________________ 1 પી. આગમસૂત્ર 13, ઉપાંગસૂત્ર 2, રાજપ્રશ્નીયા પ્રતિરૂપક કહ્યા છે. ત્રિસોપાન પ્રતિરૂપકનું વર્ણન કરવું. તોરણ-ધ્વજ-છત્રાતિછત્ર કહેવા. સુધર્માસભામાં 48,000 મનોગુલિકાઓ છે. તે આ રીતે - પૂર્વમાં 16,000, પશ્ચિમમાં 16,000, દક્ષિણમાં 8000, ઉત્તરમાં 8,000. તે મનોગુલિકામાં ઘણા સુવર્ણ-રૂપ્યમય ફલકો કહ્યા છે. તે સુવર્ણ-રૂપ્યમય ફલકોમાં ઘણા વજમય નાગદંતો કહ્યા છે. તે વજમય નાગદંતોમાં કાળા સૂત્રના બનેલ ગોળ લાંબી-લાંબી માળાઓ લટકે છે. સુધર્માસભામાં 48,000 ગોમનસિકાઓ છે. નાગદંતક પર્યન્ત મનોગુલિકા સમાન કહેવું. તે નાગદંતકોમાં ઘણા રજતમય સિક્કા કહ્યા છે. તે રજતમય સિક્કામાં ઘણી વૈડૂર્યમય ધૂપઘટિકાઓ કહી છે. તે ધૂપઘટિકામાં કાલો અગર યાવત્ છે. સુધર્માસભામાં બહુસમ રમણીય ભૂમિભાગ કહ્યો છે, યાવત્ મણિ વડે શોભિત, મણિસ્પર્શ અને ઉલ્લોક છે. તે બહુસમ રમણીય ભૂમિભાગના બહુમધ્ય દેશભાગમાં એક મોટી મણિપીઠિકા કહી છે. તે 16 યોજન લંબાઈપહોળાઈથી, આઠ યોજન બાહલ્યથી છે અને સર્વ મણિમયી યાવત્ પ્રતિરૂપ છે. તે મણિપીઠિકાની ઉપર અહીં માણવક ચૈત્યસ્તંભ કહ્યો છે. તે 60 યોજન ઉર્ધ્વ ઉચ્ચત્વથી, ઉદ્વેધથી એક યોજન અને વિખંભથી એક યોજન છે. તે 48 દ્વારો, 48 આયામોવાળા છે. શેષ વર્ણન માહેન્દ્રધ્વજ સમાન જાણવું. તે માણવક ચૈત્યસ્તંભ ઉપર બાર યોજન અને નીચે પણ બાર યોજન છોડી, મધ્યના ૩૬-યોજનમાં અહીં ઘણા સુવર્ણ-રૂપ્યમય ફલકો છે. તે ફલકોમાં ઘણા વજમય નાગદંતો છે, તે વજમય નાગદંતોમાં ઘણા રજતમય સિક્કા છે. તે સિક્કામાં ઘણા વક્તમય ગોળ-ગોળ સમુદ્ગકો કહ્યા છે. તે સમુદ્ગકોમાં ઘણા જિનસકિથઓ સુરક્ષિત છે. તે અસ્થિઓ સૂર્યાભદેવને અને અન્ય ઘણા દેવો અને દેવીઓને અર્ચનીય યાવતુ પર્યાપાસનીય છે. તે માણવક ચૈત્ય સ્તંભની ઉપર આઠ-આઠ મંગલો, છત્રાતિછત્રો છે. સૂત્ર-૩૭ તે માણવક ચૈત્યસ્તંભની પૂર્વે એક મોટી મણિપીઠિકા કહી છે. તે આઠ યોજન લંબાઈ-પહોળાઈથી, ચાર યોજન બાહલ્યથી, સર્વ મણિમય, નિર્મળ યાવત્ પ્રતિરૂપ છે. તેની ઉપર એક મોટું સિંહાસન છે, સપરિવાર તેનું વર્ણના કરવું. તે સ્તંભની પશ્ચિમે એક મોટી મણિપીઠિકા કહી છે. તે આઠ યોજન લાંબી-પહોળી, ચાર યોજન બાહલ્યથી છે, સર્વે મણિમયી, નિર્મળ યાવત્ પ્રતિરૂપ છે. તે મણિપીઠિકાની ઉપર એક મોટું દેવશયનીય કહ્યું છે. તે દેવશયનીયનું વર્ણન આ પ્રમાણે છે - વિવિધ મણિમય, સ્વર્ણના પ્રતિપાદ છે. તે વિવિધ મણિમય પાદશીર્ષકો, જાંબૂનદમય ગાત્રકો, વિવિધ મણિમય સાંધા, રજતમય તૂલી, તપનીયમય ગંડોપધાનિકા, લોહિતાક્ષમય ઓશિકા છે. તે શયનીયની બંને બાજુ ઓશિકા, બંને તરફ ઉન્નત, મધ્યમાં ગંભીર, શાલિંગણ વર્તિત ગંગાપુલિન વાલુકા સમ, સુવિરચિત રજસ્ત્રાણ, ઉપસ્થિત ક્ષૌમદુ-કુલપટ્ટ પ્રતિચ્છાદન, રક્તાંશુ સંવૃત્ત, સુરમ્ય, આજિનક, રુય, બૂર, નવનીતતુલ સ્પર્શ-મૃદુ છે. સૂત્ર-૩૮ તે દેવશયનીયની પૂર્વમાં એક મોટી મણિપીઠિકા કહી છે. તે આઠ યોજન લાંબી-પહોળી, ચાર યોજના બાહલ્યથી, સર્વ મણિમય યાવત્ પ્રતિરૂપ છે તે મણિપીઠિકાની ઉપર એક મોટો ક્ષુલ્લક મહેન્દ્રધ્વજ કહ્યો છે. તે 60 યોજન ઊંચો, એક યોજન વિખંભથી, વજમય-વૃત્ત-લષ્ટ-સંસ્થિત-સુશ્લિષ્ટ યાવતુ પ્રતિરૂપ છે. ઉપર આઠ-આઠ મંગલ, ધ્વજ, છત્રાતિછત્ર છે. તે ક્ષુલ્લક મહેન્દ્ર ધ્વજની પશ્ચિમે અહીં સૂર્યાભદેવનો ચોખ્વાલ નામે પ્રહરણકોશ કહ્યો છે, સર્વ વજમય, નિર્મળ યાવતુ પ્રતિરૂપ છે. તે સૂર્યાભદેવનું પરિધરત્ન, ખગ, ગદા, ધનુષ પ્રમુખ ઘણા પ્રહરણ રત્નો રાખેલા છે. તે શસ્ત્રો ઉજ્જવલ, નિશિત, સુતીક્ષ્ણ ધારવાળા, પ્રાસાદીયાદિ છે. સુધર્માસભાની ઉપર આઠ-આઠ મંગલક, ધ્વજ, છત્રાતિછત્રો છે. મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત “(રાજપ્રશ્નીય)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 29