Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पर्वतीय
1 ३६१
पलेथन
-राज, सं. पुं. (सं.) दे. 'हिमालय'। । पलना, क्रि. अ. ( सं. पालनं> ) पाल-पोष-वासी, सं. . (सं.-सिन) गिरि-शैल-वासिन्, | संभृ ( कर्म.) २. परिः, पुष ( कर्म.) प्याय पार्वतः [-ती (स्त्री.)], पार्वतीयः [-यी (स्त्री.)] || (भ्वा. आ. से.), पुष्ट-पीन (वि.) भू। वि., पार्वत, पार्वतीय इ.।
पलवाना, क्रि.प्रे., ब. 'पालना' के प्रे.रूप। पर्वतीय, वि. (सं.) सपर्वत, नगप्राय, शैल- पलस्तर, सं. पुं. ( अं. प्लास्टर ) *पलस्तरः, अद्रि,मय [ -मयी ( स्त्री.)]
लेपः, सुधा २. उपनाहः, प्रलेपपट्टिका । पलंग, सं. पुं., दे. 'पर्यक' ।
-करना, क्रि. स., सुधया लिप् ( तु. प. अ.) -पोश, सं. पुं.(हिं+का.) पर्यंक-प्रच्छदः।। २. उपनह (दि. प. अ.)। पल, सं. पुं. (सं.) विधटिका, धटिकायाः पष्टि- | -ढीला होना या बिगड़ना, मु., अत्यंत तमी भागः, षष्टिविपलात्मकः कालः (=२४ | क्लिश-पीड-खिद् ( कर्म.)। सेकंड ) २. क्षणः, मुहूर्तः, निमि ( मे )पः। | पलांडु, सं. पुं. (सं.) दे, 'प्याज'। -भर में या-मारते, मु., क्षणेन, क्षणात्, | पलाद, सं. पुं. (सं.) पलादनः, पलाशः, निमेष-पल,-मात्रेण ।
राक्षसः । वि., मांस,-भक्षक-आहारिन् । पलक, सं. स्त्री. ( सं. पलं) दे. 'पल' २. नेत्र- पलान, सं. पुं. ( सं. पल्ययनं ) पर्याणं, पर्यनयन,-छदः।
यणं, दे. 'जीन'। -मारना, क्रि. अ., निमील ( भ्वा. प. से.), | पलान्न, सं. पुं. (सं. न.) दे. 'पुलाव' । निमिष (तु. प. से.) २. चक्षुषा संकेतं दा। | पलायक, सं. पु. (सं.) वि-प्र-, पलायिन्, -मारते या झपकते. मु., दे. 'पल भर में। युद्ध--विमुखः, पराङ्मुखं त्यागिन् । पलटन, सं. स्त्री. ( अं. प्लैटन ), सैनिकानां | पलायन, सं. पुं. (सं. न.) वि-, द्रवः, उद्द्विशती, सैन्य, दलं-गणः।।
सं-प्र-नि-, द्रावः, चंक्रमः, शृगालिका, अप,
क्रमः-यानम्। पलटना, क्रि. अ. (सं. प्रलोठन) नि-प्रतिनि
पलायमान, वि. (सं.) प्र-वि-,द्रवत्, अप, प्रत्या,-वृत् (भ्वा. आ. से.) प्रत्या,-गम्
धावत्-क्रामत्, परायत् (सब शत्रंत)। (भ्वा. प. अ.)-या (अ. प. अ.) २. पर्यस्
पलाश, सं. पुं. (सं.) किंशुकः, याज्ञिकः, (कर्म.), अधोमुखी-अधरोत्तरीभू, परिवृत् । ३. ( दशा ) परिवृत्, अवस्थांतरं जन् (दि.
त्रिपर्णः, ब्रह्मवृक्षकः, पूतद्रुः (पुं.), ( सं. न.)
पत्रं, पर्णम् । आ. से.) ४. परि-परा,-वृत् । क्रि. स., ब. 'पलटना' के प्रे. रूप। सं. पुं., नि-प्रत्या,
| पलाशी, सं. पुं. (सं.-शिन् ) वृक्षः, तरुः २. वर्तनं; वि., पर्यासः परिवर्तनम् ।
क्षीरवृक्षः ( गूलर, पीपल, बरगद, महुआ इ०)
३. राक्षसः। वि. सपत्र, पत्रवत् २. मांसपलटा, सं. पुं. (हिं. पलटना ) नि-प्रत्या, वृत्तिः
भक्षक। (स्त्री.), दे. 'पलटना' सं. पुं. २. प्रतिफलं, पलित, वि. (सं.) वृद्ध, दे. 'बूढ़ा' २. पक्व, कर्मविपाकः ३. स्वरपरावृत्तिः (संगीत) ४. धवल, श्वेत, सित, (केश)। सं. पुं. (से. उत्पाता, उत्प्लवः ५. व्यतिहारः, विनिमयः । न.) केशपाकः । ६. *परिवर्तकः, (भाजनभेदः)७. दे. 'बदला' । पली, सं. स्त्री. ( सं. पलिधः> ) *स्नेहनिष्कापलटाना, क्रि. स., दे. 'लौटाना।
सनी, पल्लिका। पलटा हुआ, वि., प्रतिनिवृत्त, विपर्यस्त परि- पलीता, सं. पु. ( फा.) भूतवद्राविका वर्तिकावृत्त, परावृत्त।
वत्तिः ( स्त्री.) २. दहनवत्तिः। वि. कोपाकुल, पलड़ा, सं. पुं. (सं. पटलं> ) तुला, पटलं- संरब्ध २. शीघ्रगामिन् । फलकम् ।
पलीद, वि. ( फ़ा.) मलिन, मलीमस, अपवित्र पलथी, सं. स्त्री. ( सं. पर्यस्तं> ) स्वस्तिका- | २. नीच, खल । सनम्।
पलेथन, सं. पुं. (सं. परिस्तरणं> ) ( गोधू—मारना, क्रि. अ., स्वस्तिकासनेन उपविश् | मादीनां ) शुष्कचूर्ण, *रोटिकापरिस्तरणम् । (तु. प. अ.)।
-निकालना, क्रि. स., परुषं तड् (चु.)।
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |