________________
अनुयोगद्वारसले भवन्ति । पूर्वपतिपन्नका अपि सन्ति । सर्वविरति-सामायिकस्य मतिपधमानका मनुष्यगतावेत्र. भवन्ति, तत्रैव चारित्रप्रतिपत्तेः । पूर्व पतिपन्नकास्तु सर्वास्वपि गतिषु । देशविरतिसामायिकस्य प्रतिपमानकामनुष्येषु तिर्यक्षु च भवन्ति, पूर्व प्रतिपन्नकास्तु सस्विपि गतिविति ॥४॥
तथा-भव्यमाश्रित्य क्व कि सामायिक भवतीत्यपि वक्तव्यम् । यथा-भव्येषु. कदाचित् केचित् सम्यक्त्वश्रुतसामायिकयोः प्रतिपद्यमानका भवन्ति केचित् सर्वविरतिसामायिकस्य, केचिद् देशविर विसामायिकस्य। एषां चतुर्णामपि सामायिकानां पूर्वपतिपनकास्तु भव्येषु बहवो भवन्तीति । अभव्येषु सम्यक्त्ववर्ज श्रुत सामायिक के प्रतिपद्यमान जीव भाज्य होते हैं और पूर्व प्रतिषनक जीव नियमसे होते हैं । सर्व विरति सामायिक के प्रतिपद्य मानक जीव मनुष्य गति में ही हो सकते हैं । क्योंकि चारित्र धारण करना, नहीं बनता है । पूर्वप्रतिपत्रक जीव 'सर्वदा मनुष्यगतिमें होते हैं । देशविरति. सामायिक के प्रतिपद्यमानक जीव मनुष्यगति में और तिर्यश्च गति में होते हैं। तथा पूर्व प्रतिपन्नक जीव सर्वदा दोनों में हो सकते हैं सू० ॥
तथा-भव्य को आश्रित करके 'कहां (भव्य अभव्य में) कौन सामायिक होता है ? यह भी कहना चाहिये । जैसे-भव्यों में कदाचित् कितनेक जीव सम्यक्त्व सामायिक श्रुतसामायिक के प्रतिपद्यमानक पाये जाते हैं । तथा कितनेक सर्वविरति सामायिक के और कितनेक देशविरतिरूप सामायिक के इन चारों भी सामायिकों के पूर्व प्रतिपन्नक जो जीव होते हैं, वे भव्यों में सर्वदा बहुत पाये जाते हैं । तथा પદ્યમાનક જીવે ભાજ્ય હોય છે, અને પૂર્વ પ્રતિપન્નક જી નિયમથી હોય છે. સર્વવિરતિ સામાયિકના પ્રતિપદ્યમાનક જ મનુષ્ય ગતિમાં જ સંભવી શકે છે. કેમ કે ચારિત્ર ધારણ કરવું ત્યાં જ સંભવી શકે છે. પૂર્વ પ્રતિનિક જીવે સર્વદા મનુષ્યગતિમાં હોય છે. દેશવિરતિ સામાયિકના પ્રતિપદ્યમાનક છ મનુષ્યગતિમાં અને તિર્યંચગતિમાં સંભવી શકે તેમ છે. તથા પૂર્વ પ્રતિપન્નક સર્વદા અને ગતિઓમાં હોય છે. જો
तथा अन्य माश्रित ४२ 'यां (नव्य मनव्यwi) सामायि હોય છે ?' આ વિષે પણ કહેવું જોઈએ. જેમ ભગ્યામાં કદાચિત કેટલાક છ સમ્યક્ત્વ સામાયિક અને શ્રત સામાયિકના પ્રતિપદ્યમાનક મળે છે. તેમજ કેટલાક સવ વિરતિ રૂપ સામાચિકના અને કેટલાક દેશ વિરતિ રૂપ સામાયિકના, એ ચારે–ચાર સામાયિકના પૂર્વ પ્રતિપન્નક જે જ હોય છે, તે ભામાં સર્વદા ઘણા મળે છે. તથા જે અભવ્ય જીવે છે, તેમનામાં
