Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
दुधारा
दुधारा, वि. (सं. द्विधार ) उभयतः तीक्ष्णनिशित । सं. पुं., खड्गभेद:, *दिवारः । दुनिया, सं. स्त्री. ( अ -या) जगत् (न.), संसार : २. लोकः, जनता ३. जगत्प्रपंच: । -दार, सं. पुं. ( अ.+फा. ) गृहस्थः, गृहिन, संसारिन, २. व्यवहार, कुशल:-पड़ः । -दारी, सं. स्त्री. ( अ. + फ़ा. ) ऐहिकता-त्वं, प्रपंचानुरागः, संसारासक्तिः (स्त्री.) २. लोक आचारः मार्गः, रूढिः (स्त्री.) ३. व्यवहारकौशलम् । दुनियात्री, वि. (अ.) लौकिक, सांसारिक, ऐहिक |
[ ३०१ ]
दुपट्टा, सं. पुं. (हिं. दो + सं . पट्टः > ) द्विपट्टः, द्विपटी २. उष्णीषः-पम् । दुपहर, सं. स्त्री. दे. 'दोपहर' |
दुपहरिया, सं. स्त्री. (हिं. दुपहर ) बंधु ( धू)कः, रक्तकः, बंधुजीवकः २. दे. 'दोपहर' | दुब (वि)धा, सं. स्त्री. (सं. द्विविधा > ) संशय:, संदेहः २. निर्णय-निश्चय, अभावः ३. संकोचः ४. आशंका, विचिकित्सा । दुबला, वि. (सं. दुर्बल . ) । दुबलापन, सं. पुं., दे. 'दुर्बलता' । दुबारा, क्रि. वि., दे. 'दोबारा' । दुबे, सं. पुं. (सं. द्विवेदिन) द्विवेद:, ब्राह्मणभेदः । दुभाषिया, सं. पुं. (सं. द्विभाषिन् ) भाषादयज्ञः, द्विभाषाविद् (पुं.) २. व्याख्यातृ, अर्थबोधकः । दुमंज़िला, वि. ( फा ) द्वि., भूम-भूमिक( प्रासादः इ. ) ।
दुम, सं. स्त्री. ( फा . ) पुच्छ:- च्छं, लांगु ( गु.)लं, लम २. अनुयायिन, अनुग: ३. अंतिम
दुर्जनता
दुरवसान २. दुर्गम, दुरतिक्रम ३. प्रचंड, उग्र ४. दुर्ज्ञेय, दुर्बोध: ।
दुर, अव्य. ( हिं. दूर ) अपसर- अपेहिं (लोट्) । - दुर करना, मु., सन्यकूकारं अपसृ ( प्रे. ) । दुराग्रह, सं. पुं. (सं.) दे. 'हठ' । दुराग्रही, वि. ( सं . - हिन् ) दे. 'हठी' । दुराचरण, सं. पुं. ( सं. न. ) दे. 'दुराचार' | दुराचार, सं. पुं. (सं.) कद, आचार:-आचरणं, दुर्, वृत्तं-व्यवहार:- आचरणं, दुस्, -चरितंवेष्टितं चारित्र्यं शीलं, अनार्यत्वम् । दुराचारी, वि. ( सं.-रिन् ) दुष्ट, दुरात्मन्, पापात्मन, पापकर्मन् दुर्वृत्त, दुश्चरित्र, अधामिंक, पाप, खल, शठ, लंपट, विषयासक्त । दुराज, सं. पं. ( सं . द्विराज्यं ) द्विशासनं, विराजकता ।
भागः ।
।
-दार, वि. ( फा . ) सपुच्छ, लांगूलिन् । -दार सितारा, सं. पं., उल्का, धूमकेतुः (पं.), उत्पातः, , केतु: (पुं.)। वि., सपुच्छ, लांगूलिन् - दबाकर भागना, मु., कापुरुषवत् सकातर्यं पलायू (भ्वा. आ. से. )-विद्रु (स्वा. प. अ. ) अपधाव् (भ्वा. प. से.), कांदिशीक (वि.) भू । दुमन, वि. (सं. दुर्मनस) खिन्न, विषण्ण,
दुरात्मा, वि. (सं.-त्मन् ) दुष्ट, पापात्मन्, दे. 'दुराचारी' | दुरुस्त, वि. ( फा ) दे. 'ठीक' । दुरूह, वि. (सं.) दुर्बोध, दुर्ज्ञेय, गूढार्थं, गहन, क्लिष्ट ।
दुर्गंध, सं. पुं. ( सं . ) पूति: (स्त्री.), पूतिगंध:,
कु-दुर्-वासः ।
- युक्त, वि. (सं.) दुर् - पूति, गंध, दुर्-कुत्सित-, पूर्ति, गंध ।
दुर्ग, सं. पुं. (सं. न. ) कोट:- टि: (स्त्री.), दे. 'किला' । वि. दे. 'दुर्गम' ( १ ) | अगम्य, गहन, विषमस्थ, दुर्ग २. दुर्बोध ३. विकट ।
-अधिपति, सं. पुं. (सं.) दुर्ग, पति - पाल: - ईश:
अध्यक्षः ।
दुर्गति, सं. स्त्री. (सं.) दुर्दशा, दुरवस्था, २. नरक, वास:-भोग:
दुर्गम, वि. (सं.) दुष्प्राप, दुरासद, दुरारोह । दुर्गा, सं. स्त्री. (सं.) रुद्राणी, चंडी, दे. 'पार्वती'। दुर्गुण, सं. पु. ( सं . ) अवगुणः, दोषः, व्यसनं, दुर्लक्षणं, कुलक्षणम् । दुर्घट, वि. (सं.) दुष्कर, दुस्साध्य । दुर्घटना, सं. स्त्री. (सं.) अशुभ-अमंगल, घटनाआपातः समापत्ति: (स्त्री.) २. विपद् आपद् (स्त्री.) 1 दुर्जन, सं. पुं. ( सं . ) खलः, पापः, शठः, ब. 'दुराचारी' के पर्यायों के पुं. रूप ।
म्लान, अवसन्न ।
दुरंगा, वि., दे. दो के 'नीचे' ।
दुरंत, वि. (सं.) दुष्परिणाम, कुफल, दुष्फलं, दुर्जनता, सं. स्त्री. (सं.) दुष्टता, खलता, शठता ।
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |