Adi Puran Part 2

SR No.: 090011
Original Sutra Author: Jinsenacharya
Author: Pannalal Jain
Publisher: Bharatiya Gyanpith
Publication Year: 2011
Total Pages: 566
Language: Sanskrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari, Mythology, & Story
File Size: 21 MB

Page 478

आदिपुराणम्
अन्येद्युः खचराधीशो घोषयित्वा स्वयंवरम् | सिद्धकूटाख्य चैत्यालयस्य मालां पुरःस्थिताम् ॥१५७॥ अपातयन्महामेरुं त्रिः परीत्य महीतलम् । अस्पृष्टां खेचराः केचित्तां ग्रहीतुमनीश्वराः ॥ १५८ ॥ नपां गताः समादाय प्रभावत्या विनिर्जिताः । समो ननु न मृत्युश्च मानभङ्गेन मानिनाम् ॥ १९९॥ ततो हिरण्यवर्मायाद् गतियुद्धविशारदः । मालामासञ्जयामास तत्कण्ठे तेन निर्जिता ॥ १६०॥ तयोर्जन्मान्तरस्नेह समृद्ध सुखसंपदा । काले गच्छति कस्मिँश्च ( चित् ) कपोतद्वयदर्शनात् ॥१६१॥ ज्ञातप्राग्भवसंबन्धा सुविरक्ता प्रभावती । स्थिताशोकाकुलैकैव चिन्तयन्ती किमप्यसौ ॥ १६२॥ हिरण्यवर्मणा ज्ञातजन्मना लिखितं स्फुटम् । पट्टकं प्रियकारिण्या हस्ते समवलोक्य तम् ॥६६३॥ क्व लब्धमिदमित्याख्यत् प्राह सापि प्रियेण ते । लिखितं चेटकस्तस्य सुकान्तो मे समर्पयत् ॥ १६४ ॥ इति तद्वचनं श्रुत्वा स्वयमप्यात्मवृत्तकम् । प्राक्तनं पट्टके तस्या लिखित्वाऽसौ करे ददौ ॥१६५॥ तद्विलोक्य कुमारोऽभूत् प्रभावत्यां प्रसक्तधीः । साऽपि तस्मिन् तयोः प्रीतिः प्राक्तन्या द्विगुणाऽभवत् संभूय बान्धवाः सर्वे वल्याणाभिषवं तयोः । अकुर्वन्निव कल्याणं द्वितीयं ते चिकीर्षवः ॥ १६७ ॥
rani सिद्धटाग्रे स्नानपूजाविधौ ४ सुवित्" । हिरण्यवर्मणा वीक्ष्य परमावधिचारणः ॥ १६८॥ दूसरे दिन राजाने स्वयंवरकी घोषणा कराकर कहा कि 'एक माला सिद्धकूट नामक चैत्यालय के द्वारसे नीचे छोड़ी जायगी' जो कोई विद्याधर माला छोड़नेके बाद महामेरु पर्वत की तीन प्रदक्षिणाएँ देकर प्रभावती के पहले उसे जमीनपर पड़नेके पहले ही ले लेगा वही इसका पति होगा' यह सुनकर बहुत से विद्याधरोंने प्रयत्न किया परन्तु पूर्वोक्त प्रकारसे माला न ले सके इसलिए प्रभावती से हारकर लज्जित होते हुए चले गये सो ठीक ही है क्योंकि मृत्यु भी अभिमानी लोगोंके मानभंगकी बराबरी नहीं कर सकती है ।। १५७ - १५९ ।। तदनन्तर गतियुद्ध करनेमें चतुर हिरण्यवर्मा आया और उससे हारकर प्रभावतीने वह माला उसके गले में डाल दी ||१६०॥ पूर्व जन्मके स्नेहसे बढ़ी हुई सुखरूप सम्पत्ति से जब उन दोनोंका कितना ही समय व्यतीत हो गया तब किसी एक दिन कबूतर कबूतरीका जोड़ा देखनेसे प्रभावतीको पूर्वभवका सम्बन्ध याद आ गया, वह विरक्त होकर शोकसे व्याकुल होती हुई अकेली बैठकर कुछ सोचने लगी ।। १६१-१६२॥ इधर हिरण्यवर्माको भी जाति स्मरण हुआ था, उसने एक पटियेपर अपने पूर्वजन्मका सब हाल साफ-साफ लिखकर प्रभावतीकी सखी प्रियकारिणीको दिया था, प्रभावतीने प्रियकारिणीके हाथमें वह पटिया देखकर कहा कि यह चित्रपट तुझे कहाँ मिला है ? सखीने कहा कि 'यह चित्रपट तेरे पतिने लिखा है और उनके नौकर सुकान्तने मुझे दिया है, इस प्रकार सखीके वचन सुनकर प्रभावतीने भी एक पटियेपर अपने पूर्वजन्मका सब वृत्तान्त लिखकर सखी - के हाथमें दिया ।। १६३ - १६५ ।। वह चित्रपट देखकर हिरण्यवर्मा प्रभावतीपर बहुत अनुराग करने लगा और प्रभावती भी हिरण्यवर्मापर बहुत अनुराग करने लगी, उन दोनों का प्रेम पूर्व पर्याय प्रेमसे कहीं दूना हो गया था ॥ १६६ ॥ कुटुम्बके सब लोगोंने मिलकर उन दोनोंका मंगलाभिषेक किया मानो वे उनका दूसरा कल्याण ही करना चाहते हों ॥ १६७ ॥ किसी समय दशमी के दिन ये दोनों सिद्धकूटके चैत्यालय में अभिषेक पूजन आदि कर रहे थे उसी समय हिरण्य
४६०
१ स्वयंवर मिति घोषयित्वा तद्दिने व्यसर्जयदिति संबन्धः । २ भूमौ पातयति स्म । ३ मेरोस्त्रिः ल० । ४ संयोजयति स्म । ५ असहायैव । ६ प्रभावत्याः सख्याः । ७ हस्ते स्थितम् । ८ हिरण्यवर्मणः । ९ प्राग्भवम्, पुरातनमित्यर्थः । १० प्रभावतो । ११ पुरातनी । १२ आ समन्ताद् द्विगुणा । १३ विवाहदिनाद् दशमदिने । १४ अभिषेक पूजाविधौ । १५ प्रत्यक्षज्ञानम् । प्रत्यक्षज्ञानी ता० टि० । क्वचित् अ०, प०, स०, इ०, ल० 1

Translation AI Generated

## The Adipurana

On that day, the king of the Kechara (celestial beings) announced the swayamvara (self-choice of a husband) and declared that a garland would be released from the entrance of the Siddhakoota Chaitya (temple). He said that whoever among the Kechara could catch the garland after it was released, after circumambulating Mount Meru thrice, before it touched the ground, would be the husband of Prabhavati. Hearing this, many Kechara tried, but none could succeed in catching the garland in the manner described. Thus, they were defeated by Prabhavati and left in shame. It is right, for even death cannot equal the humiliation of the proud. (157-159)

Then, Hiranyavarma, skilled in the art of war, arrived. Defeated by him, Prabhavati placed the garland around his neck. (160)

Their love from a previous birth, enriched by happiness and prosperity, continued to grow. One day, seeing a pair of pigeons, Prabhavati remembered their past connection. She became detached and filled with sorrow, sitting alone, lost in thought. (161-162)

Meanwhile, Hiranyavarma also remembered his past life. He wrote down the details of their previous birth on a piece of cloth and gave it to Prabhavati's friend, Priyakarini. Seeing the cloth in Priyakarini's hand, Prabhavati asked, "Where did you get this cloth?" Her friend replied, "This cloth was written by your husband and given to me by his servant, Sukanta." Hearing this, Prabhavati also wrote down the details of her past life on a piece of cloth and gave it to her friend. (163-165)

Seeing the cloth, Hiranyavarma's love for Prabhavati grew even stronger. Prabhavati's love for him also doubled. (166)

All their relatives gathered and performed their wedding ceremony, as if they were celebrating their second auspicious occasion. (167)

On the tenth day after their wedding, they were performing the Abhishek Puja (consecration ceremony) at the Siddhakoota Chaitya. At that time, Hiranyavarma... (168)