Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
खिल
[१८]
खीज(सोना
खिल, सं. पु. ( सं. पुं. न. ) ऊपरः-२ २. | खिल्ली, सं-स्त्री. ( हिं. खिलना ) क्ष्वेला, नर्मन् रिक्त, स्थान-स्थलम् ३. परिशिष्टं ४. शेषांशः | (न), विनोदः। ५. विष्णुः ६. ब्रह्मन् (पुं.)।
-बाज, वि., विनोदशील, नर्मप्रिय । खिलअत, सं. स्त्री. (अ.) संमानवेशःषः। -बाजी, सं. स्त्री., विनोदशीलता, नर्मप्रियता । खिलकत, सं. स्त्री., दे. 'खलकत'। खिश्त, सं. स्त्री.,(फा.) दे. 'ईट'। खिलखिल, सं. स्त्री. ( अनु० ) हासः, हसितं खिसकना, क्रि. अ. ( अनु.) शनैः सृप ( भ्वा. हसनम्।
प. अ.) चल ( भ्वा. प. से.) २. प्र स्खल खिलखिलाना, क्रि. अ. ( अनु. ) उच्चैः सशब्दं | (भ्वा. प. से.) ३. सत्वरं अलक्षितं-निभृतं हस् (भ्वा. प. से.), अट्टहासं कृ।
अपया ( अ. प. अ.)-अपस ( भ्वा. प. अ.) खिलना, क्रि. अ. (सं. स्खलनं अथवा किरणं ?) | गम् । सं. पुं., शनैः-मृदु,-सर्पणं, स्खलनं, विकस्-प्रफुल्ल (भ्वा. प. से.), स्फुट (तु. अलक्षितं गमनं-अपसरणं इ० । ( प. से.), भिद् ( कर्म.) २. प्रसद ( भ्वा. प. खिसकाना, क्रि. स., 'खिसकना' के प्रे० रूप। अ.) ३. शुभ ( भ्वा. आ. से.) ४. पृथक भू।
खिसलना, क्रि. अ., दे. 'फिसलना'। सं. पुं., विकसनं, फुल्लनं, प्रस्फुटनं-०। खिसलाव, सं. पुं.,दे. 'फिसलाव' तथा खिला हुआ, वि., विकसित, उन्निद्र, प्रस्फुटित ।
खिसलाहट, सं. स्त्री. 'फिसलाहट' । खिलवत, सं. स्त्री. (अ.)निर्जन-विजन, स्थानम् ।
ख्रिसारा, सं. पुं. (अ.) हानिः-क्षतिः ( स्त्री.)। खिलवाड़, सं. पुं. (हिं. खेलनाः) खेला, लीला,
खिसिआ(या)ना, क्रि. अ. ( हिं. खीसक्रीडा, मनोविनोदः, विहारः !
दाँत ) लज्ज ( तु. आ. से. ), त्रप ( भ्वा. खिलवाड़ी, वि., दे. 'खिलाड़ी'।
आ. वे.), बीड ( दि. प. से.) २. क्रुध् ( दि. खिलवाना, कि. प्रे., अन्येन + 'खाना' धातुओं
प. अ.), कुप (दि. प.से.)। वि., लज्जित,
हीण, ह्रीत । के प्रे.रूप। खिला, सं. स्त्री. ( अ.) शून्यकम् ।
खींच, सं. स्त्री. (हिं खींचना ) कर्षः, कर्षणम् ।
-तान, सं. स्त्री., प्रतिस्पर्धा, विजिगीषा खिलाई', सं. स्त्री. ( हिं. खिलाना) अन्नदानं, |
२. अर्थातरकल्पना। पोषणं २. भक्षणं, खादनम् ।
खिसियाहट, सं. स्त्री., दे. 'खीस' । -पिलाई, सं. स्त्री., भुक्तपीतं, खादनपानं,
खींचना, क्रि. स. ( सं. कर्षणं) आ-सं-, कृष् खानपानं २. अन्नपानदानं, पोषणं २. पोषणार्घः।
( भ्वा, प. अ. ), बलात् दिशाविशेषे प्रेर (प्रे.) खिलाई, सं. स्त्री. (हि. खेलाना) अंकपाली,
नी ( भ्वा. उ. अ.)-प्रवृत् (प्रे.) ३. हृ ( भ्वा. शिशुपालिका।
उ. अ. ) दे. 'घसीटना' ३. निष्कस् (प्रे.), खिलाड़, खिलाड़ी, वि. ( हिं. खेलना ) क्रीडा
बहिर-अप, नी । ४. उद्-अंच ( भ्वा. उ. से.), खेला-लीला,-पर-शील। सं. पुं., क्रीडकः, |
पर्युदंच । ५. शुष (प्रे.) ६. स्र-स्पंद् (प्रे.) खेलकः २. ऐन्द्रजालिकः, मायाविन् (पुं.)। ७. वर्ण (च.), आ-अभि-लिख ( तु. प. से. ) ८.
रुध् ( रु. उ. अ.) । सं. पुं., आकर्षः, आकर्षणं, खिलाना', क्रि. प्रे. 'खेलना' के प्रे. रूप । नयनं, हरणं, निष्कासनं, उदंचनं, शोषणं,
खलाना', क्रि. प्रे., 'खाना' के प्रे. रूप । स्रावणं, आलेखन, रोधः।। खिलाना', क्रि. प्रे., 'खिलना' के प्रे. रूप। खींचने योग्य, वि.,आ-,कर्षणीय, नेय, हर्तव्य, खिलाफ, वि. ( अ.) विरुद्ध, विपरीत । खलाफत, सं. स्त्री. ( अ.) देवदूत-नृप,-प्रति- खींचाखींची, । निधित्वं-उत्तराधिकारित्वम् ।
खींचातान, सं. स्त्री., दे. 'खींचतान'। खिलौना, सं. पुं. (हिं. खेलना) क्रीडाद्रव्यं, खींचातानी, )
क्रीडनकं, कीडनीयकं २, क्षुद्रालंकारः। खीज, खीझ, सं. स्त्री. (हिं खीजना) दे. 'चिढ़। खिल्य, वि. (सं.) परिशिष्टे वर्णित-लिखित। खीज(सोना, कि. अ. (सं. खिद्) दे. 'चिढ़ना' ।
३. धर्तः।
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |