Page Text
________________
५८.
शायायनयातरम्
[अ.
पा. ३ सू. १८५-१९
पष्टी श१८|| नुस्यायुक्त प्रधाने पप्टीविगगितर्भवति । आतुरतुज्य: । पितुः समानः देवदत्ता मशः । "उतीयानामनिवार पष्ठोविधान सनीचापन: । सवा तुल्यः स्वामी'। स्वामीश्वरी सप्तमो न भवति । गदिमा उत्तरार्थः ।
___ द्वितीया चैनेनानाचेः ॥ २॥३।१९० ।। अनमने एमप्रत्ययः तदनीन युस्ते ( वर्तमानार शब्दरूपात् हिदीवः च साठी विलो मयत: । पूर्वेण ग्रामम् । उत्तरंग जाना । पूर्वेण ग्रामस्य ! उत्तरेण ग्रामस्य अनन्थेरिस किम् ? मापार । प्रतक् प्रामात् ।
पञ्चमी चते ।। १.३।१२१॥ ऋतेसम्मन्न धाद ( वर्तमान त् शब्दरूपात ) द्वितीयापच्यम्य विभक्तो भवाः । महले धर्मान् कुत: नन् । चित्रं यथा नियन्ते ! नया नियत सेगमृतं ।
पृथरताना तृतीया च ।। १।३२१९२ ।। पृथक, नाना नाम मुगर (वर्तमागात सदरूपान् प्रधाने सपञ्चम्यो विभको भयत: । पृषा देवदत्तेन, पृयदेवदत्तात् । गाना देवदनेन, नान देवदत्तात् ।
विनमास्सिनः ।३१६३ माशब्दे प्रधान ( यतमानात् शब्दरूपा ) हमा अनला. रोक्ता स्तिमास्ततीयापाशीडियोयाविनक्तयो भवन्ति । विना लिने । बिना वाप। यिना बातात । विना यति । विगा वा बिना वर्षम् | EET मनुकान्तप्रदर्शन या कारन इति ।। RT ति चिन् ? पाली मा त् ।
सप्तमी चासत्यारादर्थात । १।३।१२४ ।। द्रज्यं गावं ततोऽन्यदायम् । भाराव, दुरान्सिपायोरगोभयाणा, मरास्ववाभिमा राति, अधिकार्याच्च दान तप्का हाच तित: गनीयानमोद्वितीयाधिक्तयो भवति। टूरे वानस्थ, दूरण प्रामस्थ, दुराद प्रामस्थ, दूरं ग्रामस्र गछति। विप्रकाएं, विप्राप्टेन, विप्रप्टान, विप्रष्ट, ग्रामस्य गच्छति । अन्तिके, अन्तिमेन, अन्त कात्, अन्तिव, ग्रामस्थ गच्छति । अपाशे, श्रभ्याशेन, प्रधःशात्, अम्पाश, ग्रामस्य गच्छति । असत्रहणं किम् ? दुरः पन्थाः, दूरसय पन्थ, दूरस्य पयः स्वम् । आरादर्थग्रहणं किम् ? साधु पचति । स्वर चति ।
तो देवः सर्वाः प्रायः ।। ११३।१९५ ।। हेनिमितं कारणमिति पर्यायातदथैः शब्दयों हेतावप्रचारे । वर्तमानात या रूपात ) प्रावैग सर्मा विभक्तयो भवन्ति । धन हेतुना वसति, धन हा शशि, मदेसाईटि, धनस्य हेतो गति, छ हेतो यसति ! एवं धनेन निमित्तेन बक्षति, धन कारणेद बमति । के हेर्नु वसति, फैन हेतुमा वसति, म हलवे यमति, बम्मा जोति,
तिति, कमिसन हो ति। किप्रयोल वसति, मान प्रयोजन न वशति प्रयोजनाय सति, करमान योजना वरुति, का प्रयोजनस्म वसति, कस्मिन प्रपोजने पाकिएवं किं निमित, के चिगिरीन । कविता ? तुः । त्वयारति किम १ मा नन बगाः।। प्राय: cil प्रयोगामार
इति श्रुतकलि देशीयाचार्यशाकटायनकृलौ शब्दानुशासने अमोघयती प्रथमाध्यायस्थ
तृतीयः पादः समाप्त: ।
... -तगाम-का. म.। २. : नाभिस्तुल्यः स्यानी स्वाक, म.। ३. -न थुक्ने अ-क० म० । . - राग-2 म० : ५. देहि दू-१० म० । ६. पटं शल्पति, के० २० दि०।
| SR No. | 090412 |
| Book Title | Shaktayanacharya Vyakaranam |
| Original Sutra Author | Shaktayanacharya |
| Author | Shambhunath Tripathi |
| Publisher | Bharatiya Gyanpith |
| Publication Year | 1971 |
| Total Pages | 487 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & Grammar |
| File Size | 14 MB |