Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पूतना
[ ३८२ ]
- ( ड़ों ) का अमीर, मु. परंपरागत क्रमा | गत परं परीण, धनिकः धनाढ्यः ।
पूतना, सं. स्त्री. (सं.) राक्षसीविशेष: २ बालरोगभेदः ।
पूति, सं. स्त्री. (सं.) दे. 'पवित्रता' । पूनी, सं. स्त्री. (सं. पू>) पिंजिका, तूल,
नालिका वर्त्तिका ।
पूप, सं. पुं. (सं.) अपूपः पिष्टकः ।
पूर, सं. पुं. ( सं . ) जल- विप्लव:- बृहणं २. व्रणसंशुद्धि: (स्त्री.) ।
पूरक, वि. (सं.) पूरयित्, पूरणकर्तृ २. खैलिक, परिशिष्टात्मक । सं. पुं., बीजपूर:, मातुलुंगः, सुफल: २. गुणकांकः ( गणित ) ३. प्राणा.
यामभेद: ।
पूरण, सं. पुं. (सं. न. ) भरणं, निचयनं, सकुलीकरणं, व्यापनं २ निर्वर्तनं, निष्पादनं, समापनं, संपादनं ३. अंकगुणनम् । वि. पूरक, पूरयितृ ।
पूरना, क्रि. स. ( सं. पूरणं ) पूर् ( चु. ) पृ-भू ( जु. उ. अ.) २. आच्छद ( चु. ) ३. संपद्साधू (प्रे.) ४. ध्मा (भ्वा. प. अ.), (वायुना) पूर् ( 7 ) ५. दे. 'बटना' ।
पूरब, सं. पुं., दे. 'पूर्व' ।
पूरबी, वि., दे. 'पूर्वी' ।
पूरा, वि. (सं. पूर्ण ) पूरित, व्याप्त, संकीर्ण, आसं-समा, कुल, आविष्ट, निचित, संभृत २. समग्र, समस्त, सकल, ३. अविकल, निर्दोष ४. यथेष्ट, पर्याप्त ५. संपन्न, संपादित, कृत । -करना, क्रि. स., समाप् ( स्वा. उ. अ. ) निर्वृत् ( प्रे. ), निःशिष् ( प्रे.), अंतं गम् (प्रे.), संपूर ( चु. ) । — होना, क्रि. अ., समाप् ( कर्म. ), अंतं गम् (भ्वा. प. अ. ), निःशेषी भू., संपद् ( दि. आ. अ.) ।
-उतरना, मु., यथोचितं वृत् ( भ्वा. आ. से. ) २. सफली भू । — होना, मु., स्वर्ग दिवं गम, मृ (तु.आ.अ.) । पूरित, वि. (सं.) दे. 'पूरा' (१) । २. तृप्त, तुष्ट ३. गुणित, आ-नि, हत |
पूरी, सं. स्त्री. (सं.) पू (पो )लिका, पूपिका । खस्ता - शष्कुली । पूर्ण, वि. (सं.) दे. 'पूरा' (१-५) ।
काम, वि. (सं.) आप्तकाम, सफलमनोरथ २. निष्काम, अकाम, निरिच्छ । चंद्र, सं. पुं. ( सं . ) पूर्णेन्दुः । - विराम, सं. पुं. (सं.) वाक्यपूर्णताचिह्नम् । पूर्णतया, क्रि.वि. ( सं .) अशेषत:, सर्वथा, साकल्येन, सामग्र्येण, सामस्त्येन,
पूर्णतः, निरवशेषम् ।
पूर्णता, सं. स्त्री. ( सं . ) समग्रता, साकल्यं २. सिद्धि:, समाप्तिः (स्त्री.) ३. अविकलता, निर्दोषता ४. पूरितत्वं संभृतता । पूर्णमासी, सं. स्त्री. ( सं. ) दे. ‘पूर्णिमा' । पुर्णाहुति, सं. स्त्री. (सं.) यागांताहुति: (स्त्री.)
२. अनुष्ठानावसानकृत्यम् ।
पूर्णिमा, सं. स्त्री. (सं.) पूर्णमा, पौर्णमासी, राका, पित्र्या, चांद्री, सिता, इंदुमती, ज्योत्स्नी । पूर्त्त, सं. पुं. ( सं. न. ) पालनं २. वापी-कूपतटाकादिनिर्माणम् ।
पूर्ति, सं. स्त्री. ( सं . ) ( आरब्धस्य ) समाप्ति:निर्वृत्तिः- सिद्धि:-निष्पत्तिः (स्त्री.) २. पूर्णता, समग्रता ३. पूरणं ४ गुणनं ५. अपेक्षितद्रव्योपस्थापनम् ।
पूर्व, सं. पुं. (सं. पूर्वा) प्राची, पूर्व दिशा-दिश (स्त्री.)- आशा, ऐंद्री २. पूर्वदेशः, पौरस्त्यजनपद: । वि., अग्रग, पूर्वग, अग्र-पूर्व, गामिन् वर्तिन २. पुराण, प्राचीन ३. दे. 'पिछला' । क्रि. वि., प्राक्, अर्वाक् ( दोनों अव्य. ) । - काय, सं. पुं. ( सं . ) ( पशूनां ) देहायभागः २. ( नराणां ) देहोर्ध्वभागः ।
—काल, सं. पुं (सं.) प्राक- पूर्व-प्राचीन, समयः कालः- बेला । -कालिक, वि.
(सं.) पुराग, प्राचीन, प्राकूकालीन, पुरातन, प्राक्तन ।
कालीन, वि
- कृत, वि. (सं.) प्राग्विहित २. पूर्वजन्मकृत | - जन्म, संपुं. [ सं . - जन्मन् (न.)] प्राग्जनि: (स्त्री.) ।
- दिशा, सं. स्त्री. (सं.) दे. 'पूर्व' सं. पुं. (१) । - पक्ष, सं. पुं. (सं.) शास्त्रीय, प्रश्न: - शंका, चोद्यं, देश्यं, फक्किका २. कृष्णपक्षः ३. दे. 'पूर्ववाद : ' ।
- पक्षी, सं. पुं. (सं. क्षिन) वादिन, सिद्धांतविरोधिन् ।
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |