Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
जीवंत
[ २४० ]
जुल्मत
जीवंत, वि. (सं. जीवत् ) सप्राण, जीवित, | जुगाली, सं. स्त्री. ( हिं. जुगालना ) रोमन्थः, सजीव, जीवोपेत ।
पुनश्चर्वणम् । जीव, सं. पुं. (सं.)। जीव-, आत्मन् (पुं.), जुगुप्सा, सं. स्त्री. (सं.) बीभत्सः, घृणा, गहा, शरीरिन् , देहिन् ।
अरुचिः ( स्त्री.)। -दान, सं. पुं. (सं. न.) प्राणदानं, जीवन- जुटना, जुड़ना, क्रि, अ. ( सं. युक्त ) सं-युज रक्षणम् ।
(कर्म); संश्लिप ( दि. प. अ.); संमिल (तु. -दण्ड, सं-पुं. (सं.) प्राणदण्डः, मृत्युदण्ड:
प.से.)। २. वधः, मारणं, हननम् ।
जुटाना, जुड़ाना, कि. प्रे., ब. 'जुड़ना' के
प्रे. रूप। जीवक, सं. पुं. (सं.) प्राणिन् , जीवधारिन् २. सेवकः, दासः ३. अ( आ )हिडिकः,
जुतना, क्रि. अ. ( सं. युक्त > ) युग-योक्त्रं वह,
(भ्वा. उ. अ.)। कालग्राहिन् ४. कुसीदः-दकः, वार्द्धषिकः, कुसीदिन् ।
जुदा, वि. ( फ़ा.) पृथक् , भिन्न ।
-करना, क्रि. स. वियुज ( रुध उ. अ. ) जीवन, सं. पुं. (सं. न. ) प्राणधारणं, चैतन्यं,
पृथक-कृ। सप्राणता।
-होना, क्रि. अ., पृथग्भू, विश्लिप ( दि. -चरित, सं. पुं. (सं. न.) जीवन, चर्या
प. अ.)। वृत्तान्तः-चरित्रम् ।
जुदाई, सं. स्त्री. ( फ़ा.) वियोगः, पार्थक्यम् । जीवन वृत्त, वृत्तान्त, सं. पुं. (सं.) दे. 'जीवन
जुद्ध, सं. पुं. (सं. युद्धं ) संग्रामः । चरित'।
जुमा, सं. पुं. (अ.) शुक्र-भृगु,वारः-वासरः। जावनवृत्ति, स. सा. (सः। आजविका, जुरबत, सं. स्त्री. ( फ़ा.) साहसिक्यं, साहसं, व्यवसायः, उपजीविका, जीवनोपायः, जीवन
उत्साहः । साधनम् ।
जुरमाना, सं. पुं. (फ़ा.) दमः, अर्थदण्डः । जीवात्मा, सं. पुं. (सं.-त्मन् ) दे. 'जीव' ।।
जुम, सं. पुं. ( अ.) अपराधः, दोषः। जीविका, सं. स्त्री. (सं.) दे. 'जीवनवृत्ति'।
जुर्माना, सं. पुं.(फा.) दे. 'जुरमाना। जीवित, वि. (सं.) दे. 'जीता' ।
-करना, क्रि. अ., दण्ड् (चु. द्विकर्मक)। जुआ, सं. . ( सं. घृतं) पणः,पणनं-देवनं-ना,
-देना, क्रि. स., दण्डं-दमं दद् (भ्वा. उ. अ.) । द्यूत-अक्ष, क्रीडा।
-मुआफ करना, क्रि. स., दण्डं-दम क्षम् -खेलना, कि.अ., दिव (दि. प. से.) ( अक्षैः)। (भ्वा. आ.से.)। क्रीड ( भ्वा. प. से.)।
जुलाब, सं. पुं. (अ. जुल्लाब) रेचनं, विरेचनं जुआरी, सं. पुं. (हिं, जुआ) इतकारः, उदरशोधनं २. रेचकः-क, विरेचकः-कम् । कितवः, अक्षदेविन् , देवित ।
-देना, क्रि. स., विरिन् (प्रे.)। ज़ काम, सं. पुं. (अ.) प्रतिश्यायः, श्लेष्म- -लेना, क्रि. अ. (उदरं) विरिच ( रु. प. अ.)। स्रावः।
जुलाहा, सं. पुं. (फ़ा. जौलाह ) तन्तुवायः, जुग, सं. पुं. (सं. युगं) कालमानभेदः २. युगलं, वयः, कुविन्दः, तंत्रवापः, पटकारः । द्वन्द्वम् ।
जुलस, सं. पुं. (अ.) दे. 'जलूस' । जुगनू, सं. पुं. (हिं. जुगजुगाना) खद्योतः, | जल्फ, सं. स्त्री. (फ़ा.) कुटिल-चूर्ण, कुन्तलः, ज्योति-रिङ्गणः, दृष्टिबन्धुः प्रभाकीटः, उप- | अलकः २. द्विफालबद्धाः चिकुराः। सूर्यकः, तमोमगिः ।
जुल्म, सं. पुं. (अ.) अत्यचारः, कर-धोर, जुगल, सं. पुं. (सं. युगलं ) दे. 'युगलं' या कर्मन् ( न.)। 'जुग' (२)।
ज़ल्मत, सं. स्त्री. ( अ.), अन्धकारः, तिमिरं, जगालना, क्रि. अ. (सं. उद्लिनम् > ) रोमन्थं | तमस् (न.) २. तिमिर-अन्धकार, कालिमन् कृ, रोमन्थायते ( ना. धा.)।
| (पुं.) कृष्णिमन् (पुं.)-श्यामता।
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |