SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 216
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ खामिकार्तिकेयानुप्रेक्षा [गा०१६१पत्तेयाणं आऊ पास-सहस्साणि दह हवे परमं । अंशो मुहसमा साहारण शब हुमाणं ॥ १६१॥ ' [छाया-प्रत्येक्चनाम् आयुः वर्षसहस्राणि वश भवेत् परमम् । अन्तर्मुहूर्तम् भायुः साधारणसर्वसूक्ष्माणाम् ॥] प्रत्येकानां प्रत्येकवनस्पतिकाथिकानो तालनालिफेरतिन्तणीकादीनो आयुरत्कृष्ट दशवर्षसहस्राणि १.... । साहारणसव्यमूहमाण साधारणसर्वसश्माणां, साधारणानो निवेतरनिगोदजीवसूक्ष्मवादराणा, सर्वसूक्ष्माणां च पृच्चीकायिकापूकायिकतेजस्कायिकवायुकायिकसूक्ष्मजीवानां च उत्कृष्टायुरन्तर्मुहूर्तमात्रम्,२१ ॥ १६॥ बावीस-सस-सहसा पुढवी-तोयाण आउसं होदि । अग्गीण तिष्णि दिणा तिणि सहस्साणि वाऊणं ॥१६॥ [छाया-द्वाविंशतिसप्तसहस्राणि पृथ्वीतीययोः आयुः भवति । मीनां त्रीणि दिनानि त्रीणि सहस्राणि वायूनाम् ॥] द्वाविंशतिसप्तसहस्रवर्षाणि पृथ्वीतोयानाम् आयुष्कं भवति । स्वर पृथ्वी कायिकजीयाना ज्येष्ठायुः द्वाविंशतिवर्षसहस्राणि २२.००, कोमलपृथ्वीकायिकजीवानां ज्येष्ठायुर्वादशवर्षसहस्राणि भवन्ति १२००० । तोयानाम् अकायिकजीवानाम् उस्कृष्टायुः स कजीवानाम् उत्कृष्टायुः सावर्षसहस्राणि ७००० । अम्गीण मनिकायिकानां जीवाना प्रयो दिवसाः, दिवसत्रयमुस्कृष्टायुः ३ । चायुकायिकानों विसहस्रवर्षाण्युत्कृष्टायुः ३००० ॥ १२ ॥ बारस-चास विर्यक्खे एगुणवण्णा दिणाणि तेयकखे। घउरक्खे छम्मासा पंचक्खे तिणि पल्लाणि ॥ १६३ ॥ [छाया-द्वादशवर्षाणि व्यक्षे एकोनपश्चाशत् दिनानि श्यने । चतुरझे षण्मासाः पञ्चाक्षे त्रीणि एल्यानि ॥] नारसवास वियम्से द्वादशवर्षाणि यक्षे, शस्त्रशुसिजलौकादीनां द्वौन्द्रिगजीनानां द्वादशवर्षाण्युत्कृष्टायुः १२ । एकोनपाशदिनानि ज्यझे, कुन्थू हिकापिपीलिकायूकामस्कुणवृधिकशतपाविकादीनां त्रीन्द्रियजीवानामुत्कृष्ट कोनपचाशदिनाअब तीन गाथाओंसे एकेन्द्रिय आदि जीवोंकी उत्कृष्ट आयु कहते हैं। अर्थ-प्रत्येक वनस्पतिकी उत्कृष्ट आयु दस हजार वर्ष है । तया साधारण वनस्पति और सब सूक्ष्म जीवों की उत्कृष्ट आयु अन्तर्मुहूर्त है || भावार्थ-ताड़, नारियल, इमली आदि प्रत्येक वनस्पतिकायिक जीवोंकी उत्कृष्ट आयु दस हजार वर्ष है । सूक्ष्म और बादर नित्य निगोदिया और इतर निगोदिया जीवोंकी तथा सूक्ष्म पृथ्वीकायिक, सूक्ष्म अक्रायिक, सूक्ष्म तेजस्कायिक, और सूक्ष्म वायुकायिक जीवोंकी उत्कृष्ट आयु अन्तर्मुहूर्त मात्र है ।। १६१ ॥ अर्थ-पृथिवीकायिक जीवोंकी उत्कृष्ट आयु बाईस हजार वर्ष है । अप्कायिक जीवोंकी उत्कृष्ट आयु सात हजार वर्ष है । अग्निकायिक जीवोंकी उत्कृष्ट आयु तीन दिन है और वायुकायिक जीवोंकी उत्कृष्ट आयु तीन हजार वर्ष है ॥ भावार्थ-कठोर पृथिवीकायिक जीवोंकी उत्कृष्ट आयु बाईस हजार वर्ष है । कोमल पृथिवीकायिक जीवोंकी उत्कृष्ट आयु चारह हजार वर्ष है । अकायिक जीयोंकी उत्कृष्ट आयु सात हजार वर्ष है। अग्निकायिक जीवोंकी उत्कृष्ट आयु तीन दिन है और वायुकायिक जीवोंकी उत्कृष्ट आयु तीन हजार वर्ष है ॥ १६२ ॥ अर्थ-दो इन्द्रिय जीवोंकी उत्कृष्ट आयु बारह वर्ष है। तेइन्द्रिय जीवोंकी उत्कृष्ट आयु उनचास दिन है। चौइन्द्रिय जीवोंकी उत्कृष्ट आयु छ महीना है और पश्चेन्द्रिय जीवों की उत्कृष्ट आयु तीन पल्प है ॥ भावार्थ-शंख, सीप, जोक आदि दोइन्द्रिय जीवोंकी उसकेष्ट आयु बारह वर्ष है । कुथु, दीमक, चींटी, जू, खटमल, बिच्छु, गिर्जाइ आदि १लग परमा । २ व गहुत्तमा । ३ब: गि, म अगा। ४ व बिशाले । ५बसे भक्थे । ६५ उत्कृरं सब इत्यादि।
SR No.090248
Book TitleKartikeyanupreksha
Original Sutra AuthorN/A
AuthorKumar Swami
PublisherParamshrut Prabhavak Mandal
Publication Year
Total Pages589
LanguageHindi
ClassificationBook_Devnagari & Religion
File Size19 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy