सं.र्द्धन् ) शीर्ष, दे. 'सिर । | मूसा, सं. पुं. (सं. मूषः) दे. 'चूहा'। मूल, सं. पुं. (सं. न.) शिफः-फा, जटा, मृग, सं. पुं. (सं.) हरिणः, कुरंगः,गमः, ब्र(बु)ध्नः, अंघ्रिनामकः २. कंदःदं ३. उप- वातायुः, (अ)जिनयोनिः, एण:-णकः, ऋश्य:क्रमः, आरंशः, आदिः ४. आदि, कारणं- ध्यः, रिष्यः-श्यः, चारुलोचनः, शारंगः, कृष्णबीज-हेतुः, प्रकृतिः ( स्त्री.) ५. मूलवित्तं, सारः, पृषतः-त् (पु.), प्लाविन् (पुं.), दे. 'पूंजी' ६. आद्य-आरंभिक,-भागः ७. गृह- मरुकः, रुरुः, रोहितः, लिगुः, वननः, शंबरः, मूलं, वास्तु (पुं. न.) ८. मूलग्रंथः, व्याख्येय- रौहिषः, वातप्रमीः (पुं.) २. पशुमात्र वाक्यं ९. नक्षत्रविशेषः १०. समीप-पे ११. दे. २. वन्यपशुः ४. मार्गशीर्षमासः ५. मकरराशिः 'पिपलामूल' । वि., मुख्य, प्रधान । । ६. पुरुषभेदः। -धन, सं. पुं. ( सं. न.) मूलं, मूल,-द्रव्यं- -छाला, सं. स्त्री. (सं+हिं.) मृग-हरिण,वित्तं, सामकम् ।
__ अजिनं-चर्मन् (न.)। -मूलश, वि. ( सं. समासान्त में) -कारणक, | -तृष्णा, सं. स्त्री. (सं.) मृग, तृष-तृषाउद्भूत,,-उत्पन्न ( उ. अज्ञानमूलक, अज्ञान- तृष्णिः तृष्णिका-मरीचिका ( सब स्त्री.)। कारणक इ.)।
|-नयनी, सं. स्त्री. (सं.) कुरंग-मृग,-दृश् मूली, सं. स्त्री. (सं. मूलकः-कं) राजालुकः, (स्त्री.)-लोचना(नी)-अक्षी-ईक्षणा-नयना। महाकंदः, हस्तिदंतं, कंदमूलं, दीर्घ, मूलक-|-राज, सं. पु. ( सं.) मृगेन्द्रः, दे. 'सिंह' ।
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |