Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पिहित
पिहित, वि. ( सं . ) तिरोहित, गुप्त २. अर्थालंकारभेदः (सा.) ।
[ ३७५ ]
पींजना, क्रि. स. (सं. पिंजन = धुनकी > ) * पिंजू (प्रे. पिंजयति ) दे. 'धुनना' । पी, सं. पुं. (सं. प्रियः) कान्तः, दयित:, वल्लभः, २. पतिः, भर्तृ, प्राणेश्वरः ।
पीक, सं. स्त्री. (अनु. पिच्) पर्णष्ठयूतं, तांबूललाला ।
- दान, सं. पुं. (हिं. + फ़ा. ) पतद्ग्रहः, प्रतिग्राहः, *लालाधानं, निष्ठीवन पात्रम् । पीच, सं. स्त्री. (सं.-पिच्छा ) पिच्छल:-ले-ला,
भक्तमंड:-डं, दे. 'मांड' ।
पीछा, सं. पुं. (सं. पश्चात् > ) पृष्ठं, पृष्ठ- पश्च पश्चाद्-भागः देशः २. अनु, गमनं सरणं-धावनं ३. अन्वेषणम् ।
-करना, मु., अनु, इ-या ( अ. प. अ. ) अनुगम्-सृ ( भ्वा. प. अ. ), अनु-धाव्-व्रज् (भ्वा. प.से.) २. साग्रहं प्रार्थं ( चु. आ. से. ) । - छुड़ाना, मु., परिह (भ्वा. प. अ. ), वि. परि-बृज् ( चु.), आत्मानं रक्ष (स्वा. प. से.)(भ्वा. आ. अ. ) 1
— छोड़ना, मु., न बाध् (भ्वा. आ. से. ) व्यथ्-संतप् (प्रे. ) ।
पीछे, क्रि. वि. (हिं. पीछा ) अनु ( द्वितीया के साथ ), पृष्ठतः, पश्चात्, पश्चाद्-पृष्ठ-भागे देशे २. अनंतरं, ऊर्ध्वं, परं, पश्चात् ( सब अव्य.) ३. अनुपस्थितौ, अभावे, परोक्ष-क्षे ४. निध नानंतर ५. हेतोः, कारणात्, निमित्तात् ६. अर्थ, - अर्थे, कृते ( षष्ठी के साथ ) ७. अंततः, अंते, परिणामे । -आना, मु., बिलंबेन या कालमतिक्रम्य आया (अ. प. अ. ) । -छूटना या रहना, मु., अतिक्रम्-अतिलंघ् ( कर्म. ) मंदं चल ( स्वा. प. से.) मंदायते ( ना. धा. ) ।
पीठी
प्रहृ (भ्वा. प. अ., सप्तमी के साथ ) २. तड् (चु.), तुद् (तु. प. अ. ), प्रह, आहनू, अर्द - पीड् (चु.) ३. दंड (चु.), निग्रह् (क्रू. प. से.) । सं. पुं., आहतिः (स्त्री.), आघातः, प्रहारः, ताडनं, प्रहरणं, पीडनं, दंडनं, निग्रहः; मृत्यु-, शोकः, आपद- विपद् (स्त्री.) । पीटने योग्य, वि, आहननीय, प्रहरणीय, ताडनीय, दंडयितव्य ।
पीटने वाला, सं. पुं., आ-अभि-, हंतु, प्रहर्तृ, ताडयितृ, पीडकः, दंडयितृ ।
पीटा हुआ, वि., आहत, प्रहत, ताडित, दंडित इ. 1
पीठ', सं. स्त्री. (सं. पृष्ठ ) पश्चिमांगं, तनुचरमं २. पश्चाद्-पृष्ठ-भागः- देशः । — चारपाई से लगना, मु., नितरां क्षि (भ्वा. प. अ. ) - कृशी भू ।
— ठोंकना, मु., उत्तिज्- प्रोत्सह् ( प्रे.) । -दिखाना या देना, मु., पलाय् (भ्वा. आ. से. ) अपधाव (भ्वा. प. से. ) २. परित्यज्
- चलना, मु., अनु, -इया (अ. प. अ.), अनु,व्रज् (भ्वा. प. से. ) सृ (भ्वा. प. अ.)-कृ । - पड़ना, मु., साग्रहं प्रार्थ ( चु. आ. से. ) २. सततं बाध् (भ्वा. आ. से. ) अर्द-व्यथ् (प्रे.) । - लगना, मु. इष्टसिद्धये सततं अनुगम्, २. रोगादिभिः निरंतर पीड् (कर्म.) । पीटना, क्रि. स. (सं. पीडनं > ) अभि- उप-प्र-, हन् (अ. प. अ. ), आहन् ( अ. उ. अ.),
(भ्वा. प. अ. ) ।
- पर हाथ फेरना, सु, दे. 'पीठ ठोंकना ' २. पृष्ठ परामृश् ( तु. प. अ. ) । पीछे, मु., अनुपस्थितौ, परोक्षं क्षे । पीछे कहना, मु. परोक्षे निंद (स्वा. प. से.)। फेरना, मु., प्रस्था ( भ्वा. आ. अ.) २. प्राङ्मुखी भू ( ३-४ ) दे. ' पीठ दिखाना' । - लगना, मु., मल्लयुद्धे उत्तानो निपत् (भ्वा. प. से. ) २. सर्वथा पराजि ( कर्म. ) । —लगाना, मु., मल्लयुद्धे उत्तानं निपत् ( प्रे.) ३. सर्वथा विजि (भ्वा. आ. अ. ) । पीठ, सं. पुं. (सं. न. ) ( काष्ठपाषाणधात्वादिनिर्मितं ) आसनं, पीठी २. ( व्रतिनां ) कुशासनं विष्टरः ३ प्रतिमाधारः ४. अधि. ष्ठानं, आवास: ५. सिंहासनं ६. वेदी- दिका ७. प्रदेशः, प्रांतः ।
पीठक, सं. पुं. दे. 'पीठ' २ १ । २. शिविकाभेदः । पीठा, सं. पुं., (सं. पिष्ट > ) भोज्यभेदः । पिष्टः ।
२.
पीठिका, सं. स्त्री. (सं.) दे. 'पीठ' (१) । (स्तंभादीनां ) आधारः, पादः ३. ग्रंथभागः । पीठी, सं. स्त्री. (सं. पिष्टिका ), पिष्टादालीलि: (स्त्री.), पिष्टद्विदलः ।
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |