Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
तमोगुणी
[ २७० ]
तरसना
तमोगुणी, वि. ( सं.-णिन् ) अधमवृत्तिक, तमो- तरणि, सं. स्त्री. (सं.) तरणी, नौका । सं. पुं., गुणप्रधान ।
सूर्यः २, किरणः । तमोली, सं. पुं. दे. 'तम्बोली'।
-तनजा, सं. स्त्री. (सं.) यमुना। तय, वि. ( अ. ) समाप्त, अवसित २. निश्चित,
तरणी, सं. स्त्री. (सं.) दे. 'नाव' । नियत ३. निर्णीत ।
तरतीब, सं. स्त्री. (अ.) अनुक्रमः, विन्यासः, तरंग, सं. स्त्री. (सं. पुं.) भंगः, भंगी-गिः(स्त्री.)
व्यवस्था, यथास्थानं स्थितिः ( स्त्री.)। वीची-चिः (स्त्री.), ऊर्मा-मिः (स्त्री.). लहरी.
-वार, क्रि. वि., यथाक्रम, क्रमशः, कमेण । रिः (स्त्री.) कल्लोलः, जललता, उत्कलिका
तरदीद, सं. स्त्री. ( अ.) प्रत्याख्यानं, खण्डनं, २. स्वरलहरी, ३. मानसलहरी, चित्ततरंगः,
निरासः, निराकरणम् । छन्दः, छन्दस् (न.)।
तरना, क्रि. स. (सं. तरणं ) दे. 'तैरना' (२.), तरंगित, वि. (सं.) कल्लोलमय [ यी (स्त्री.)],
मोक्ष-मुक्ति-निःश्रेयसं अधिगम् । नतोन्नत- भंगिमत् [ ती (स्त्री.) ।
तरफ़, सं. स्त्री. ( अ.) दिश् (स्त्री.), दिशा,
आशा, काष्ठा, ककुभ-हरित ( स्त्री. ) २. पावःतरंगी, वि. सं.-गिन् ) सभंग, ऊर्मिमत् ,
श्वे, पक्षः । क्रि. वि., अभि, प्रति, अभिमुखं, कलोलवत् २. स्वैर, स्वैरिन् , कामचारिन् ,
उद्दिश्य, दिशि, दिशायाम् । स्वच्छन्द ।
-दार, सं. पुं., पक्षपातिन् , पक्ष्यः, पक्षीयः, तर, वि. (फ्रा.) आई, क्लिन्न २. शीतल ३.
पाय( किंव)कः। हरित, सरस ४. स्निग्ध, चिकण ५. समृद्ध,
-दारी, सं. स्त्री., पक्ष, पातः-अवलम्बनं-ग्रहणम् । धनाढ्य ।
-दारी करना, क्रि. स., पक्षं अवलम्ब ( भ्वा. तरकश, सं. पुं. ( फ़ा.) इषुधिः (पुं.), निषंगः,
| आ. से. )-ग्रह (क. प. से.)। तूणीरः-रम् ।
दोनों-क्रि. वि., उभयतः, उभयत्र ।। तरकारी, सं. स्त्री. (फ़ा. तरः-शाक ) शाकः कं, |
सब-या चारों-, क्रि., वि., समन्तात् , शिग्रुः ( पुं.), हरितकं २. पक्कशाकः-फं, व्यानं
समन्ततः, चतुर्दिक्षु, सर्वत्र, विश्वतः, परितः, ३. मांसम् (पंजाब)
अभितः । तरकी, सं. स्त्री. [ सं. ताट(ड)कः ] कर्ण, दर्पणः- | तरफ़ैन, सं.पु. (अ.) उभौ पक्षौ, अर्थिप्रत्यार्थिनौ । मुकुरः, कर्णिका, कर्णभूषणभेदः ।
तरबूज़, सं. पुं. (सं. तरंबुजं । मि. फ़ा. तर्बुज़ ) तरकीब, सं. स्त्री. ( अ.) युक्तिः (स्त्री.), कालिंग, गोडंबं, सेट, ( न.), मांसफलम् । उपायः, प्रयोगः २. रचनाप्रणाली, निर्माण- तरमीम, सं. स्त्री. (अ.) संशोधनं, विशुद्धिः विधिः (पुं.)।
(स्त्री.)। तरकी, सं. स्त्री. ( अ. ) उन्नतिः-वृद्धिः ( स्त्री.)। तरल, वि. (सं.) चंचल, कम्प्र, कंपन २. तरखान, सं. पुं. (सं. तक्षन् ) वर्द्धकिनः-किन्
अनित्य, क्षणिक ३. द्रव, प्रवाहिन् ४. भासुर,
भास्वर । तक्षकः, त्वष्ट, छादः। तशीब, सं. स्त्री. ( अ. ) प्रेरणा, उत्तेजना,
तरला, सं. स्त्री. (सं.) यवागूः, श्राणा, उष्णिका
२. सुरा ३. मधुमक्षिका ।। प्रोत्साहनन् । -देना, क्रि. स., प्रेर-प्रोत्सद् उत्तिज प्रवृत् (प्रे.)
तरवन, सं. पुं., दे, 'तरकी' २. दे. 'कर्णफूल'।
तरवर, सं. पुं. (सं. तरुवरः) महावृक्षः २. तरजीह, स्त्री. ( अ.) अधिमानं, अधिक, रुचिः पादपः। (स्त्री.)-अनुरागः-मानं, वृतिः ( स्त्री. ) वरता। तरस, सं. पुं. (सं. त्रसः> ) कृपा, अनुकम्पा, तरजुमा, सं. पुं. (अ.) दे. 'अनुवाद'।
करुणा। तरजुमान, सं. पुं. (अ.) अनुवादकः, भाषा-|-खाना, क्रि. स., दय् ( भ्वा. आ. से; षष्ठी के न्तरकारः।
साथ ), अनुकम्प (भ्वा. आ. से.), दयां कृ तरण, सं. पुं. (सं.न.) पारगमनं, प्लवनपूर्वक- | ( सप्तमी के साथ )। देशान्तरगमनं, सन्तरणम् ।
| तरसना, क्रि. अ. ( सं. तर्षणं) तृष् (दि. प.
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |