Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मतीरा
- हीन, वि. ( सं . ) जड, मूढ, मूर्ख । मतीरा, सं. पुं., दे. 'तरबूज' । मत्कुण, सं. पुं. (सं.) रक्तपायिन्, रक्तांग, मंचकाश्रयः, उद्देशः ।
मत्त, वि. (सं.) शौंड, उत्कट, क्षीब, उन्मद, मदाढ्य, समद, मदिरोत्कट, मद, मत्त उन्मत्तउद्धत उदग्र २. निर्विवेक ३. वातुल, उन्मत्त
४. प्रसन्न ।
-गयंद, सं. पुं. ( सं . सवैयाछन्दोभेदः । ( ७
अक्षर ) ।
[ ४२ ]
मत्तगजेन्द्रः > ) भगण +२ गुरु
मत्था,
सं. पुं., दे. 'मस्तक' (२) ।
मत्सर, सं. पुं. (सं.) मात्सर्य्यं, परोत्कर्षद्वेषः, असूया, ईर्ष्या २. क्रोधः ।
मत्स्य, सं. पुं. (सं.) दे. 'मछली' २. मीनराशिः ३. विराटदेश: ( दीनाजपुर - रंगपुर, अथवा प्राचीन पांचाल के अंतर्गत ) ४. महापुराणविशेषः ५. विष्णोरवतारविशेषः, मत्स्या
|
वतारः ।
मथन, सं. पुं. (सं. न. ) दे. मंथन १-२ । मथना, क्रि. स. ( सं. मथनं. ) दे. 'बिलोना' २. ध्वंस्-नश् ( प्रे. ) ३.अन्विधू ( दि. प. से. ) ४. असकृत् अनेकवारं कृ । सं.पुं., दे. 'मधानी' २. मंथनं, मंथः ।
मथनी -नियां, सं. स्त्री. ( सं . मंथनी ) मंधनघटी, गगरी, मंथिनी २. दे. 'मधानी' । मथानी, सं. स्त्री. ( सं . मंधान: ) मंथ-मंथन,दंड:, मंथः, मंथन:, खजः, वैशाखः, मथिः, मथिन् (पुं. ), तक्राटः ।
सं. स्त्री. (सं.) मधुपुरं- री | मथुरा, मद, सं. पुं. (सं.) मादः, शौंडता, क्षीबता २. वातुलता, उन्मादः, मतिभ्रंशः ३ दर्पः, अभिमानः ४. सुरा, मद्यं ५. हर्षः, मोदः ६. कस्तूरी-रिका, मृग,-मद:- नाभि: ७. गजगंडजलं, मद, जलं-वारि (न.), दानं ८. शुक्रं, वीर्ये ९. अज्ञानं, प्रमादः १०. मदनः, काम: । - माता', वि., दे.' 'मत्त' (१) २. कामार्त्त, अनंगपीडित ।
मदक, सं. स्त्री. (सं. मदः > ) मदकं, मादकद्रव्यभेदः ।
मधु
मदद, सं. स्त्री. ( अ ) दे. 'सहायता' | -गार, वि. ( अ. + फ़ा. ) दे. 'सहायक' | मदन, सं. पुं. (सं.) मन्मथः, कंदर्प, अनंग: दे. 'कामदेव' २. कामक्रीडा, मैथुनं ३. पिचुकः, मुचकुंद:, कंटकिन ४ धुस्तूर: ५ भ्रमरः ६. खंजनः ७. दे. 'मैना' ।
-- कदन, सं. पुं. ( सं . ) शिवः, मदनहननः । - गोपाल, सं. पुं. (सं.) मदनमोहनः, कृष्णः । - बाण, सं. पुं. ( सं . ) कामशर:, पुष्पभेद: । - सदन, सं. पुं. (सं. न. ) मदन, गृहं भवनं,
भगम् ।
- महोत्सव, सं. पुं. ( सं . ) मदनोत्सव:, सुवसंतकः, मदनपूजासंगीतरात्रिजागरणादियुक्तः चैत्रे भवः प्राचीनोत्सवभेदः ।
मदनोद्यान, सं. पुं. ( सं. न. ) प्रमोदवनम् । मदर, सं. स्त्री. (अं.) मातृ (स्त्री.), जननी । मदरसा, सं. पुं. (अ.) विद्यालयः, पाठशाला : मदांध, वि. (सं.) दे. 'नत्त' (१) । मंदार, सं. पुं. ( सं . मंदार: ) दे. 'आक' | मदारी, सं. पुं. ( अ. मदार ) दे. 'कलंदर " २. सौभिकः, दे. 'जादूगर' ।
मदिराक्ष, वि. ( सं .) मत्तलोचन (नी स्त्री.) । मदीय, वि. (सं.) मामकीन, मामक ( -मिका स्त्री. ), मत् ।
मदीला, वि. ( सं . मदः > ) दे. 'शीला' । मदोन्मत्त, वि. (सं.) मद, उत्कट उदग्र-उद्धत - मद्धि (ड) म, वि., दे. 'मध्यम' । मद्य, सं. पुं. ( सं. न. ) दे. 'मदिरा' । -प, त्रि. ( सं . ) सुराप, दे. 'शराबी' ।
पान, सं. पुं. ( सं. न. ) सुरापानं णम् । -भाजन, सं. पुं. (सं. न.) सुरा, पात्रं-भांडम् |
मदर, सं. स्त्री. (अ.) लिखितपदं २ गणनापदं मधु, सं. पुं. (सं. न. ) क्षौद्रं, माक्षि(क्षी)व',
३. प्रकरणन् ।
कुसुम-पुष्प, आसवः, पित्र्यं पवित्रं माध्वीकं, सारघं, पुष्परस, उद्भवं आह्नायं, मक्षिका वरटीभृङ्ग, वांतं २. मंदिरा ३. दुग्धं ४. जल
मदिरा, सं. स्रो. (सं.) सुरा, हाला, मद्यं, वारुणी, कादंबरी, हलिप्रिया, गंधोत्तमा, इरा, प्रसन्ना, परिश्रुता, कश्यं, गंधमादनी, माधवी,. मदः, मत्ता, मदगंधा, मधु, माध्वीकं, अब्धिजा, देवसृष्टा, मदना, शुंडा, मैरेयं, सीधुः, महानंदा, मदनी, मोदिनी, मनोज्ञा, अमृता, आसवः प्रिया, चपला, मत्ता, कामिनी ।
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |