Page Text
________________
अ. २ पा. सू. १८४ - १६०]
भोपतिसहितम्
व्ययात् संख्यावा उः ||२१|१८||
व्ययाच्च परो यः संख्याशब्दस्तदन्तात् तत्पुरुषात् डः समारान्तो भवति । न दश अदाः। अनवा । न्यूना दशेत्यर्थः । कल्यते । गितस्त्रियः निस्त्रिराः सुगः । दिगर्भता पण त्यात निश्चारिकानि । आगमन जीपीए वोचत्यात् । नशग्रहणं न नव्हति प्रतिपेद नित्यम् । यया इति किम् ? न तस्यादिति किम् ? न विद्यन्ते यो यस्य ( रा ) अभिः । शोभना (सः) नृषिः । निःस्वरूप निशित्।
(वत्) निक्षेपष्टते । दर्षा गुधिः । जामा इति किम् ?
सख्यायाः२३२२८५॥
अन्यच् परो
यस्तदात् तदपुरपात् समासान्तो हो त । धगुलम् । इदम् | गुलत्रिय । गुलप्रियः । गिरङ्गुलम् | जत्गुलम्पादिति किं चला। अनङ्गुलिः पुरुषः
बहुवीहेः काष्ठे टः ||२||१६|| अगुल्यन्तावद्रोह का वर्तमानाद : समासान्तो भवति । | | चतुरङ्गुलम् । पञ्चाङ्गुलम्। धान्यानां कण्टकानां वा । वीणादिति किम् ? उपाङ्गुलिः । परमाङ्गुलिः । प्रमागाउनुलम् उपाद्गुलमिति प्रमाणागुलधान्यः मयन्। नकारार्थः ।
स्वा ॥ रा
सन्तो भवति । गोगरयः । विशालायाः विशालाक्षी | कमलाक्षः । कमलाक्षी । राव्यक्ष्य प्रतिसादानुः । त्वा इति किम् ? दीर्घरा विश्व शनादम् । स्यूलाक्षिरिपुः । त्ररिति नि ? उत्सव यामाथि । दक्षिणाक्षि ।
सूनुशब्दस्तदन्ताद्बहुत्रः समासान्तो
द्वित्रे मृनों वा ॥ भवति का विविध
१४९
विष
॥२१॥१८॥
प्रमाणीसा
माणाव्दान्तात् सहावा चिद्यदाताच्च बहुब्रीहेड: सभासन्ती नवति । स्वोग्रमाण पांगणा: कुटुम्बिनः । कल्याणं प्राप्यस्य (सः) सल्यान । द्वित्राः पञ्चशः दिशः शिवताः । आसन्नदशाः । उप । उपगाः । पावस्तपद अनुत्रिः । प्रियायाः ।
त्रिचतुरोपचतुरातुरविचतुरचतुर सुमात सुश्व सुविधैणिपदाजपदप्रोष्ठपदन्यतुरलशारायसमक्षणिक निषाद सम् ।
रिकुः ||२१|१०||
श्रयचत्वारी या विचाराम ते उपचतुराः । अवश्यमानानि अविद्यमानानि चत्वारि यस्य चारि यस्य स विचतुरः । सुमानि शोभनानि नाचला | (तु) प्रातरस्ता (सु)गोभनं करोतिसुखः (तु) नोभ फर्म दवात दिवः । एवति एयोनः पादशन्दस्य पशवः । एवमजपदः । प्रोष्ठपदः ॥ प्रोष्ठो गीयते । पोयो " इति चरखा। शादविकुक्षिरस्यति शारिकुशः । निपातनाद्विपव्यवस्था | न भवति यत्मात्यः । उपात्वारो येन (स) उपाः ।
४. शब्दान्तरम् क० ०० ६. किम् ? कन्यार्थेषु इषि संख्लक०
क० स० [हिं०
१. नमः अ० भ० २ या म्यूदा नव न्यूना दशेत्यर्थः । क०म० । ३. निखि सत्र इव । निशि मटिव -तू इस्समासान्तो मदति । क० क०स० । ७. गृहस्था । " प्रायेण गृहिणीनेत्राः । ८. कल्याणी शमा क०स० बहु तथा कोटिंग्स कोण कथ्यते ।" इति एायुधः
कुमारसन्तपः क० भ० दि०
।
“
म० ।
| SR No. | 090412 |
| Book Title | Shaktayanacharya Vyakaranam |
| Original Sutra Author | Shaktayanacharya |
| Author | Shambhunath Tripathi |
| Publisher | Bharatiya Gyanpith |
| Publication Year | 1971 |
| Total Pages | 487 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & Grammar |
| File Size | 14 MB |