Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
नीचता
[ ३४० ]
नीलाथोथा
नाममw
..--.
-.-.
.
---
--
-
-
-
-
--
-ऊँच, मु., भद्राभद्रे ( न.) २. गुणावगुणौ, -बदल जाना, मु. पा प्रति प्रवृत (वा. आ. ३. हानिलाभौ ४. सुखदुःखे (न.) ५. संपद्- | से.), धर्म त्यज ( भ्वा. प. अ.)। विपदौ ( स्त्री.) ६. उत्कर्षापकर्षों । नेक–, वि., सदाशय, मुसंकल्प । नीचता, सं. स्त्री. (सं.) अधमता, क्षुद्रता, बद-, वि., दुराशय, कुसंकल्प ।
तुच्छता, पामरता, २. अन्त्यजता, हीनकुलता। नीर, सं. पुं., (सं. न.) तोयं, दे. 'जल' , नीचा, वि. (सं. नीच ) अधःस्थ, अधस्तन- | नीरज, सं. पुं. (सं. न.) पद्म, दे. 'कमल'। (-नी स्त्री.), नत, निम्न, नीचस्थ, अवांच नीरद, सं. पुं. (सं.) जलदः, दे. 'मेघ'। २. दे. 'नीच'।
नीरस, वि. (सं.) अरस, विरस, अ-वि,-द्रव, -ऊँचा, वि., नतोन्नत, विषम, असम, २. दे. शुष्क २. अस्वादु, रसहीन, अरुचिकर । 'नीच-ऊँच'।
नीरोग, वि. (सं.) सुस्थ, कल्य, वात, दे. -दिखाना, मु., पराजि (भ्वा. आ. अ.), 'स्वस्थ' । पराभू २. ही (प्रे. हृपयति ), लघू कृ, वीड़ | नीरोगता, सं. स्त्री. (सं.) आरोग्य, दे.
'स्वास्थ्य। नीचाई, सं. स्त्री. (हिं. नीचा) नीचता,निम्नता, नील, सं. पुं. (सं. नीलं ) ( पौदा ) काला, अधःस्थता।
| नीलो, नीलिनो, रंजनी, २. (द्रव्य) नीलं, नील. नीचे, क्रि.वि. [सं. नीचैः (अव्य.) ] अधः, वर्णः ३. प्रहार जं, नीलचिह्न, नीला ४. लांछनं
अधोभागे, अधस्तात्, तले २. अधीनतायां, ५. वानरविशेषः ६. इन्द्रनीलमणिः, नीलोपल: वशे ३. न्यून, अवर।
(पुं.) ७. संख्याविशेष: ( दस हजार अरब -ऊपर, क्रि. वि., अन्योन्यस्योपरि, इतरेत- अथवा सौ अरब )। वि., दे. 'नीला'। रस्योर्ध्वम् । २. अस्तव्यस्तं, संकीर्णतया। -कंठ, सं. पुं. (सं.) चापः, किकीदि(दी)विः नीड़, सं. पु. ( सं. पुं. न.) दे. 'घोंसला'। । (पु.) २. शिवः ३. मयूरः । नीति, सं. स्त्री. (सं.) उपायः, युक्तिः-रीतिः | -कमल, सं. पुं. (सं. न.) नील,-पभम्(स्त्री.), प्रयोग: २. राज-राज्यशासन, नीतिः- ! अब्ज-इन्द्रि(न्दीधरं, इन्दीवारः । नयः-नायः-मार्गः, नय-नीति, क्रमः-मार्गः -का टीका, मु., कलंकः, अपयशस् (न.) । ३. सदाचारः, सद्व्यवहारः, सु-सत्,-चरितं गाय, मं. स्त्री., दे. 'गवर' । ४. नीति, विद्या-शास्त्रम् ।
नीलम, सं. पुं. का.; सं. नीलमणिः (पं.)] नीतिज्ञ, वि. (सं.) नयज्ञ, नीतिशास्त्रज्ञ ।
नीलः, नीलोपल:, महा-इंद्र, नीलः । नीतिमान् , वि. (सं.-मत् ) नयपर, सदाचा- नीलांबर, सं. पुं. ( सं. न.) नीलकौशेयवस्त्रं रिन् [ -मती (स्त्री.)]।
२. तालीशपत्रम् । सं. पुं., बलदेवः २. राक्षसः । नीप, सं. पुं. (सं.) कदंबः, विषन्नः, मदिरा- नीलोफर, सं. पु. ( का.: मि. सं. नीलोत्पलं) गंधः।
कुमुदं, करवं २. इंदी(दि)वरं, नील, नीबू , सं. पुं. ( सं. निंबुकं ) दे. 'निंबू'। अब्जं-कमलन् । -निचोड़, वि., अल्पदायिन् बहुग्राहिन्, अल्प- नीला, वि. (सं. नोल) श्याम, मेचक, नीलवर्ण। दातृ बहुग्रहीत, अल्पद बहुग्राहक । | -रंग, सं. पुं., नीलः, नीलवर्णः, नालिमन् नीम, सं. पुं., दे. 'निंब'।
(पुं.)। नीम, वि. ( फा., मि. सं. नेम ) दे. 'आधा'। -पीला होला, मु., क्रुध (दि. प. अ.) कुप -हकीम, सं., पं. वैद्यमानिन्, वैद्यमन्यः.। (दि. प. से.)। मिथ्या-कु-छम, वैद्यःपिकित्सकः ।
| नीलाई, सं. स्त्री. (हिं. नीला) नीलत्वं, -हकीम ख़तरे जान, मु., वैद्यन्मन्यात् प्राण- नीलिमन् (पुं.)। संकटम्, छमवैद्यः संकटावहः ।
नीलाथोथा, लं. पुं. (हिं. नीला+सं. तुत्थं ) नीयत, सं. स्त्री. (स्त्री.) आशयः, उद्देशः, भावः, । हेमसारं, तुत्थं, नीलाञ्जनं, ताम्रगर्भ, मयूरइच्छा, लक्ष्यम् ।
। ग्रीव, नीलं. विनुन्नक, मयूरकम् ।
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |