________________ આગમસૂત્ર 8, અંગસૂત્ર 8 અંતકૃત-દશાંગ સૂત્ર ત્યારે ભગવંતે કહ્યું - હે કૃષ્ણ! નિશ્ચ દ્વારવતી નગરી, દ્વૈપાયન દેવના કોપથી બળી જશે. ત્યારે માતા-પિતા, સ્વજન રહિત થયેલ તમે રામ બળદેવની સાથે દક્ષિણ સમુદ્રી કિનારે રહેલ પાંડુ મથુરા નગરી તરફ યુધિષ્ઠિર આદિ પાંડુ રાજાના પુત્રો, પાંચ પાંડવોની પાસે જવા નીકળશો. માર્ગમાં કૌશાંબીના અરણ્યમાં શ્રેષ્ઠ ન્યગ્રોધ વૃક્ષની નીચે પૃથ્વીશિલાપટ્ટકે પીળા વસ્ત્રથી આચ્છાદિત શરીરે સૂતા હશો, ત્યારે જરાકુમારે ધનુષ્યમાંથી છોડેલા તીક્ષ્ય બાણ વડે ડાબા પગમાં વિંધાઈને કાળમાસે કાળ કરીને ઉજ્જવલ વેદનાવાળી વાલુકાપ્રભા નામે ત્રીજી નરક પૃથ્વીમાં નૈરયિકપણે ઉત્પન્ન થશો. ત્યારે કૃષ્ણ વાસુદેવે, અરિષ્ટનેમિ અરહંતના આ અર્થને સાંભળી, અવધારીને અપહતમના(ઉદાસ અને નિરાશ) થઇ યાવત્ આર્તધ્યાન કરે છે. ત્યારે ભગવંતે કષ્ણને કહ્યું - હે દેવાનપ્રિયા તમે અપહત મનવાળો યાવત ચિંતામસ ન થાઓ. તમે નિશ્ચ ત્રીજી પૃથ્વીથી નીકળી અનંતર ઉદ્વર્તીને આ જંબુદ્વીપના ભરતક્ષેત્રમાં આગામી ઉત્સર્પિણીમાં પુંડ્ર દેશમાં શદ્વાર નગરમાં બારમાં અમી' નામે તીર્થંકર થશો. ત્યાં તમે ઘણા વર્ષો કેવલીપર્યાય પાળી સિદ્ધ થશો, બુદ્ધ થશો, મુક્ત થશો યાવત સર્વ દુઃખનો અંત કરશો. ત્યારે કૃષ્ણ વાસુદેવ, અરિષ્ટનેમિની પાસે આ અર્થ સાંભળી, અવધારી, હર્ષિત-સંતુષ્ટ થઈ આસ્ફોટન કર્યું, કૂદકો માર્યો, ત્રણ પગલારૂપ ન્યાસ કર્યો, સિંહનાદ કર્યો. કરીને ભગવંતને વંદન-નમન કર્યું. કરીને તે જ આભિષેક્ય હસ્તિ ઉપર બેસીને દ્વારવતી નગરીમાં પોતાના ઘેર આવ્યો. અભિષેક હસ્તિરત્નથી ઊતર્યો, બાહ્ય ઉપસ્થાન શાળામાં પોતાના સિંહાસન પાસે આવ્યો, આવીને સિંહાસન ઉપર પૂર્વાભિમુખ થઈને બેઠો, બેસીને કૌટુંબિક પુરુષોને બોલાવીને આ પ્રમાણે કહ્યું - હે દેવાનુપ્રિયો! તમે જાઓ અને દ્વારવતી નગરીના શૃંગાટકાદિ માર્ગો પર એ પ્રમાણે યાવત્ ઉદ્ઘોષણા કરતા આમ કહો કે - હે દેવાનુપ્રિયો ! બાર યોજન લાંબી અને નવ યોજન પહોળી યાવત્ દેવલોકભૂત આ દ્વારવતી નગરી સૂરા-અગ્નિ-દ્વૈપાયન નિમિત્તે વિનાશ પામવાની છે. તો તારવતીના જે કોઈ રાજા, યુવરાજ, ઇશ્વર, તલવર, માડંબિક, કૌટુંબિક, ઇભ્ય, શ્રેષ્ઠી, રાણી, કુમાર કે કુમારી અરિહંત અરિષ્ટનેમિની પાસે મુંડ થઈ યાવત્ દીક્ષા લેવા ઇચ્છે, તેને વાસુદેવ કૃષ્ણ રજા આપશે. પાછળ રહેલા પીડા પામતાને પૂર્વે હોય તેવી આજીવિકા અપાશે પણ હરી નહીં લેવાય, મહાઋદ્ધિ-સત્કારના સમુદાય વડે દીક્ષા મહોત્સવ કરશે, એવી ઉદૂઘોષણા બે-ત્રણ વખત કરાવો. પછી મારી આ આજ્ઞા પાછી સોંપો. કૌટુંબિક પુરુષોએ યાવતુ આજ્ઞા સોંપી. ત્યારે તે પદ્માવતી દેવી, અરિષ્ટનેમિ અરહંત પાસે ધર્મ સાંભળી, સમજી, હર્ષિત-સંતુષ્ટ યાવત્ પ્રસન્ન હૃદયી. થઈ, ભગવંતને વાંદી-નમીને કહે છે - ભગવન્! નિર્ચન્જ પ્રવચનની હું શ્રદ્ધા કરું છું. યાવતુ આપ જે કહો છો તે સત્ય છે ઇત્યાદિ. વિશેષ એ કે - કૃષ્ણ વાસુદેવની રજા લઉં. પછી હું આપની પાસે મુંડ થઈ યાવત્ દીક્ષા લઈશ. હે દેવાનુપ્રિયે ! જેમ સુખ ઉપજે તેમ કરો, વિલંબ ન કરો. પછી પદ્માવતી દેવી ધાર્મિક યાનપ્રવરમાં બેઠી, બેસીને તારવતી નગરીએ આવી, આવીને ધાર્મિક યાનથી. ઉતરી, ઉતરીને કૃષ્ણ વાસુદેવ પાસે આવી, બે હાથ જોડીને કહ્યું - હે દેવાનુપ્રિય! આપની અનુજ્ઞા પામીને હું અરિષ્ટનેમિ અરહંત પાસે યાવત્ દીક્ષા લેવાને ઇચ્છું છું. પછી કૃષ્ણ કૌટુંબિકોને બોલાવીને કહ્યું - જલદી પદ્માવતીદેવી માટે મહાર્થ, મહાઈ નિષ્ક્રમણાભિષેક તૈયાર કરો. કરીને મારી આજ્ઞા પાછી સોંપો. તેઓએ યાવતુ તે પ્રમાણે કરીને આજ્ઞા પાછી સોંપી. ત્યારે કૃષ્ણ વાસુદેવે પદ્માવતી દેવીને પાટે સ્થાપી, 108 સુવર્ણ કળશ આદિ વડે યાવત્ મહાનિષ્ક્રમણ અભિષેકથી અભિષેક કર્યો. કરીને સર્વાલંકારથી વિભૂષિત કરી, પછી સહસંપુરુષ વાહિની શિબિકા રચાવીને, તેણીને મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(અંતકૃત્ દશા)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 19