Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
माध्यंदिन
माध्यंदिन, वि. (सं. >) मध्य, मध्यम, मध्यवर्तिन् । सं. पुं., मध्याहः, मध्य (ध्यं) दिनम्, उद्दिनम् २. वाजसनेयिसंहितायाः शाखाविशेषः । माध्यम, वि. (सं.) माध्यमक [ --मिका (स्त्री.)], माध्यमिक ( - मिकी स्त्री. ). माध्य [ ध्यी ( स्त्री. ) ], केन्द्रीय, मध्यम । सं. पुं. (सं. न. ) उपकरणं, साधनं २. मृतसंदेशहरः ।
माध्यमिक, वि. (सं.) मध्य, मध्यम, मध्यवर्तिन् । सं. पुं. बौद्धसम्प्रदायविशेषः । माध्यस्थ्य, सं. पुं. (सं. न.) दे. 'मध्यस्थता' । माध्वी, सं. स्त्री. (सं.) मध्यादिनिर्मितसुरा २. माधवी, वासन्ती, सुगंधा । मान, सं. पुं. (सं.) गर्वः, अभिमानः, दर्पः, अहंकारः, अवलेपः २. संमानः, प्रतिष्ठा, आदरः, संभावना, पूजा, प्रश्रयः यणं ३. कोप:, प्रीति प्रसाद,-अभावः । ( सं. न. ) यौतवं, पौतवं, पाय्यं वयं (हि. तौल नाप ) २. प्र-परिमाणं, मात्रा ३. इयत्ता, विस्तारः ४. भारः, गुरुत्वं, तील: ५. भारभावं परिमाणं, मात्र, माड: ६. मान, दंड:- सूत्रं इ. ७. साधनं हेतुः, युक्तिः (स्त्री.) ।
-करना, क्रि. स., सत्- पुरस्, कृ, संमन् (प्रे.), पूज-महू ( चु.)। क्रि. अ., मानं धा (जु. उ. अ. ), कुप् ( दि. प. से. ) २. दृप् ( दि. प. अ.), गर्व ( वा. प. से. ) ।
- चित्र, सं. पुं. ( सं. न. ) देश लेख्यं, प्रदेशचित्रं, दे. 'नक्शा' ।
- मंदिर, सं. पुं. (सं. न.) वेधशाला २. कोप- मानिक, सं. पुं., दे. 'माणिक' ।
[ ४६५ ]
मानुष
तर्क ( चु. ), उत्प्रेक्ष् (भ्वा. आ. से.) २. अंगीस्वी, कृ. अभ्युपगम्, अभ्युप-इ ( अ. प. अ. ), मन् ( दि. आ. अ. ) ३. सन्मार्गगामिन् भू । क्रि. स., दे. 'मानना' क्रि. अ. २. दक्ष प्रवीणंपूज्यं मन् ( दि. आ. अ. ) ३. श्रद्धा ( जु. उ. अ. ), विश्वस् ( अ. प. से. ) ४. दे. 'मन्नत मानना' । सं. पुं., स्वी- अंगी, करणं-कारः, अभ्युपगमः-गमनं, उत्प्रेक्षणं-क्षा, विश्वसनम् ।
कल्पनं,
माननीय, वि. (सं.) पूज्य, पूजनीय, सत्कार्य, आदरणीय, संमान्य ।
मानने योग्य, वि., स्वी- अंगी, कार्य, मंतव्य, अभ्युपेय २. श्रद्धेय पूज्य, विश्वसनीय । माननेवाला, सं. पुं., स्वीकर्तृ, मंतृ २. श्रद्धालुः, विश्वासिन् । मानव, सं. पुं. ( सं . ) दे. 'मनुष्य' । मानवी, सं. स्त्री. (सं.) मानुषी, स्त्री, नारी । वि., मानव, मानुष, पौरुषेय, मनुजोचित । मानस, सं. पुं. ( सं. न. ) मनस् - चेतस् (न.),
हृदयं, दे. 'मन' (१-४ ) । २. कैलासवत सरोवरविशेष: ३. कामदेवः, कंदर्पः । वि., मानसिक, चैत्त, बौद्धिक, हार्दिक ।
शास्त्र, सं. पुं, ( सं. न. ) मनोविज्ञानम् । मानसिक, वि. (सं.) मनोभव, मानस, दे. 'मानस' वि. ।
माना हुआ, वि., स्वी- अंगी, प्रतिष्ठित, विश्वस्त |
-कृत,
मत २. पूजित
मानिंद वि. ( फा . ) तुल्य, सदृश, वत् ।
For Private And Personal Use Only
मानित, वि. (सं.) आदृत, प्रतिष्ठित, पूजित । मानिनी, सं. स्त्री. ( सं . ) रुष्टनायिका । वि., मानवती, अभिमानिनी २ रुष्टा, प्रतीपा, कुपिता ।
भवनं, मानगृहम् । -मनौती, सं. स्त्री. ( सं . + हि.) दे. 'मन्नत' २. पारस्परिकप्रेमन् (पुं. न. ) ३. कोपप्रसादनं-ने । -मोचन, सं. पुं. (सं. न. ) कोप, उपशमनं मानी', वि. ( सं. निन् ) अहंकारिन्, दृप्त, अपनयनं, प्रसादनम् । गर्वित २. संमानित, प्रतिष्ठित । सं. पुं., रुष्ट—रखना, क्रि. स., दे. 'मान करना' क्रि. स. नायकः २. सिंहः । २. स्वाभिमानं आत्मसंमानं रक्ष (भ्वा.प.से.) । मानीर, सं. पुं. (अ.) अर्थ:, तात्पर्यं २. तत्त्वं, -हानि, सं. स्त्री. (सं.) अप-परि, वादः, रहस्यं ३. प्रयोजनम् । अपभाषणं. अवधीरणा, मानभंगः, अवमानना । मानता, सं. स्त्री. (हिं. मानना ) दे. 'मन्नत' २. संमानः, प्रतिष्ठा ।
मानुष, सं. पुं. (सं.) मनुष्यः, नरः, दे. 'मनु' २. प्रमाणभेद : ( धर्म.) । वि., मानुषि (ष)क, मानुष्यक, मनुष्यसंबंधिन्, मानुष्य, मानुषीय ।
मानना, क्रि. अ. (सं. मननं ) क्लृप् (प्रे.),
३०
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |