Page Text
________________
शाकटायनव्याकरणम् [अ..पा. २ सू. १८२-१८६ अतियुष्मद् । अत्यस्मद् । युष्माकम् । अस्माकम् । अतिमुष्माकम् । अत्यस्माकम् । लुमलिङ्गे युगदस्मयी इति स्त्रियामाद (इ) न भवति । सग्निपातलक्षणों विधिरनिमित्त तदिधातस्थति या 1 दोरिति किम् । गोरत्तरी
पञ्चम्याच चतुथ्याश्च पष्ठी-प्रथमयोरपि ।
याम्यद्विवचनान्यत्र तेपु लोपो विधीयते । घा ॥१॥२॥१८२॥ भकारान्लयोपुष्मदस्मदःस्तत्सम्बन्धिन्यन्यसम्बन्धिान था सुपि पर पा लुगमवति । युनानाचाःणेभ्यो युष्मम्मम्, थुपम्पम् । अस्मभ्यम्, अरुभ्यम् । युष्मद्, गुपद् । अस्मद्, जसद् । युपमाझम्, सुपावम् । अस्मायाम्, असामाम् ।
श्रमौद्धल्याः ॥१२॥१८३|| युष्मदस्मदोस्तसम्बन्धियन्त्रसम्बन्धिान वा अमि द्वितीयकवचने -ओकारयोः-हलादी च सुपि पर आकारादेशो भवति । त्वाम् । माग । अतित्वाम् । असिमाम् । युवाम् । भाषाम् । अतियुयाम् । अत्याधाम् । युष्मान् । अस्नान् । अतिसुष्मान् । अत्यहमाल् । चुधाम्माम् । भावाभ्याम् । अतियुवाभ्याम् । अत्याधाभ्याम् । युष्माभिः। अस्माभिः। अतियुप्माः । अत्यस्माभिः । शुष्मासु। अरमाय । अतिगुमासु । त्यस्माम् । अमौद्धलति किन ?त्यन् । अहन । त्वद् । मद् ।
योसियः ॥१४॥ युष्मदस्मदोस्तरसम्बनिबनासम्बन्ध था इशा ओम् इत्येतेपु तुम्सु परत: यकारादेशो भवति । स्वयि । मयि । स्वया। मया । यबमोः । आवयोः। प्रियरयि । प्रिनमपि । प्रिवरपि। निमार गियुष्मरि । प्रियामादि । योसोहि किम् ? सुस्माकम् । अस्माकम् । युगपजादो चौमः।
मन्तस्य युवावी द्वयोः ॥१५॥ द्वित्वविक्षिण्टेऽवें वर्तमानयोपदस्मदोर्मया: रावसानो योग्यययस्तस्य तत्सम्यनिधन्यन्यसभ्यन्दिनि वा सुपि पर यथारहस्य यम आय इत्येला देशौ भवतः । युवाम् । आदाम् । वाम्याम् । आवाम्याम् । युदयोः । आवयोः । आततान्तौ पुबामतियुवान् । अतिक्षान्तायामाम्) अत्यावान् । अतिमान्तं युदानतियुवाम् । ( अतिक्रान्तभावान ) अत्यावाग । अतिक्रान्तौ युवामनिवान् । (अतिकान्तावायाम् अस्यायों पश्यति । अति मुगान् । भत्माघान् । भलियुनयः । बारमात्रमा । लिगवायाम् । अत्याधाभ्याम् । अतियुवाभिः । मत्वाचाभिः । अति युवाभ्याम् । अत्यान्माम् । अतियुस्मन् । मकवयम् । मतियुवत् । अत्याधत् । अशियुवाम्पान् । अत्यावा म्याम् । अतियुचत् । अयावत् । अलिअयोः । अत्याक्यो । अति नुवाकम् । अत्यावाकम् । अतिबपि । अस्थायपि : अतिशुदयोः । अत्यावको। अतियुबानु । अत्याचाम् । सुजडेड एरस्थात्पाहादयः । गन्तस्पति विन् ? यदिशो मा भूत् । गुप्योः । आचयः । सुचनागान् । बिकाभ्याम् । योरिति किम् ? गुमान् । अरमान । एकाभिः । अस्माभिः । गुप्सम्यग् । परमम्या । गुप्त । अस्मत् । मुमाग- 1 अरगावम् । मुखमानु । असताम् । बुराममद्विशेषणकिम् ? मानसिलान्ती अतिमान् । अत्यामाग। अमायणाभ्याम् । अलमाम् । अदिबुनियोः। शरमामयोः । मदन नि:सपनः । अस्मरपुत्रः । गुमायौ यम् । अस्पोयम् ।
त्यमा प्रत्ययोत्तरपदे चैकस्मिन् ॥३।२।१८६॥ एकरवि शिप्टेथे वर्तमान युष्मदस्मदोभै कारावसानो योश्य वास्तस्य तत्सम्बनिधन्यबसायग्विनि या सुनि गरे त्यांतरसदनोश्च परतः थाराहुल्यं त्व ने इत्वज्ञायादेशो नयतः । त्वाम् । मा। त्वया । मया। त्वद् । न । स्वनि। मयि । अनिशान्तरमा मनियान । अक्षिकाजो मान अदिमाम् । नातिकान्तकम् ( अतिःचान ) । (अशिकलं माग) सिमाम् । अनिवासी स्वारीत्या । ( अस्त्रियो गाम् ) अतिमा पनि । अशिलान् । असिना । आशिरयया । अतिपदा । अतित्वाभ्याम् । अजिमाया। यातित्त्वाभिः। तिमानिः। अलिल्याम्साग ।
*
१. युगपचादी योगाः क., युगपवादा योगी म०, लुपप यादी योगो म ! २. प्रति यु-भ। ३. -कानी अतियुस्मात्र, त्यस्माद म०, क०। ५.-कान्त त्रा-म ।
| SR No. | 090412 |
| Book Title | Shaktayanacharya Vyakaranam |
| Original Sutra Author | Shaktayanacharya |
| Author | Shambhunath Tripathi |
| Publisher | Bharatiya Gyanpith |
| Publication Year | 1971 |
| Total Pages | 487 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & Grammar |
| File Size | 14 MB |