Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ ४५३ ]
मधुर
५. मकरंद्र:, पुष्परसः ६. अमृतं ७. वसंतत्र्त्तुः ८. चैत्रमासः९. दैत्यविशेष: । वि., मधुर, स्वादु | - कंठ, सं. पं. (सं.) कोकिलः, पिकः । -कर, सं. पं. ( सं . ) भ्रमरः २. कामुकः ३. भृङ्गराजवृक्षः ।
करी, सं. स्त्री. (सं.) षट्पदी, भ्रमरी २. सिद्धान्न पक्वान्न, भिक्षा ।
कोशः, करंडः, चपाल: ।
—प, सं. पुं. ( सं. ) भ्रमरः २. मधुमक्षिका ।
-पर्क, सं. पुं. (सं.) दधिमधुमिश्रं आज्यं, ( अतिथ्यादिभ्यः ) ।
- मक्खी, सं. स्त्री. ( सं . - मक्षिका ) मधु, कारःकारिन, सरघा ।
- कार, सं. पुं. ( सं . ) मधुमक्षिका ।
— कोषः, सं. पुं. ( सं . ) मधु, क्रम:- चक्रं पटलं- | मध्यस्थता, सं. स्त्री. (सं.) माध्यस्थ्यं, निर्णयः
२. तटस्थता ।
-मय, वि . ( सं .) मधुर, मधुल, मिष्ट, स्वादु, रुचिर |
- मास, सं. पुं. (सं.) चैत्रः । -मेह, सं. पुं. (सं.) मधुप्रमेहः, मूत्ररोगभेदः । मधुर, वि. (सं.) मिष्ट, मधुर, मधुल, मधुक, मधुमय २. रुच्य, रुचिकर, स्वादु ३. कर्णश्रुति, मधुर, कल, मंजुल ४. सुंदर, मनोज्ञ । -भाषी, वि. (सं.- पिन् ) प्रियंवद, मधुर सु, वाच्, चारुभाषिन् ।
मधुरिमा, सं. स्त्री. [सं. रिमन् (पुं. ) ] माधुर्य २. सौन्दर्यम् ।
मधूकरी, सं. स्त्री. दे. 'मधुकरी' ( २ ) । मध्य, वि. (सं.) दे. ‘मध्यम' । क्रि. वि., मध्ये, अंतरे, अभ्यंतरे । सं. पुं., मध्यं, मध्य भाग:देश:- स्थलं स्थानं २. गर्भः, अभि, अंतरम् । —देश, सं. पुं. (सं.) हिमाचलविंध्याचलकुरु क्षेत्रप्रयागमध्यस्थो देशः २. मध्यप्रांतः । - भाग, सं. पुं. ( सं . ) मध्य, स्थलं स्थानं, केन्द्रम् ।
- लोक, सं. पुं. (स.) भूमिः (स्त्री.), पृथिवी ।
-वर्ती, वि. (सं.- तिन) केन्द्रीय, मध्य, मध्यम, मध्य, स्थ-स्थित | मध्यम, वि. (सं.) मध्य, मध्य, स्थ-स्थितवर्तिन् २. मध्यपरिमाण ३. सामान्य, साधारण ४. व्यवहित, अंतरालस्थ । सं. पुं. (सं.) चतुर्थस्वरः ( संगीत ) २-४ नायक - मृग-राग, भेदः ।
मन
- पुरुष, सं. पुं. (सं.) पदविशेष: ( व्या. त्वं पचसि इ. ) ।
मध्यमा, सं. स्त्री. (सं.) ज्येष्ठांगुली-लि: (स्त्री.), मध्या, ज्येष्ठा २. नायिकाभेदः ३. रजस्वला नारी ।
मध्यस्थ, सं. पुं. (सं.) निर्णेतृ, प्रमाणपुरुषः २. उदासीनः, निष्पक्ष, तटस्थः । वि., दे. 'मध्यम' ।
मध्याह्न, सं. पुं. (सं.) मध्य (ध्यं) दिनं, मध्याह्न, - काल:-समयः-वेला ।
मध्याह्नोत्तर, सं. पुं. (सं. न.) अपराह्नः,परातः, विकाल: ।
मन, सं. पुं. [सं. मनस् (न.) ] चित्तं, चेतस् (न.), हृदयं, स्वांतं, हृद् (न.), मानसं, अंगं, अनंगकं, अंतःकरणं २. अंतःकरणस्य संकल्पविकल्पात्मकवृत्तिः (स्त्री.) ३. विचारः, संकल्प: ४. इच्छा, कामना ।
गढ़ंत, वि., मनः कल्पित, काल्पनिक, अवास्तविक, मनःप्रसूत ।
चला, वि., निर्भय २. साहसिक ३. रसिक । - चाहा, चीत, वि., अभीष्ट, मनोवांछित । -जात, सं. पुं., मनोज:, कामदेवः । - भावता, भावन, वि., रुच्य, रुचिकर, प्रिय, अभिमत |
मति, वि., स्वच्छन्द, अनियन्त्रित, स्वेच्छाचारिन् ।
-मथ, सं. पुं., मन्मथः, कंदर्पः 1
माना, वि., रुच्य, रुचिकर २. अभिमत, मनोनीत ३. यथेष्ट, यथेच्छ यथेप्सित । क्रि. वि., यथेष्टं यथाभिलाषन् ।
मानी, सं. स्त्री, यथेष्ट कार्य-कर्मन (न.) । --मुटाव, सं. पुं., वैमनस्यं, वैमत्यं, दुष्ट, -भाव:बुद्धिः द्वेषः ।
– मोदक, सं. पुं., काल्पनिकसुखं, मन:कल्पिता-नंदः ।
मोहन, सं. पुं., श्रीकृष्णः । वि., मनोहर, हृद्य । मौजी, वि., स्वैरिन्, स्वेच्छाचारिन् । रंजन, वि., मनोरंजक । सं. पुं., मनोरंजनम्, चित्तविनोदः ।
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |