Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
खोखा
[ १५४ ]
खोपड़ा, खोपरा
खोखा, सं. पुं. ( हिं. खुक्ख ) धनार्पणादेशपत्रं । । खोड़ा, सं. पुं. दे. 'हथकड़ी'। ( बं. ) बाल: [ खोखी ( स्त्री. ) = बालिका]। खोद, सं. पुं. ( फा. खोद ) खोलकः, लौहखोज, सं. स्त्री. (हिं. खोजना) अन्वेषणं-णा, धातुमय,-शिरस्त्राण-शीर्षण्यं शिरस्कम् । गवेषणं-णा, मार्गणं-णा, अनुसंधानं, शोधः। खोद, सं. पु. ( हिं. खोदना ) पृच्छा २. चिह्न, लक्षणं ३. चक्र-पाद, चिह्नम् ।
२. निरीक्षणम् । -करना, क्रि. स. दे. 'खोजना'।
-विनोद, सं. पुं., अतीव अनुयोगः-अवेक्षणं---खाज, सं-स्त्री., पृच्छा, अनुयोगः २. अनु
विचारणम् । मंधान, विचार:-रणं-रणा ३. अन्वेषणम् ।
-कर पूछना, मु., निभृतं र हत्यं गूढं प्रच्छ्
(तु. प. अ.)-अनुयज ( रु. आ. अ.)। खोजना, कि. स. ( सं. खुज-चुराना > ) |
चुना! खोदना, क्रि. स. (सं. खुड्=तोड़ना> ) खन् अन्त्रिप (दि. प.से.), निरूप-माग (चु०), (भ्या. उ. से.), ( भूमि ) अवदृ (प्रे.), भिद् मृन् । चु. आ. से.), अनुसंधा (जु. उ. अ.)।
। (रु. प. अ.)। २. उत्पट-उन्मूल (दु.) विचि ( स्वा. उ. अ. ), अब-निर-इक्ष ३. उत्क ( तु. प. से ), तक्ष-त्वक्ष ( भ्वा. प. ( भ्वा. आ.से.)।
से.), मुद्र (चु.) ४. उत्खन् , निभिद् खोजवाना, खोजाना, क्रि. प्रे. 'खोजना' के ,
(रु. प. अ.) ५. यष्टचादिभिः संआ-पीट् प्रे. रूप।
(नु.) ६. उद्दीप्-उत्तिज (.)। सं. पुं., खनन, खोजा, सं. पुं. ( फ़ा. ख्वाजः ) सौविदः, सौवि
खातिः (स्त्री.), अवदारणं, भेदन, उत्पाटनं, दल्लः, कंचुकिन् , २. सेवकाः ३. आर्यः, ।
उम्मूलनं, उत्किरणं, तक्षणं इ. । महाशवः, मिश्रः, नायकः।
-योग्य, वि., खननीय, खेय, अबदारयितव्य, खो जाना, कि. अ., दे. "खोना' (क्रि. अ.) ।
उत्पाटनीय, उन्मूलयितव्य । खोजी, खोजिया, सं. पुं. (हिं. खोजना)
-वाला, सं. पुं. खनकः(-की स्त्री.), अवदारकः, अन्वेषकः, निरूपकः, निरीक्षक, अनुसंधायकः, उन्मूलकः उत्पाटकः । २. चरः, चारः, अपसर्पः।
खोदा हुआ, वि., खात, अवदीर्ण, उन्मूलित, खोट, सं. स्त्री. ( सं. क्षोट ) दोषः, वैकल्यं,
उत्पाटित इ.। वैगुण्यं, दूषणं २. मिश्रणं, ३. मिश्रधातुः (पु.),
खोदनी, सं. स्त्री., ( हिं. खोदना ) लघु, कुप्यं, अपद्रव्यम् ।
खनित्रं-टंगः । -मिलाना, कि. स., अपद्रव्येण मिथ् (चु.)। कन-सं. स्त्री., श्रवणशोधनी, कर्णकट्टयनी। खोटा, वि. (सं. क्षोट > ) दूषित, सदोषः, दंत-, सं.श्री., रदनशोधनी, दंतोल्लेखनी । दोषिन् , विकल २. (अपद्रव्येण) मिश्रित, कूट, खोदवाना, क्रि.प्रे., 'खोदना' के प्रे. रूप । कृत्रिम् ३. दुष्ट, खल ४. छलिन् , अधार्मिक ।
खोदाई, सं. स्त्री., दे. 'खुदाई। खोटा खरी सुनाना, मु., निर्भस -तर्ज (चु.), खोनूचा, सं. पु. ( फा. ख्वान्चः) भांडवाह
अविक्षिप (तु. प. अ.), निंद् (भ्वा. प.से.)। भाजनं, क्षुद्रवस्तुविक्रेतुः पात्रम् । खोटाई, सं. स्त्री., दे. 'खोटापन।
खोना, क्रि. स. ( सं. क्षेपणं > ) हा (जु. प. खोटापन, सं. पुं. (हिं. खोटा) दुष्टता, क्षुद्रत्वं अ.), त्यज ( भ्वा. प. अ.) २. अपव्यय २. छलं, कपट ३. दोषः, वैगुण्यं ४. अप- (चु.) वृथा :-हम् ( प्रे.)। ३. विप्रक, नश दब्यमिश्रणम् ।
(प्रे.)। क्रि. अ., मार्गात भ्रंश-भ्रंस ( भ्वा. खोड, वि. ( सं.) विकलांग, अंगहीन, विकले- आ. से.), संभ्रम् ( दि. प. से.) २. नश न्द्रिय, पोगंड।
(दि. प. से.), च्यु ( भ्वा. आ. अ.)। खोड़, सं. स्त्री. ( हिं. खोट) देव-भूत-प्रेत, खोपड़ा, खोपरा, सं. पुं. (सं. खर्परः) कपाल:
कोपः २. रोगः ३. कुमुहूर्त-त ४. दोषः, लं, कर्परः २. शीर्ष, शिरस ( न.) ३. अप्फलं, विकलता ५. चंदनकाष्ठखंडः डम् ।
नारिकेरः-ल:, कौशिलफलं ४. अप्फल-नारिखोड़रा, सं. पुं.,दे. 'कोटर' ।
| केर,-बीजं गर्भः ५. भिक्षापात्रम् ।
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |