SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 271
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ तिडन्तः व्यञ्जनान्तानामनिटां धातूनां वृद्धिर्भवति परस्मैपदे सिचि परे । नुद व्यथने । अतोत्सीत् अतौत्ता अौत्सुः । अतुत्त अतुत्सातां अतुत्सत । मृङ् प्राणत्यागे । ऋतोऽवृत्रः ।।२८२ ।। वर्जितादेकस्वरादृत: परमसार्वधातुकमनिड् भवति । मदन्तानां च ॥२८३॥ ऋदन्तानां च गुणो न भवति अनिटि सिजाशियोश्चात्मनेपदे परे । अमृत अमृषातां अमृषतां अमुचत् अमुचतां अमुचन्। सिजाशिषोश्चात्मने ।।२८४ ॥ नामिन उपधायाः सिच्यानात्मनेपदे परे आशिषि चानिटि गुणो न भवति कर्तरि विहितायामद्यतन्यां परस्मैपदे । अमुक्त अमुक्षातां अमुक्षत । स्पृशमशकृशतृपिदृपिसृपिभ्यो वा ।।२८५ ।। एभ्य: सिज्वा भवति अद्यतन्यां।। स्पृशादीनां वा ॥२८६॥ स्पृशादीनां स्वरात्पर: अकारागमो भवति वा गुणवृद्धिस्थाने धुटि परे । स्पृश संस्पर्शन ।। अस्त्राक्षीत् अस्पाष्टां' अस्पाक्षुः । अस्पाक्षीत् अस्पार्टा अस्पार्षुः । सण इति सण् । अस्पृक्षत् । मृश आमर्शन ॥ अनाक्षीत् अम्नाष्टां अम्राक्षुः । अमार्षीत् अमार्टा अमाझुः । अमृक्षत् । कृश विलेखने । तुद्—व्यथित होना। अतौत्सीत् अौत्ता अतौत्सुः । आत्मनेपद में वृद्धि नही होने से सिच् का लोप होकर अतुत्त, अतुत्सातां अतुत्सत । मृड्-प्राण त्याग करना। वृङ् वृञ् को छोड़कर एक स्वर वाले ऋकारांत धातु अनिट् होते हैं ॥२८२ ॥ आत्मनेपद में अनिट् में सिच् आशिष के आने पर प्रकारांत को गुण नहीं होता है ॥२८३ ॥ हस्वान्त से स को लोप होता है अमृत अमृषातां अमृषत । मुच्–अमुचत् । आत्मनेपद में सिच् और आशिष के आने पर अनिट् में नामि उपधा को गुण नहीं होता है ॥२८४ ॥ अमुक्त अमुक्षातां अमुक्षत। स्पृश, मृश् कृश् तृप दृप् सृप से परे अद्यतनी में सिच् विकल्प से होता है ।।२८५ ॥ - स्पृश आदि धातु को स्वर से परे गुण वृद्धि के स्थान में धुट के आने पर अकार का आगम विकल्प से होता है ॥२८६ ॥ स्पृश-संस्पर्श करना । गुण होने पर अकार का आगम होने से अस्पाक्षीत् अस्पाष्टां अस्पाक्षुः । वृद्धि होकर अकार का आगम होने पर अस्पाक्षीत् अस्पास अस्पाक्षुः । सण प्रत्यय में---अस्पृक्षत् बना 1 मश-छना। अम्राक्षीत । अमाीत । अमक्षत । कश–विलेखन अर्थ में है-अक्राक्षीत । अकाक्षीत् अकृक्षत् । तृप्—प्रीणन अर्थ में । अत्राप्सीत् । अताप्सीत् 'पुषादित्वात्' अण् होने से अतृपत्' । दृप-हर्ष और मोहन अर्थ में । अद्राप्सीत् । अदाप्सीत् । अदृपन् ।
SR No.090251
Book TitleKatantra Roopmala
Original Sutra AuthorSharvavarma Acharya
AuthorGyanmati Mataji
PublisherDigambar Jain Trilok Shodh Sansthan
Publication Year1992
Total Pages420
LanguageHindi, Sanskrit
ClassificationBook_Devnagari & Grammar
File Size10 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy