Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
छपरख(खा)ट
[ २१९]
छलिया
छपरख(खा)ट, सं. स्त्री. ( हिं. छप्पर + खाट) छर्दन, सं. पुं. (सं. न.) प्र., छदि(दी) का, *मशहरीखट्वा।
वमः-मि. (स्त्री.), वमनं, मथुः (पुं.), वांतिः छपवाना, क्रि. प्रे., ब. 'छापना' के प्रे. रूप। (स्त्री.), उद्गारः, उत्कासिका। छपाई, सं. स्त्री. (हिं. छापना ) (मुद्राक्षरैः) छर्रा, सं. पु. ( अनु. छर ) लोह-सीसक, अंकनं, मुद्रणं २. अंकन-मुद्रण, प्रकारः। गुलिका २. दे. 'कंकड़ी' ३. वेगक्षिप्तः जलकणछपाका, सं. पुं. (अनु.) जलास्फालनशब्दः | समूहः । २. तोयास्फालः।
छल, सं. पुं. ( सं. पुं. न.) कूटं, कपट, कैतवं, छप्पन, वि. [ सं. षटपंचाशत् (नित्य स्त्री.)]! छमन् (न.), प्रतारणा, प्रवंचना, अतिसंधानं
सं. पुं., उक्ता संख्या, तदंको ( ५६ ) च। २. व्याजः, मिर्ष ३. चतुर्दशःपदार्थः(न्या.)। छप्पय, सं. पुं. (से. षट्पदः) हिंद्यां छन्दोभेदः। -बल, सं. पुं., कूट, उपायः कल्पना-प्रबंधः । छप्पर, सं. पुं. (हिं. छोपना) तृण, छदिः -कपट, सं. पुं., दे. 'छल' ( १-२ )। (स्त्री.)-पटलं २. उटजः-ज, कुटीरः।
-छिद्र, सं. पुं., दे. छल (१)। -खट, सं. स्त्री., दे. 'छपरखाट'।
छलक, सें. स्त्री. (हिं. छलकना) परिवाहः, -छाना या डालना, क्रि. स., तृणादिभिः | उपरिस्रावः। आ-, छद् (चु.)।
छलकना, क्रि. अ. (अनु. छल ) उपरि . छबड़ा,-ड़ी सं. पुं. स्त्री. (देश.) दे. 'टोकरा-री'। परिवह, (भ्वा. प. अ.), उत्सिच (कर्म.), छब-बि, सं-स्त्री., दे. 'छवि।
प्रवृध् ( भ्वा. आ. से.), स्फीत-वृद्ध, जल (वि.) छवीला, वि. (हिं. छब) सुंदर [-री (स्त्री.)] | शोभन [-नी (स्त्री.)], रूपवत्-कांतिमत् छलकाना, क्रि. स., ब. 'छलकना' के प्रे. रूप । [-ती (स्त्री.)]
छलछलाना, क्रि. अ. (अनु.) छलछलायते, छब्बीस, वि. [सं. षड्विंशतिः (नित्य स्त्री.)] | ( ना. धा. ), सछलछलशब्दं सु ( भ्वा.
सं. पुं., उक्ता संख्या , तदंको (२६ ) च। प. अ.)। छब्बीसवाँ, वि. ( हिं. छब्बीस ) षड्विंशति- छलना, क्रि. स. (सं. छलन) छलयति(ना.धा.), तमः-मी-मम्, षड्विंशः-शी-शम् ।
अति-अभि,-संधा (जु. उ. अ.), प्रतृ मृह् (प्रे.), छमंड, सं. पुं. (सं.) मातृपितृ-जनक,-हीनः बंच (च.)। सं. स्त्री.. दे. 'छल' १. । बालकः, अनाथः।
छलनी, सं. स्त्री. (स्त्री. चालनी ) तितउः । छमक, सं. स्त्री. ( अनु.) दे. 'ठसक'।
-करना, मु.; अनेकत्रछिद्-निर्मिद् (रु. प. अ.)छमकना, क्रि. अ., ( अनु० छम) दे. छम- व्यध (दि. प. अ.)। छमाना।
छलाँग, सं. स्त्री. (हिं. उछल+सं. अंग) प्लवः, छमछम, सं. स्त्री. (अनु.) धारासार-धारासपात, प्लवनं, प्लुतं-तिः (स्त्री.), झंपः-झंपा, वल्गितम् । शब्दः २. छमछम, रणित-निनदः, छमछमा
ऊँची-, सं. स्त्री., उत्, प्लवः-प्लुतिः (स्त्री)यितं, छणत्कारः, झणत्कारः। क्रि. वि., सछण
पतनं इ.। (मत्कारम् ।
लंबी--, सं. स्त्री., प्र., प्लवः-प्लुतिः इ.। छमछमाना, क्रि. अ. (अनु.) छमछमायते |
-मारना, क्रि. स., (ऊँची)उत्पत्(भ्वा. प. स.), (ना.धा.),छमछमनिनदं कृ २.दे.'चमचमाना' ।
उत्प्लु (भ्वा. आ. अ.)। आगे (आगे) बल्ग् (भ्वा. छमा, दे. 'क्षमा'।
प.से.), प्लु । ( नीचे) अवप्लु । छमाछम, सं. स्त्री. ( अनु.) दे. 'छमछम'।
छलावा, सं. पुं. (सं. छलं >) मिथ्या, अनल:छरकना, क्रि. अ. ( अनु. छर ) सछरछरशब्दं अग्निः (पु.)-दीप्तिः (स्त्री.), दीप्त्याभासः विक्षिप-विक (कम), छरछरायते (ना.धा.)। २. मायादृश्यं, इंद्रजालम् । छरना, क्रि. अ. ( सं. क्षरणं ) दे. 'टपकना'। छलित, वि. (सं.) विप्रलब्धः, वंचित, छरहरा, वि. (हि. छड़ ) कृश, तनु, कृशांग प्रतारितः । [-गी (स्त्री.) ] २. उद्यमिन्, उद्योगिन् । छलिया, वि. दे. 'छली'।
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |