________________ આગમસૂત્ર 12, ઉપાંગસૂત્ર 1, ઉવવાઈયા અધિકરણ-બંધ-મોક્ષ કુશલ હોય છે. તેઓ બીજાની સહાયના અનિચ્છુક હોય છે. જે દેવ-અસુર-નાગ-યક્ષરાક્ષસ-ર્કિનર-જિંપુરુષ-ગરુડ-ગંધર્વ-મહોરગાદિ દેવગણ વડે પણ નિર્ચન્જ પ્રવચનથી ચલાયમાન થતા નથી. તેઓ નિર્ચન્જ પ્રવચનમાં નિઃશંકિત, નિષ્કાંક્ષિત, નિર્વિચિકિત્સક હોય છે. તેઓ લબ્ધાર્થ, ગૃહીતાર્થ, પૃચ્છિતાર્યા, અભિગતાર્થા, વિનિશ્ચિતાર્થ, અસ્થિ-મિંજ-પ્રેમ-અનુરાગરક્ત હોય છે. હે આયુષ્યમાન્ ! આ નિર્ચન્જ પ્રવચન જ અર્થરૂપ છે, આ પરમાર્થ છે, બાકી બધું અનર્થક છે. તેના ઘરના બારણે ઉલાળિયો દેવાતો નથી. ઘરના બારણા ભિક્ષુકો આદિ માટે હંમેશા ખુલ્લા રહેતા. રાજ અંત:પુર અને બીજાના ઘરમાં તેનો પ્રવેશ અપ્રીતિકર નથી.તેઓ અનેક શિલવ્રત, ગુણવ્રત, વિરમણવ્રત, તપ, ત્યાગ, નિયમ આદિ ધારણ કરેલા હતા. તેઓ ચૌદશ-આઠમ-અમાસ-પૂનમે પ્રતિપૂર્ણ પૌષધને સમ્યક્ પાલન કરતા, શ્રમણ નિર્ચન્થને પ્રાસુક એષણીય; અશન-પાન-ખાદિમ-સ્વાદિમ વડે. વસ્ત્ર-પાત્ર-કંબલ-પાદપ્રીંછનક વડે ઔષધ-ભેષજ વડે પ્રાતિહારિક પીઠ-ફલક-શચ્યા-સંથારક વડે પ્રતિલાભિત કરતા વિચરે છે, વિચરીને ભક્ત (ભોજનના) પ્રત્યાખ્યાન કરે છે, ઘણા ભોજનને અનશન વડે છેદે છે, છેદીને આલોચના-પ્રતિક્રમણ કરી, સમાધિ પામીને, કાળમાસે કાળ કરીને, ઉત્કૃષ્ટથી અચુત કલ્પમાં દેવપણે ઉપપાત પામે છે. ત્યાં તેમની ગતિ થાય છે, બાવીશ સાગરોપમની. સ્થિતિ, થાય છે. તેઓ આરાધક થાય છે. બાકી પૂર્વવત્. તે જે આ ગામ, આકર યાવત્ સંનિવેશમાં મનુષ્યો હોય છે, તેમાં કેટલાક મનુષ્યો - અનારંભ, અપરિગ્રહ, ધાર્મિક યાવત્ આજીવિકા કરનાર, સુશીલ, સુવ્રત, સુપ્રત્યાનંદ, તે સાધુઓ સર્વથા પ્રાણાતિપાત પ્રતિવિરત યાવત્ સર્વથા પરિગ્રહથી પ્રતિવિરત, સર્વથા ક્રોધ-માન-માયા-લોભ યાવત્ મિથ્યાદર્શનશલ્યથી પ્રતિવિરત, સર્વથા આરંભ-સમારંભથી પ્રતિવિરત, સર્વથા કરણ-કરાવણથી પ્રતિવિરત, સર્વથા પચન-પચાવનથી પ્રતિવિરત, સર્વથા કુટ્ટણ-પિટ્ટણ-તર્જન-તાડન-વધ-બંધ-પરિફ્લેશથી પ્રતિવિરત, સર્વથા સ્નાન-મર્દન-વર્ણક-વિલેપનશબ્દ-સ્પર્શ-રસ-રૂપ-ગંધ-માળા-અલંકારથી વિરત થાય છે, જે આવા અને આવા પ્રકારના સાવદ્ય યોગથી યુક્ત, પરપ્રાણ પરિતાપનાર કર્મોનો અંત કરનાર તથા તેનાથી જાવક્રીવને માટે વિરત હોય છે. તે જે કોઈ અણગાર હોય છે તે ઇર્યાસમિત, ભાષાસમિત યાવત્ આ નિર્ચન્જ પ્રવચનને આગળ કરીને વિચરે છે. તે ભગવંતોને આ વિહારથી વિચરતા કેટલાકને અનંત યાવત્ કેવલવર જ્ઞાનદર્શન ઉત્પન્ન થાય છે, તેઓ ઘણા વર્ષો કેવલી પર્યાય પાળે છે, પાળીને ભક્ત પ્રત્યાખ્યાન કરે છે, ઘણા ભોજનને અનશન વડે છેદે છે, છેદીને જે હેતુને માટે નગ્નભાવ ધારણ કરેલ છે, યાવત્ અંત કરે છે. જે કેટલાકને કેવળવર જ્ઞાનદર્શન ઉત્પન્ન થતા નથી. તેઓ ઘણા વર્ષો છદ્મસ્થ પર્યાય પાળે છે, પાળીને આબાધા ઉત્પન્ન થતા કે ન થતા ભક્તપ્રત્યાખ્યાન કરે છે. ઘણા ભોજનને અનશન વડે છેદીને જે પ્રયોજન માટે નગ્નભાવ ધારણ કરેલ છે યાવત્ તે અર્થને આરાધી છેલ્લા શ્વાસોચ્છવાસે અનંત, અનુત્તર, નિર્ચાઘાત, નિરાવરણ, કસ્ત, પ્રતિપૂર્ણ, કેવળવર જ્ઞાનદર્શનને પ્રાપ્ત કરે છે, ત્યારપછી સિદ્ધ થાય છે યાવત્ સર્વે દુઃખોનો અંત કરે છે. કેટલાક વળી એક ભવ કરનારા, પૂર્વકર્મ અવશેષ રહેતા કાળમાસે કાળ કરીને ઉત્કૃષ્ટ સર્વાર્થસિદ્ધ મહાવિમાનમાં દેવપણે ઉપપાત પામે છે. ત્યાં તેમની ગતિ છે, તેત્રીશ સાગરોપમની સ્થિતિ હોય છે. તેઓ આરાધક હોય છે. બાકી બધું પૂર્વવત્ . જે આ ગામ, આકર યાવત્ સંનિવેશમાં મનુષ્યો હોય છે, તે આ - સર્વકામ વિરત, સર્વરાગ વિરત, સર્વ સંગથી. અતીત, સર્વ સ્નેહને ઉલ્લંઘી ગયેલ, અક્રોધી, નિષ્ક્રોધી, ક્ષીણક્રોધી, એ પ્રમાણે માન-માયા-લોભ ક્ષીણ કરેલા અનુક્રમે મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત “(ઉવવાઇય)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 39