Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
कड़कड़ाना
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ ९५ ]
कड़कड़ाना, क्रि. अ. (हिं. कड़कड़ ) सशब्द भंजू - भिद - दृ ( कर्म.), स्फुट् ( तु. प. से. ) २. उच्चैः ध्वन् (भ्वा. प. से. ) ३. त्रुट् ( प्रे. ), चूर्ण (चु.) ।
कड़कड़ाहट, सं. स्त्री. (हिं. कड़कड़ ) कड़कडात्कारः, गर्जितं, दे. 'कड़क' ।
कड़कना, क्रि. अ. (हिं. कड़क ) कड़कड़ाशब्दं कृ, गजू (स्वा. प. से. ) २. महारवेण भंज ( कर्म. ) ३. स्फुट् ( तु. प. से. ) ४. उच्चैः वद् (भ्वा. प. से. ) । कड़का, सं. पुं. (हिं. कड़क ) विजय युद्ध, - गीतम् २. सौदामिनी ३. गर्जितम् । कदखा, सं. पुं. (हि. कड़क ) युद्धगीतम् । कढ़र्खेत, सं. पुं. (हिं. कड़खा ) युद्धगीतगायक:, चारणः, वैतालिकः । कड़बड़ा, वि., (सं. कर्बुर ) दे. 'चितकबरा' । सं. पुं., कर्बुरकूर्चेः ।
कदवा, वि., दे. 'कटु' ।
कड़ा, वि. (सं. कड्ड > ) घन, सान्द्र, कक्खट, कोकस, दृढ, कर्कर, अनम्य २. निष्ठुर, निर्दय ३. दुर्बोध, दुर्ज्ञेय, कठिन ।
कड़ा, सं. पुं. ( सं . कटकः ) कटकं, कंकणः - णं,
२. केयूरः- रं, अंगदः - दम् । कड़ाई, सं. स्त्री. (हिं. कड़ा ) दृढता, कौक - सता २. निर्दयता ३ किष्टता । कड़ाका, सं. पुं. (अनु. कड़ाक ) भंग-भंजनभेदन- प्रोटन, - शब्द:- नादः २. अनशनं, अनाहारः ।
! कण, सं. पुं. (सं.) लवः, लेशः, अणुः । कणाद, सं. पुं. (सं.) वैशेषिकदर्शनकारः ऋषिः । कतरन, सं. स्त्री. (हिं कतरना ) शकलानि, कृत्तखंडानि ( दोनों बहु- ) ।
कड़ाके का -, मु., भीषण, घोर, तीव्र, चंड । कड़ाहा, सं. पुं. ( सं . कटाह: ) तैलादिपाक
पात्रम् ।
कदाही, सं. स्त्री. (हिं कड़ाह ) कटाही | कड़ी, सं. स्त्री. (हिं. कड़ा ) शृंखला, - संधि:ग्रन्थिः २. गीतचरणम् ३. दीर्घ-स्थूणा, काष्ठंदारु (न.) । वि. स्त्री. कठिना, कोकसा | कहुआ, वि., दे. 'कटु' | - तेल, सं. पुं., सर्पपतैलम् |
कढ़ाई, सं. स्त्री. (हि, काढ़ना) सूचीशिल्पम् २. सूचीशिल्पस्य भृतिः (स्त्री.) ३. दे. 'कड़ाही' ।
कढ़ी, सं. स्त्री. (हिं. कढ़ना ) कथिता, चणकचूर्णनिर्मित व्यंजनभेदः ।
कत्तल
कतरना, क्रि. स. ( सं . कर्तनम् ) कर्तरिकया कृत् ( तु. प. से. ) । कतरनी, सं. स्त्री. (हिं. कतरना) कर्तनी, कत्रिका, कर्तरिका, कर्तरी ।
कतरब्योंत, सं. श्री. (हिं. कतरना + ब्योंत ) अवच्छेदः, अल्पीकरणम् २. परिवर्तः, विनिमयः ३. चिंता, विमर्शः ४ अपहरणं, मोषः ५. युक्तिः (स्त्री.), उपायः ।
कतरा', सं. पुं. (हिं. कतरना ) खंडः, अंशः,
शकलः ।
कतो, सं. पुं. (अ.) कणः, कतराई, सं. स्त्री. (हिं. भृत्या - भृतिः (स्त्री.) २.
( न. ) ।
बिंदु, लवः, द्वप्सः । कतरना) कर्तन - कर्तन, - कार्य - कर्मन्
कतराना, क्रि. मे., 'कतरना' के धातुओं के प्रे. रूप २. निभृतं - सलज्जं सभयं अपया ( अ. प. अ. ), नैपुण्येन परिहृ ( स्वा. उ. भ. ) । कतल, सं. पुं. ( अ. कत्ल ) हत्या, बधः । कतला, सं. पुं. ( अ. क़त्ल > )*कृप्तम्, दे. 'फाँक' ।
कतलाम, सं. पुं. ( अ. क़त्ले आम ) व्यापक - नरसंहारः- लोकहत्या |
कतवार, सं. पुं., दे 'कूड़ा' ।
कताई, सं. स्त्री. (हिं. कातना) कर्तनम् २. कर्तनभृतिः ( स्त्री. ) ।
कताना, क्रि. प्रे, 'कातना' के धातुओं के प्र.
रूप ।
कतार, सं. स्त्री. (अ.) पंक्ति:-श्रेणिः (स्त्री.) २. निकरः समूहः । कतिपय वि. (सं.) दे. 'कुछ' ।
For Private And Personal Use Only
कतीरा, सं. पुं. ( देश. ) गुलूवृक्षनिर्यासः । कतौनी, सं. स्त्री. (हिं. कातना) तान्तवं, सूत्रतननम् २. तान्तव - सूत्रतनन, - भृतिः ( स्त्री. ) - भृत्या । ३. कालक्षेपः, विलम्बनम्, दीर्घीकरणम् ।
कत्तल, सं. पुं. (हिं. कतरना ) इष्टकाखंडः, पाषाणशकलः ।
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |