Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
गँसीला
[ १५८ ]
गँसीला, वि. (हिं. गाँसी) ग्रंथिल, ग्रंथि पर्व, मय । वान, सं. पुं. ( सं. गजः > ) दे. 'गजपाल' । - शाला, सं. स्त्री. (सं.) द्विप- हस्ति, शालागृहम् ।
२. वेधक, छेदक ।
गऊ, सं. स्त्री. दे. 'गौ'। गगन, सं. पुं. (सं. न. आकाशः -शम् । -भेदी, वि. (सं. दिन् ) आकाश-व्योम,वेधक-वेधिन्-भेदिन् (शब्दादि ) २. ( भवनादि) गगन-व्योम, स्पृश् चुबिन्, अभ्रंलिहू, नभोलिह् । गगरा, सं. पुं. (सं. गर्गरः = दधिमंथनपात्र > ) धातु, कुंभ: - कलशः घटः, गर्गरः । गगरी, सं. स्त्री. ( सं. गर्गरी=दधिमंथनपात्र > ) धातुमयलघु, -कलशः घटः- कुंभः, गर्गरी । गच, सं. पुं. ( अनु. ) पंके चलनजः ३ शब्दः २. खड्गादिवेधनोत्थः शब्दः ३. लेपः, सुधा, ४. गृहभूमिः - भूः (स्त्री.) ५. सुधालिप्ततलं, कुट्टिमः-मम् ।
-कारी, सं. स्त्री. (हिं गच + फ़ा. कारी ) सुधा-लेप, कार्य-कर्मन् (न. ) । गचपच, वि. दे. 'गिचपिच' । गजंद, सं. पुं. ( फा . ) आघातः, प्रहारः २. दानिः क्षतिः (स्त्री.) ३. कष्टम्, क्लेशः । गज, सं. पुं. ( सं . ) हस्तिन्, कुंभिन्, करिन्, कुषिन्, दंतिन्, रदिन्, शुंडिन् ( सब पुं.), दे. 'हाथी' ।
- आनन, सं. पुं. (सं.) गजमुखः, गणेशः,
गजवदनः ।
- कुंभ, सं. पुं. (सं.) करिकुंभ:, गजशिरः पिंड: । - गति, सं. स्त्री. (सं.) गज - कुंजर, गमनं गतिः । - गामिनी, वि. स्त्री. (सं.) इभ वारण,गामिनी-चारिणी ( सुंदरी ) ।
- दंत, सं. पुं. ( सं . ) हस्ति करि, दंत: - रदःरदनः २. गणेशः ।
- पाल, सं. पुं. ( सं .) हस्तिपः-पकः, आधोरणः, निषादिन (पुं.), महामात्रः ।
- मोती, सं. पुं. (सं. गजमौक्तिकं ) गजमुक्ता, गजमणिः (पुं.) ।
-मुख, सं. पुं. ( सं . ) दे. 'गजानन' । - राज, सं. पुं. ( सं . ) दे. 'गजपति' । - वदन, सं. पुं. (सं.) दे. '- आनन' ।
गटपट
गज़, सं. पुं. ( फ़ा. ) गज: ( माप ) २, आग्नेयचूर्ण-प्रणोदनी यष्टिः (स्त्री.) ३. सारंगवादनयष्टि, वादन वाद्य-वादित्र, दण्डः ४. इषुभेदः । गज़क, सं. स्त्री. (फ़ा. कज़क) व्यंजनं, उपस्करः, उप- अव, दंशः २. तिलशर्करा (मिठाई ) ३. उपाहारः ४. प्रातराशः । गज़ट, सं. पुं. ( अं. ) राजपत्रम् | गजनी, सं. स्त्री. (सं. गंज: > ) मृत्तिका मृद्, भेद। ग़ज़ब, सं. पुं. (अ.) रोषः क्रोधः २. विपद्विपत्तिः (स्त्री. ३. अन्यायः, अत्याचारः ४. विलक्षणवृत्तांतः ।
-करना, क्रि. स., अन्यायेन अधिष्ठा ( स्वा. प. अ.) शास् (अ. प. से.) २. विस्मयंजन ( प्रे.) । -का, वि. अद्भुत, आश्चर्य ।
- नाक, वि., रुष्ट, क्रुद्ध, कुपित । गजर, सं. पुं. (सं. गर्ज:, हिं. गरज ) चतुरष्टद्वादशवादनसमयेघंटानादः २. प्रातः घंटानादः । सं. श्री. श्वेतरक्तगोधूममिश्रणम् । -दम, क्रि. वि. प्रातः प्रभाते, मंहति - प्रत्यूषे । - बजर, सं. पुं. (अनु. ) अनुचितमिश्रणम् । २. खाद्याखाद्यं, भक्ष्याभक्ष्यन् । गजरा, सं. पुं. (सं. गंज:= टेर) माला, माल्यं, स्वज (स्त्री.) २. चलयः, कटक:-कं, करभूषणं ३. कौशेयवस्त्रभेदः ।
गजरी', सं. स्त्री. (हिं. गजरा ) कलाची-मणिबन्ध,-भूषणं-आभरणम् ।
गजरी, सं. स्त्री. (हिं. गाजर) लघु-क्षुद्र, गाजरंगर्जरम् ।
गजल, सं. स्त्री. (फ़ा. ) शृंगारकविता ।
- दान, सं. पुं. (सं. न. ) गजमदः २. करि गज़ी, सं. स्त्री. (फ़ा. ) स्थूलसौत्रवस्त्रभेदः । वितरणम् । गजी, सं. स्त्री. ( सं . ) हस्तिनी, करिणी । पति, सं. पुं. (सं.) करीन्द्रः ( यूथनाथः, गजेन्द्र, सं. पुं. (सं.) दे. 'गजपति' । यूथपः) ।
गटकना, क्रि. स. ( अनु. गट ) खाद् ( वा. प. से. ) २. निगृ ( तु. प. से. ), प्रसू ( चु.) ३. अन्यायेन अपहृ ( स्वा. प. अ.) । गटगट, सं. पुं. (अनु. ) गटगटा, -शब्द:- ध्वनिः (पुं.), गटगटायितम् । क्रि. वि., सगटगटाशब्दम् ।
गटपट, सं. स्त्री. (अनु.) रतिः (स्त्री.), मैथुनं, सहवासः २. घनमैत्री । (वि.) मैथुनासक्त |
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |