Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दुष्कुल
दुष्कुल, सं. पुं. (सं. न. ) नीच -हीन- कु, कुलं-वंशः । दुष्कृत, सं. पुं. ( सं. न. ) दे. 'दुष्कर्मक' | दुष्ट, वि. ( सं ) खल, शठ, पाप, दुर्जात, अभद्र, नीच, दुर्वृत्त, दे. 'दुराचारी' |
दुष्टता, सं. स्त्री. (सं.) दौर्जन्यं, दौरात्म्यं, कुष्टा, पापं दुर्वृत्तं दे. 'दुराचार' । दुष्प्रकृति, सं.स्त्री. (सं.) दुस्स्वभाव:, दुइशीलन् । वि., कुशील, दुष्टस्वभाव |
[ ३०३ ]
|
दुहाई, सं. स्त्री. (सं. द्वि + आह्वायः > ) दे. 'डौंडी' २. आत्मत्राणार्थं आह्वानं-आकारणंसंबोधनं ३ शपथः ।
--देना, मु., स्वरक्षार्थं आल े (भ्वा. प. अ. )आ-कृ (प्रे.) ।
दुहाना, क्रि. प्रे., ब. 'दोहना' के प्रे. रूप । दुहिता, सं. स्त्री. [सं. दुहितु (स्त्री.) ] दे. 'पुत्री' ।
दूर
- का पानी, सं. पुं., आमिक्षामस्तु ( न. ), मोरटः ।
दुष्प्राप्य वि. (सं.) दे. 'दुर्लभ' ।
दुष्यंत, सं. पुं. ( सं. ) पुरुवंशीयनृपविशेष:, शकुंतलापतिः ।
दुस्तर, वि. (सं.)दुःखतार्य, दुर्लवनीय २. कठिन, दुष्कर, विकट |
दुस्सह, वि. (सं.) दुवैषह, असा, असहनीय | दुस्साध्य, वि. (सं.), दे. 'दुःसाध्य' । दुहना, क्रि. स. ( सं . दोहनं' ) दे. 'दोहना' | दुहरा, वि., दे. 'दोहरा' ।
दुहाई', सं. स्त्री. (हिं. दुहन ) दोहन, भृतिः निष्कस् ( प्रे. ) ।
( स्त्री ) - भृत्या ।
दूकान, सं. स्त्री. दे. 'दुकान' ।
दूज, सं. स्त्री. (सं. द्वितीया ) शुक्ला कृष्णा वा द्वितीया तिथिः (स्त्री.) ।
- का चाँद, मु., दिवाप्रदीप, दुर्लभदर्शन । दूत, सं. पुं. (सं.) वार्ता-संदेश, हरः, संदिष्ट कथकः, राज,-दूतः-प्रतिनिधिः २. प्रणिधिः, च (चा) रः, गूढदृतः ।
दूती, सं. स्त्री. (सं.) संचारिका, दूति (ती) का, शंभली, कुट्ट (ट्टि ) नी, सारिका २. वार्तासंदेश - हरी ।
दूध, सं. पुं. (सं. दुग्धं ) क्षीरं पयस (न.), स्तन्यं, ऊधस्य, ऊधन्यं, बालजीवनं २. वृक्ष, क्षीरं- रसः ३. ( गौ का ) गो, दुग्धं
रसः, गव्यम् ।
-की झाग, सं. स्त्री, दुग्धफेनः, शार्करः, शार्ककः ।
-पिलाई, सं. स्त्री. दे. 'दाई' ।
---पूत, सं. पुं., संपदसंतती - धनसंतानौ (द्वि.) । - बहन, सं. स्त्री, सस्तन्या, धात्रीपुत्री, धात्रेयी, स्तनंधय ।
- भाई, सं. पुं., सस्तन्यः, धात्रीपुत्रः, धात्रेयः । मुँहा, वि. पुं., स्तनंधयः, शिशुः । स्तन क्षीर, पायिन -प: [ - मुँही ( स्त्री. ) ] उगलना या डालना, मु., ( शिशुः ) दुग्धं उद्ग (तु. प. से.)-उद्-वम् (भ्वा. प. से. ) । -का दूध, पानी का पानी, मु., न्यायः, नयः, धर्मः ।
-की मक्खी की तरह निकाल फेंकना, मु., दुग्धमक्षिकावत् निस्सृ ( प्रे.), अविमृश्यैव
— के दाँत न टूटना, मु., शैशवे वर्तमान । छुड़ाना या बढ़ाना, भु., स्तन्यं हा ( प्रे., हापयति - त्यज् (प्रे.)
४.
दूधों नहाना पूतों फलना, मु., धनसंतान : वर्ध (भ्वा. आ. से. ) ।
-- पिलाना, मु., स्तनं- स्तन्यं पाधे - ( प्रे, पाययति, धापयति ) दा ।
फटना, भु., ( अम्लादियोगेन ) दुग्धं विकृ (कर्म.) अथवा नीरक्षीरे विश्लिष (दि. प. अ.)। दूधिया, वि. (हिं. दूध) शुक्ल, श्वेत,
- पत्थर, सं. पुं. (सं.) * दग्धप्रस्तरः, श्वेतप्रस्तरभेदः । दूना, वि. (सं. द्विगुण ) द्विगुणित | दूब, सं. स्त्री. (सं. दूर्वा ) भार्गवी, हरिता,
अनंता ।
दूबदू, क्रि. वि., (हिं. दो या फा. रूबरू ) मुखामुखि (अन्य ), संमुखम् । दूबे, सं. पुं., दे. 'दुबे |
दूभर, वि. (सं. दुर्भर> ) कठिन, दुस्साध्य । दूरंदेश, वि. ( फा . ) दे. 'दूरदेशी' । दूरदेशी, सं. स्त्री. ( फा . ) 'दूरदर्शिता' | दूर, क्रि.वि. (सं. दूरं ) दूरे, आरात् (अव्य.),
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |