Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ १५२]
खेल
खुद, खूदड़, खूदर, सं. स्त्री. (सं. क्षुद्र> )| खेड़ा, सं. पुं. (सं. खेटः) लघुग्रामः, ग्रामटिका । दे. 'कूड़ा' ।
| -पति, सं. पुं. ग्रामणीः (पुं.)। खून, सं. पुं. (फ़ा.) रुधिर, रक्त, लोहितं | खेड़ा, सं . ( देश.) विविधान्नयोगः । शोणितं, असृज् ( न.), असं २. वधः, हत्या।। खेत, सं. पुं. (सं. क्षेत्रं ) केदारः, भूमिः (स्त्री.), -करना, क्रि. स., वध-धातं-हत्यां कृ, हन् (अ.: वप्रः-प्रे, वलज, निष्कुटः, राजिका, पाटीरः प. अ.), मृ-व्यापद् (प्रे.) २. प्रमादेन नश- २. शस्य, कृषिफलं ३. रण-युद्ध समर, भूमिः अवसद् (प्रे.)।
४. खड्ग,-फलं-पत्रं । ५. उत्पत्तिस्थानं -होना, क्रि. अ., द्वेषात् हन्-मार्-व्यापद् । ६. ( पशूनां ) जातिः ( स्त्री.) ।
--आना या रहना, मु., वीरगति, आप (स्वा. -खराबा, सं. पुं., (फा.) नृ-नर, वधः-हत्या,
उ. अ.), युद्धे हन् ( कर्म.)। रक्त, पातःस्रावः ।
-छोड़ना, मु., युद्धात पलाय ( भ्वा. आ. से.) -खवार, वि. दे. 'खूखार'।
खेतिहर, सं.पं., दे. 'किसान' । -धूकना, सं. पुं., रक्तष्ठीवनम् ।
खेती, सं. स्त्री. (हिं. खेत ) दे. 'कृषि' २. शस्य, -आँखों में उत्तर आना, मु., कोपारुणनयन
कृषिफलम् । (वि.)+भू।
-बारी, सं. स्त्री., दे. 'कृषि -उबलना या खौलना, मु., अतीव कुप् खेद, सं. पुं. (सं.) अनुशोकः, अनुपातः, २. दुःखं, ( दि. प.से.)।
शोकः, आधिः (पु.), आ( अ )तिः (स्त्री.), -का प्यासा, मु., जिघांसु, वधोधत।
क्लेशः ३. ग्लानिः-क्लांतिः-श्रीतिः ( स्त्री. )। सवार होना था चढ़ना, मु., वधाय-हत्यायें -जनक, वि. (सं.) अनुशोकप्रद, दुःखदायक, सज्ज-उद्यत (वि.)+भू।
क्लेशकर, श्रांतिजनक । खूनी, सं. पुं. ( फा.) घातकः, हंत (पुं.)। वि., खेदना, क्रि. सं सं. (खेटः> ) दे. 'खदेरना'। हतुकाम, वधैषिन्, जिघांसु ।।
खेदा, सं. पुं. (हिं. खेदना) गजादिबंधनपंजरम् । खूब, वि. (फा) अच्छ, भद्र, उत्तम, श्रेष्ठ । २. दे. 'शिकार'। क्रि.वि., सम्यक, साधु, शोमनम् ।। खेदित, वि. (सं.) खिन्न, अनुतप्त २. श्रांत, लांत । -रू, वि. ( फा) सुमुख ( सुमुखी स्त्री.)। खेना, क्रि. स., (सं. क्षेपणं >) नौदंडेन संचल-सूरत, वि. ( फा.) सुन्दर, सुरूप ।
प्रेर-प्रचुद्-प्रणुद (प्रे.)। २. नौकां वद्द-ओर् -सूरती, सं. स्त्री. ( फा.) सुंदरता, सुरूपता । |
(प्र.)इ.३.दे. 'बिताना। खूबी, सं. स्त्री. ( फा) अच्छता, उत्तमता
खेप, सं. स्त्री. ( सं. क्षेपः > ) सकृद्वाह्यो भारः
में ही २. गुणः, विशेषः, विलक्षणता ।
.. २. पोतस्थं द्रव्यं ३. नौकादीनां सकृत् यात्रा । खूसट, सं. पुं. (सं. कौशिक )
शिक) ६. 'उल्लू दे. 'उल्लू' ।
खेपना, कि. स. ( सं. क्षेपणं) दे. 'बिताना' । २. जरठः, स्थविरः। वि., रसिकताशून्य, शुष्क- खेम, सं. पुं., दे. 'क्षेम'। हृदय २. जड ३. कुदर्शन।
... खेमा, सं. पुं. (अ.) पट-वस्त्र,-मंडपः-गृहखेचर, सं. पुं. (सं.) गगनविहारिन् , व्योमगः
। वेश्मन् ( न.), दृश्य-श्यम् । २. ग्रहः, नक्षत्रं ३. वायुः (पुं.) ४. देवः
-गाड़ना, क्रि. स., दृश्यं रच् (चु.) उप५. विमानः-नं ६. खगः ७ मेघः ८. भूतप्रेताः
| क्लप (प्रे.)। ९. राक्षसः १०. विद्याधरः ११. शिवः
खेल, सं. पुं. ( सं. खेला ) क्रीडा, केलिः (स्त्री.), १२.१३ दे. 'पारा' तथा 'कसीस। खेचरान्न, सं. पुं. (सं. न.) दे. 'खिचड़ी'। ।
खलनं, लीला २. वृत्तां, उदंतः ३. सुकर-क्षुद्र, खेटक, सं. पुं. (सं.) मृगया, आखेटः २. कर्षक
कार्य ४. कामक्रीडा, संभोगः ५. अभिनयः, ग्रामः ३. नक्षत्रं ४. बलदेवगदा ५. यष्टिः (स्त्री.) नाटक ६. कौतुकं, विचित्रकार्य ७. ( पशुओं
के लिए ) जलद्रोणिः ( स्त्री.)-णी। ६. ढालं, फलकम् । खेटकी, सं. पुं., दे. 'शिकारी'।
-समझना, मु., सुकरं मन् (दि. आ. अ.)।
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |