________________
अनुयोगचन्द्रिका टीका सूत्र २३८ वक्तव्यताद्वारनिरूपणम् त्याऽपि व्याख्या कार्येति । सैषा स्वसमयवक्तव्यता बोध्येति । तथा-परसमय. वक्तव्यता एवं विज्ञेया, यथाहि-यत्र खलु वक्तव्यतायां परसमय: अन्यमत सिद्धान्त आख्यायते यावदुपदश्यते । यथा सूत्रकृतास्य प्रथमेऽध्ययने
संति पंचमहन्भूया, इहमेगेसि आहिया। पुढवी आऊ तेऊ वा, वाऊ आगासपंचमा ॥१॥ एए पंचमहाभूया, तेव्मो एगोत्ति आहिया।
अह तेसि विणासेण, विणासो होइ देहिणो ॥२॥ छाया-सन्ति पञ्च महाभूतानि, इह एकेषाम् आख्यातानि।
प्रथिवी आपस्तेजो वा वायुराकाशः पञ्चमः ॥१॥ एतानि पञ्च महाभूतानि तेभ्य एक इति आख्यातम् ।
अथ तेषां विनाशेन विनाशो भवति देहिनः ॥२॥ इति ॥ प्रकट की गई हैं-इसी प्रकार से इन पदों की और भी प्रकार से व्याख्या कर लेनी चाहिये-परन्तु व्याख्या करते समय यह ध्यान रखना चाहिये कि-'उसमें सिद्धान्त से विरोध न आवे। (से किं तं परसमष. बत्तन्वया) हे भदंत ! परसमयवक्तव्यता क्या है ?
उत्तर:-(परसमयवतन्वया) पर समयवक्तव्यता इस प्रकार से है (जस्थ ण परसमए आधविज्जइ, जाव उवदंसिज्जइ) जिस वक्तव्यता में परसमय-अन्यमत का सिद्धान्त कहा जाता है यावत् उपदर्शित किया जाता है। (से तं परसमययत्तन्वया) वह परसमयवक्तव्यता है। जैसे सूत्रकृनाडा के प्रथम अध्ययन में यह लोकायति कों का सिद्धान्त इन दो गाथाओं छारा कहा गया है-कि-'संति पंचमहाभूया' इत्यादि विजई' पोरे पहनी । ०याय ३४ सम११॥ माठे अट माल છે. આ પ્રમાણે આ પદેની બીજી રીતે પણ, વ્યાખ્યા કરી લેવી જોઈએ. પરંતુ વ્યાખ્યા કરતી વખતે આ વાત ધ્યાનમાં રાખવી જોઈએ કે તેમાં સિદ્ધાંતનો साय विशेष नाय' (से किं तं परसमयवत्तव्वया) Bad ! ५२समय વક્તવ્યતા શું છે ?
6त्तर-(परसमयवत्तव्यया) ५२सभयतव्यता मा प्रभारी छ. (जत्थ णं परसमप आधविज्जइ, जाव उबदसिज्जइ) २ तव्यतामा ५२समय અન્યમતના સિદ્ધાન્તનું કથન હાય યાવત્ ઉપદશિત કરવામાં આવે છે. (से तं परसमयवत्तव्धया) ५२समय वात०यता छ. सभ सूत्रतांना प्रथम અધ્યયનમાં લેકાયતિકને સિદ્ધાન્ત આ બે ગાથાઓ વડે કહેવામાં આવ્યે छ. 'संति पंचमहब्भया' त्याl गाथामा मय मा प्रभाव छ।