________________ આગમસૂત્ર 9, અંગસૂત્ર 9, અનુત્તરોપપાતિકદશા વર્ગ-૩ સૂત્ર૭ થી 9 7. ભંતે ! જો શ્રમણ ભગવંત મહાવીરે અનુત્તરોપપાતિક દશાના બીજા વર્ગનો આ અર્થ કહ્યો, તો ત્રીજા વર્ગનો ભગવંત મહાવીરે શો અર્થ કહ્યો છે ? હે જંબૂ! ભગવંતે ત્રીજા વર્ગના દશ અધ્યયનો કહ્યા છે - 8. ધન્ય, સુનક્ષત્ર, ઋષિદાસ, પેલ્લક, રામપુત્ર, ચંદ્ર, પૃષ્ટિમાં 9. પેઢાલપુત્ર-અણગાર, પોટિલ અને વેહલ. આ દશ અધ્યયનો કહ્યા છે. વર્ગ-૩, અધ્યયન-૧ ધન્ય’ સૂત્ર-૧૦ ભંતે ! જો ભગવંતે મહાવીરે અનુત્તરોપપાતિક દશાના ત્રીજા વર્ગના દશ અધ્યયનો કહ્યા છે તો પહેલા અધ્યયનનો અર્થ શો છે? | હે જંબુ ! તે કાળે તે સમયે કાકંદી નામે ઋદ્ધ-નિર્ભય-સમૃદ્ધ નગરી હતી, સહસ્રામ્રવન નામે સર્વઋતુક ઉદ્યાન હતુ. જિતશત્રુ રાજા હતો. તે નગરીમાં ભદ્રા સાર્થવાહી રહેતી હતી, તેણી આદ્યા યાવત્ અપરિભૂતા હતી. તેણીને ધન્ય નામે પુત્ર હતો. તે પૂર્ણ પંચેન્દ્રિય યાવત સ્વરૂપવાન હતો, ક્ષીરધાત્રી આદિ પાંચ ધાત્રી વડે પરિગૃહીત હતો. ધન્યકુમારનું સર્વ વર્ણન મહાબલકુમારમાં કહ્યા મુજબ જાણવું. યાવત્ તે ૭૨-કલા ભણ્યો યાવત્ અનુક્રમે તે ભોગસમર્થ થયો. ત્યારે ભદ્રાએ, તેને બાલભાવનો ત્યાગ કરીને અનુક્રમે ભોગ સમર્થ થયો જાણી, ૩૨-પ્રાસાદાવતંસક કરાવ્યા, જે અતિ ઊંચા હતા, યાવતુ તેની મધ્યે અનેકશત સ્તંભ સંનિવિષ્ટ ભવન હતું. ૩૨-શ્રેષ્ઠી કન્યા સાથે એક દિવસે ધન્યકુમારનું પાણીગ્રહણ કરાવ્યુ ૩૨-દાયજા આપ્યા. યાવત્ ઉપરના પ્રાસાદે મૃદંગના ફૂટ અવાજો સહિત યાવત્ (ભોગ ભોગવતો) વિચરે છે. તે કાળે તે સમયે ભગવંત મહાવીર પધાર્યા, પર્ષદા નીકળી, કોણિક રાજાની માફક જિતશત્રુ રાજા નીકળ્યો, ત્યારે તે ધન્યએ, મોટા અવાજથી ભગવંતના આગમનના સમાચાર જાણ્યા. જમાલીકુમારની માફક ધન્યકુમાર પણ નીકળ્યો. વિશેષ એ કે- તે પગે ચાલીને જાય છે. તેણે ધર્મકથા સાંભળી યાવત હું મારી માતા ભદ્રાને પૂછીને પછી આપ દેવાનુપ્રિય પાસે દીક્ષા લેવા ઈચ્છું છું. ધન્યકુમાર યાવત્ જમાલીની માફક પોતાની માતાને પૂછ્યું, માતા ભદ્રા મૂચ્છ પામી, સાવધાન થતા મહાબલા માફક સંવાદ થયો. યુક્તિ-પ્રયુક્તિ દ્વારા, યાવત્ માતા સમજાવવા સમર્થ ન થઈ, ત્યારે થાવસ્ત્રાપુત્રની માતા માફક જિતશત્રુ રાજાને છત્ર-ચામરાદિ માટે પૂછ્યું, જેમ કૃષ્ણ થાચવચ્ચપુત્રનો નિષ્ક્રમણ ઉત્સવ કરેલો તેમ સ્વયં જિતશત્રુરાજાએ ધન્યકુમારનો નિષ્ક્રમણ ઉત્સવ કર્યો, , યાવત્ ધર્મુમારે દીક્ષા લીધી. તેઓ ઇર્યાસમિત યાવત્ બ્રહ્મચારી અણગાર થયા. ત્યારપછી ધન્ય અણગાર, જે દિવસે મુંડ થઈ યાવત્ દીક્ષા લીધી, તે દિવસે જ શ્રમણ ભગવંત મહાવીરને વાંદી-નમીને કહ્યું - ભંતે ! હું આપની અનુજ્ઞા પામી યાવજ્જીવ નિરંતર છઠ્ઠના પારણેછઠ્ઠ અને પારણે આયંબિલ તપ વડે આત્માને ભાવિત કરતા વિચરવા ઇચ્છું છું. છઠ્ઠના પારણે પણ મારે શુદ્ધોદનાદિ આયંબિલ કરવું કલ્પ, અનાયંબિલ નહીં. તે પણ સંસૃષ્ટ(ભોજન વડે લિપ્ત હાથ વડે અપાય તે), અસંસૃષ્ટ નહીં, તે પણ ઉક્ઝિત ધર્મવાળુ, (પ્રત્યેક સભ્યના જમ્યા પછી વધેલો, નાંખી દેવા જેવો આહાર)અનુઝિત ધર્મવાળુ નહીં, તે પણ બીજા ઘણા શ્રમણ, બ્રાહ્મણ, અતિથિ, કૃપણ, વનપક ન ઇચ્છતા હોય તેવો તુચ્છ આહાર મને લેવો કલ્પ. દેવાનુપ્રિય ! સુખ ઉપજે તેમ કર, વિલંબ ન કર. મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(અનુત્તરોપપાતિકદશા)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 8