________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
निरखना
[ ३३६ ]
निर्देश
अनर्थक २.
र्शनम् ।
निरखना, क्रि. स. (सं. निरीक्षणं)दे. 'देखना' । । निरुत्तर, वि. (सं.) अनुत्तर, बद्ध-रुद्ध, मुख । निरपराध, वि. (सं.) अ-निर्दोष, अनवद्य, | निरुपम, बि. (सं.) अनुपम, अतुल-ल्य, असदोषहीन, अनघ, निष्पाप ।
दृश [-शी (स्त्री.)], दे. 'अनुपम' । निरपेक्ष, वि. (सं.), निरीह, अकाम, नि- निरूपण, सं. पुं. (सं. न.) अव-निर , धारणं, विगत,-स्पृह, विरक्त, तटस्थ ।
निर्णयः-यनं, निश्चयः २. अवलोकनं ३. निदनिरर्थक, वि. ( सं.). अर्थशून्य, अनर्थक २. /
निष-अ-वि, फल, मोघ, वंध्य, अनुपयुक्त। निरूपित, वि. (सं.) व्याख्यात, विवेचित निरस, वि. ( सं.) दे. 'नोरस'।
सम्यक् वर्णित २. निर्धारित, निणींत ३. अवनिरस्त्र, वि. (सं.) अशस्त्र, निरायुध । लोकित, ईक्षित। निरहंकार, वि. (सं.) निरभिमान, नम्र, निरूप्य, वि. (सं.) व्याख्यातन्य, विवेचनीय, विनीत।
वर्णनीय २. निर्धारणीय, निर्णतन्य ३. अवनिरा, वि. ( सं. निरालय) विशुद्ध, मिश्रण- | लोक्य, ईक्षणीय, अन्वेषणीय ।। रहित, असंसृष्ट २. कवल, एव, मात्र | निरूहण, सं. . ( सं. न.) तर्कणं, विवेचनं. ३. अत्यंत, अत्यधिक।
| विचारणम् २. निर्धारणं, निर्णयनम् । निराकार, वि. (सं.) अदेह, अकाय, अशरीर, निरोग-गी. वि...दे. 'नीरोग'। अमर्त. अरूप। सं.पं..ईश्वर:२. आकाश:-शम् ।।
-शम् । निरोध, सं. पुं. (सं.) अवरोधः, प्रतिबन्धः निरादर, सं. पुं. (सं.) अनादरः, अवज्ञा, | नाश
अव-अप,-मानः, अवधीरणं-णा, तिरस्कारः, निरोधक, वि. (सं.) निवारक, प्रतिबन्धक, परिभवः।
प्रतिषेधक, बाधक। निराधार, वि. (सं.) निरवलंब, निराश्रय २. अयुक्त मिथ्या ३. निराहार।
निर्ख, सं. पुं. ( फ़ा. ) अर्घः, मूल्यम् । निरामिष, वि. (सं.) निर्मीस. मांसरहित
-नामा, सं. पुं (फा.) अर्घसूची, मूल्यपत्रम् । २. शाकाहारिन् ।
निर्गत, वि. (सं.) निर्यात, प्रस्थित, निष्क्रान्त। निरायुध, वि. (सं.) दे. 'निरस्त्र' ।
निर्गम, सं. पुं. (सं.) बहिर्गमन, प्रस्थान २. निराला, वि. ( सं. निरालय>) अदभुत, |
द्वारं, निर्गमनमार्गः। विचित्र, विलक्षण, विशिष्ट २. अनुपम, अतुल्य,
निगुंडी, सं. स्त्री.(सं.) शेफाली-लिका,सिंधुवारः । अपूर्व ३. वि-निर, जन । सं.पु., निभृतस्थानम् ।
| निर्गुण, वि.(सं.)त्रिगुणातीत २. मूर्ख, गुणहीन। निराश, वि. (सं.) भग्नाश, हताश, त्यक्ताश,
सं. पुं., परमेश्वरः। आशाहीन, निरपेक्ष ।
निर्जन, वि. (सं.) विजन, एकान्त, विविक्त । निराशा, सं. स्त्री. (सं.) नैराश्य, निराशता, निजेर, वि. (सं.) जराहीन । सं. पं., देवता! आशाहीनता।
निर्जल, वि. (सं.) जलशून्य, शुष्क । निराश्रय, वि. (सं.) अनाश्रय, अशरण, अस- | निर्जीव, वि. (सं.) अचेतन, जड़, प्राणहीन । हाय, आश्रयहीन ।
निर्णय, सं. पुं. (सं.) आधर्षणं, निर्णयपादः, निराहार, वि: (सं.) निरन्न, अनाहार, उयो व्यवस्था, दंडाज्ञा २. निश्चयः, परिच्छेदः. षित, कृतोपवास ।
विवेकः, अव-निर ,-धारणं-धारणा। निरीक्षण, सं. पुं. (सं. न.) दर्शनं, वीक्षणं, निीत, वि. (सं.)निश्चित, अव-निर .-धारित ।
अवलोकनं २. अवेक्षणं, निरूपणं, कार्यदर्शनम्। निर्दय-यी, वि. (सं. निर्दय) निकृप, निष्करुण. निरीक्षित, वि. (सं.) दृष्ट, आलोकित २. क्रूर, निष्ठुर, निघृण, नृशंस, कठोर । __ अवेक्षित, निरूपित।
निर्दिष्ट, वि. (सं.) उक्त, कथित, वर्णित २. निरुक्त. सं. पुं. (सं. न.) वेदांगविशेषः २. निश्चित, नियत, संकेतित ३. आदिष्ट । यास्कमुनिप्रणीतो ग्रंथविशेषः ।
निर्देश, सं. पुं. (सं.) वर्णनं, कथनं, विज्ञापनं, निरुक्ति. सं. स्त्री. (सं.) निर्वचनं, व्युत्पत्ति- संकेतः २. निश्चयः, निर्णयः ३. आज्ञा, आदेशः दर्शिनी व्याख्या।
४. नामन् ( न.), संज्ञा।
For Private And Personal Use Only