Adi Puran Part 1

SR No.: 090010
Original Sutra Author: Jinsenacharya
Author: Pannalal Jain
Publisher: Bharatiya Gyanpith
Publication Year: 2004
Total Pages: 782
Language: Sanskrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari, Mythology, & Story
File Size: 27 MB

Page 260

१७०
आदिपुराणम्
वज्रजकानुजां कन्यामनुरूपामनुन्धरीम् । वज्रबाहुर्विभूत्यासावदितामिततेजसे ॥३३॥ चक्रिसूनुं तमासाथ सुतरां पिप्रिये सती। अनुन्धरी नवोढासौ वसन्तमिव कोकिला ॥३४॥ अथ चक्रधरः पूजासत्कारैरमिपूजितम् । स्वपुरं प्रति यानाय व्यसृजत् तद्वधूवरम् ॥३५॥ हस्त्यश्वरथपादात रत्नं देशं सकोशकम् । तदान्वयिनिकं पुत्र्यै ददौ चक्रधरो महत् ॥३६॥ अथ प्रयाणसंक्षोमाद् दम्पत्योस्तपुरं तदा । परमाकुलतां भेजे सद्गुणैरुन्मनायितम् ॥३०॥ ततः प्रस्थानगम्भीरभेरीध्वानैः शुभे दिने । प्रयाणमकरोच्छीमान् वज्रजाः सहाजनः ॥३८॥ वज्रबाहुमहाराजो देवी चास्य वसुन्धरा । वनजर सपनीकं ब्रजन्तमनुजग्मतुः ॥३१॥ पौरवर्ग तथा मन्त्रिसेनापतिपुरोहितान् । सोऽर्नुवजितुमायाताना तिराद ब्यसर्जयत् ॥४०॥ हस्त्यश्वरथभूयिष्ठं साधनं सहपत्तिकम् । संवाहयन् स संप्रापत् पुरमुत्पलखेटकम् ॥४॥ पराद्धर्थरचनोपेतं सोत्सवं प्रविशन् पुरम् । पुरन्दर इवामासीद् वज्रजहोऽमितचुतिः॥४२॥ पौराङ्गना महावीथीविशन्तं तं प्रियान्वितम् । सुमनोऽञ्जलिमिः प्रोत्या चकरुः सौधसंश्रिताः ॥४३॥ पुष्पाक्षतयुतां पुण्यां शेषां पुण्याशिषा समम् । प्रजाः समन्ततोऽभ्येत्य दम्पती तावलम्मयन् ॥४४॥
वनजंघकी एक अनुन्धरी नामकी छोटी बहन थी जो उसीके समान सुन्दरी थी। राजा वजबाहुने वह बड़ी विभूतिके साथ चक्रवर्तीके बड़े पुत्र अमिततेजके लिए प्रदान की थी॥३॥ जिस प्रकार कोयल वसन्तको पाकर प्रसन्न होती है उसी प्रकार वह नवविवाहिता सती अनुन्धरी, चक्रवर्तीके पुत्रको पाकर अत्यन्त प्रसन्न हुई थी ॥ ३४ ॥ इस प्रकार जब सब कार्य पूर्ण हो चुके तब चक्रवर्ती वदन्त महाराजने अपने नगरको वापस जानेके लिए पूजा सत्कार आदिसे सबका सम्मान कर वध-बरको बिदा कर दिया ॥३५॥ उस समय चक्रवर्तीने पुत्रीके लिए हाथी, घोड़े, रथ, पियादे, रन, देश और खजाना आदि कुलपरम्परासे चला आया बहुत-सा धन दहेजमें दिया था ॥३६॥
वनजंघ और श्रीमतीने अपने गुणोंसे समस्त पुरवासियोंको उन्मुग्ध कर लियाथा इसलिए उनके जानेका क्षोभकारक समाचार सुनकर समस्त पुरवासी अत्यन्त व्याकुल हो उठे थे॥३७॥ तदनन्तर किसी शुभदिन श्रीमान् वनजंघने अपनी पत्नी श्रीमतीके साथ प्रस्थान किया। उस समय उनके प्रस्थानको सूचित करनेवाले नगाड़ोंका गम्भीर शब्द हो रहा था॥३८॥ वजजंघ अपनी पत्नीके साथ आगे चलने लगे और महाराज वज्रबाहु तथा उनकी पत्नी वसुन्धरा महाराझी उनके पीछे-पीछे जा रहे थे ॥३९॥ पुरवासी, मन्त्री, सेनापति तथा पुरोहित आदि जो भी उन्हें पहुँचाने गये थे वनजंघने उन्हें थोड़ी दूरसे वापस बिदा कर दिया था॥४०॥ हाथी, घोड़े, रथ और पियादे आदिकी विशाल सेनाका संचालन करता हुआ वनजंघ क्रमक्रमसे उत्पलखेटक नगर में पहुँचा ॥४१॥ उस समय उस नगरीमें अनेक उत्तम-उत्तम रचनाएँ की गयी थीं, कई प्रकारके उत्सव मनाये जा रहे थे । उस नगर में प्रवेश करता हुआ अतिशय देदीप्यमान वनजंघ इन्द्र के समान शोभायमान हो रहा था॥४२॥ जब वाजंघने अपनी प्रिया श्रीमतीके साथ नगरकी प्रधान-प्रधान गलियोंमें प्रवेश किया तब पुरसुन्दरियोंने महलोंकी छतोंपर चढ़कर उन दोनोंपर बड़े प्रेमके साथ अंजलि भर-भरकर फूल बरसाये थे॥४३॥ उस समय सभी ओरसे प्रजाजन आते थे और शुभ आशीर्वादके साथ-साथ पुष्प तथा अक्षतसे मिला
१. गमनाय । २. प्राहिणोत् । ३. अनु पश्चात्, अयः अयनं गमनम् अन्वयः स्यादित्यर्थः । अनवस्थितम् अन्वयः अनुगमनम् अस्याः अस्तीत्यस्मिन्नर्थे इन् प्रत्यये अन्वयिन इति शब्दः, ततः ङीप्रत्यये सति अन्वयिनीति सिद्धम्। अन्वयिन्याः सम्बन्धि द्रष्यमित्यस्मिन्नथें ठणि सति आन्वयिनिकमिति सिद्धम् । [जामातृदेयं व्यमित्यर्थः]। ४. अनुगन्तुम् । ५. अनतिदूरात् । ६. सम्यग् गमयन् । ७. किरन्ति स्म। ८. प्रापयन्ति स्म ।

Translation AI Generated

170
Adipuranam
Vajrajakānujāṁ kanyāmanurūpām anundharīm | Vajrabāhurvibhūtyāsāv aditāmitatejase ||33|| Cakrisūnuṁ tamāsātha sutaraṁ piprye satī | Anundharī navoḍhāsau vasantamiva kokilā ||34|| Atha cakradharaḥ pūjāsatkārairamipūjitam | Svapurṁ prati yānāya vyasṛjat tadvadhūvaram ||35|| Hastyaśvarathapādāt ratnaṁ deśaṁ sakosaakam | Tadānvayinikam putryai dadau cakradharo mahat ||36|| Atha prayāṇasaṁkṣomād dampatyostapurṁ tadā | Paramākulataṁ bheje sadguṇairunmanāyitam ||37|| Tataḥ prasthānagam bhīrabherīdhvānāiḥ śubhe dine | Prayāṇamakarocchīmān vajrajāḥ sahajanaḥ ||38|| Vajrabāhumaharājō devī cāsya vasundharā | Vanajara sapnīkaṁ brajantama nujagmatuh ||39|| Pauravargā tatha mantri senāpati purohitān | So'rnuvajitu māyātanā tirād byasarjayat ||40|| Hastyaśvarathabhūyiṣṭhaṁ sādhanam sahappattikam | Samvāhayan saṁ prāpat purmutpalakheṭakam ||41|| Parāddhartharacanopetṁ sottsavaṁ praviśan puram | Purandara ivāmāsīd vajrajahō'mitacutiḥ ||42|| Paurāṅganā mahāvīthīviśantaṁ taṁ priyānvitaṁ | Sumanō'ñjalimiḥ prōtyā cakaruḥ saudhasamśritāḥ ||43|| Puṣpākṣatayutāṁ puṇyāṁ śeṣāṁ puṇyāśiṣā samam | Prajāḥ samantatō'bhyetya dampatī tāvalammayan ||44||
Vajrajanghi had a younger sister named Anundhari, who was as beautiful as she was. King Vajrabahu had given her to Amitateja, the eldest son of the Chakravarti, with great pomp and ceremony. ||33|| Just as the cuckoo rejoices at the arrival of spring, so too did the newlywed Anundhari, a virtuous woman, rejoice at the sight of the Chakravarti's son. ||34|| When all the ceremonies were completed, the Chakravarti, King Vadan, honored everyone with worship and respect, and then sent the bride and groom on their way back to their city. ||35|| At that time, the Chakravarti gave his daughter a great dowry, including elephants, horses, chariots, foot soldiers, jewels, land, and treasure, all of which had been passed down through their lineage. ||36|| The news of the couple's departure filled the city with sorrow, for they had captivated the hearts of all the citizens with their virtues. ||37|| On a propitious day, Vajrajanghi set out with his wife, accompanied by the deep sound of drums announcing their departure. ||38|| Vajrajanghi and his wife walked ahead, while King Vajrabahu and his wife Vasundhara followed behind. ||39|| Vajrajanghi bid farewell to the citizens, ministers, generals, and priests who had come to see them off,