Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
चीरना
चीरना, क्रि. स. (सं. चीर्ण) क्रकचेन छिद् | (रु. प. अ.) -ॡ ( क्र. प. से., प्रे.) - षट् (चु ) २. विशु ( क्र. प. से.), खंडू ( चु. ), भिद् ( रु. प. अ.) । सं. पुं., विदारणं, छेदनं, भेदनं, स्फोटनम् ।
[ २०८ ]
चीरने वाला, सं. पुं., विदारकः, छेदकः इ. चीरा हुआ, वि., विदारित, छेदित, भेदित, चीर्ण, विदीर्ण ।
-फाड़ना, सं. पुं., अंगच्छेदनं, व्यवच्छेदनम् । चीरा', सं. पुं. (हिं. चीरना) शस्त्र, उपचारः उपायः-कर्मन् (न.) - क्रिया २. व्रणः - णम् । -देना, क्रि. स., शस्त्रेण उपचर् (भ्वा. प. से. ) - साधु (प्रे.) । चीरा', सं. पुं. ( सं. चीरं> ) चित्रोष्णीषः- धं, चीरम् ।
चीर्ण, वि. (सं.) विदारित, छेदित, दीर्ण २. अनुष्ठित-कृत, सम्पादित ।
- पर्ण, सं. पुं. ( सं . ) खर्जूरः, दुरारोहा, यवनेष्टा २. निम्बः, अरिष्टः, तिक्तकः । चील, सं. स्त्री. (सं. चिल्ल : ) चिल्ला, आतापिन्, शकुनिः (पुं.), कंठनीडकः, चिरंभण,
सत्काण्डः ।
- का मूत, मु., दुर्लभ अप्राप्य वस्तु (न.) । चीवर, सं. पुं. (सं. न.) दे. 'चीर' ( १, २. ४) । वीस, सं. स्त्री. दे. 'टीस' । चुंगल, सं. पुं. दे. 'चंगुल' ।
चुंगी, सं. स्त्री. (हिं. चुंगल ) नगर, कर:शुल्कः कं २. किंचिन्मात्रं - अल्पपरिमाणं वस्तु ( न. ) ।
-खाना, सं. पुं., शुल्कशाला । चुंचुना, सं. पुं., दे. 'चुनचुना' । धुंधला, सं. पुं. (हिं. चुँधलना ) निमेषकः,, निमीलकः ।
नयन ।
धुंधियाना, क्रि. अ., दे. 'चुँधलाना' ।
धुंधलाना, क्रि. अ. (हिं. चौ=चार + सं . अंध >) चाकच येन अस्पष्ट-मंद-ईषत् दृश् (वा. प. अ. ), -ईक्ष् ( भ्वा. आ. से. ), नेत्रतेजः प्रतिहन् ( कर्म. ) ।
धुंधा, वि. (हिं. चौ+सं. अंघ> ) ईषदंध, मंददृष्टि २. चिल, पिल्ल २. दे. 'चुँधला' ४. क्षुद्र
करना या खाना
चुंबक, सं. पुं. ( सं . ) निसकः, चुंबितृ-निंसितृ [त्री (स्त्री.) ] २. कामुकः, लंपटः ३. धूर्तः ४. चुंबक, प्रस्तर:- मणि: (पुं.), लोह, कांत :चुम्बकः, अयस्कांतः, अयोमणिः ।
चुंबन, सं. पुं. (सं. न. ) चुम्ब:- बा २. निसनं, अधरपानम् ।
चुंबा, सं. स्त्री. (सं.) दे. 'चुम्बन' । चुंबित, वि. ( सं .) निंसित, ओष्ठस्पृष्ट २. लालित ३. स्पृष्ट ।
1
चुंबी, वि. (सं. चुंबिन् ) चुम्बक, निसक २. स्पर्शक, स्पर्शिन् । ( प्रायः समासांत में; उ. गगनचुम्बी इ. ) । चुकंदर, सं. पुं. (फ़ा. ) कन्दभेदः । चुकता, वि. (हिं. चुकना) समाप्त, निःशेष । चुकती, सं. स्त्री. (हिं. चुकना) समाप्ति:- अवसितिः (स्त्री.) ।
चुकना, क्रि. अ. (सं. च्युत् + कृ > ) पूर्-समाप् अवसो ( कर्म. अवसीयते ), अंतं समाप्ति गम्, निष्-सं-पद् (दि. आ. अ.) । २. दे. 'चूकना' । चुकाना, क्रि. स. (हिं. चुकना ) ऋणं दाशुभ् (.) २. ( विवाद ) प्र-शम् (प्रे., शम यति ), सं- समाधा ( जु. उ. अ. ३. संनिष्-पद (प्रे.), संपूर् (चु ), अवसो ( प्रे., अवसाययति ) ।
चुकौता, सं. पुं. (हिं. चुकना ) ऋण, परिशोध:-शुद्धिः (स्त्री.) २. सं- समाधानं, ३. निर्धारणं, णा, निश्चयः ।
चुक्र, सं. पुं. (सं. न. ) तितड़ीकं, वृक्षाम्लं, महाम्लं, चुक्रकं २. दे. 'कांजी' ३. अम्लता । चुगना, क्रि. स. (सं. चयनं ) चंच्वा आदा (जु. आ. अ.) -ग्रह ( क्र. प. से. )-भक्षू (चु.) २. चंच्वा प्रहृ ( भ्वा. प. अ. ) अभिइन् (अ. प. अ.)। सं. पुं., चंच्वा आदानं ग्रहणं,तुंडेन प्रहरणम् ।
चुगलखोर, सं. पुं. (फ़ा) पिशुनः, पृष्ठमांसादः, परोक्षे निंदकः - परिवादपरः, कर्णेजपः । चुगलखोरी, सं. स्त्री. (प्रा) चुगलखोर) पैशुन्यं, पिशुनता, परोक्ष, निद्रा परिवादः, उपजापः । चुग़ली, सं. स्त्री. (फ़ा ) दे. 'चुगलखोरी' । करना या खाना, क्रि. स., परोक्षे- पृष्ठतः निंद्र अथवा अप-परि-वद् ( दोनों भ्वा. प. से.) - अवि-आक्षिप् (तु. प. म. ) ।
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |