________________ આગમસૂત્ર 8, અંગસૂત્ર 8 અંતકૃત્-દશાંગ સૂત્ર યાવત્ ભોજન-પાન મળતા નથી એમ નથી, તેના તે જ કુળોમાં બીજી-ત્રીજી વખત ભોજન-પાન માટે પ્રવેશતા પણ નથી. પણ અમે ભક્િલપુર નગરના નાગ ગાથાપતિના પુત્રો, સુલસા ભાર્યાના આત્મજો એવા છ સહોદર, સદશ, યાવત્ નલ-કૂબેર સમાન ભાઈઓ છીએ, અરહંત અરિષ્ટનેમિ પાસે ધર્મ સાંભળી, સંસારના ભયથી ઉદ્વિગ્ન થઈ, જન્મ-મરણથી ડરી, યાવત્ દીક્ષા લીધી છે. અમે પ્રવજ્યા લીધી તે જ દિવસે અરહંત અરિષ્ટનેમિ પાસે આવો અભિગ્રહ ગ્રહણ કર્યો કે - ભંતે ! અમે આપની આજ્ઞા પામીને નિરંતર છઠ્ઠ તપ કરવા પૂર્વક વિચારવા ઈચ્છીએ છીએ. યાવત્ ભગવંતે કહ્યું સુખ ઉપજે તેમાં કરો. ત્યારથી અમે અરહંત અરિષ્ટનેમિની અનુજ્ઞા પામીને યાવજ્જીવ છ?-છઠ્ઠના તપ વડે યાવત્ વિચારીએ છીએ. અમે આજે છઠ્ઠ તપના પારણે પહેલી પોરિસીએ સ્વાધ્યાય કર્યો યાવત્ ગૌચારી માટે અટન કરતા, તમારા ઘરમાં પ્રવેશ્યા. તમારે ત્યાં પહેલા આવેલ તે અમે નથી, અને અન્ય છીએ. દેવકીને આમ કહી બંને મુની-યુગલ જે તરફથી આવ્યા હતા, તે તરફ પાછા ગયા. ત્યારે દેવકીને આવો મનોગત સંકલ્પ થયો કે નિશે મને પોલાસપુર નગરે અતિમુક્તકુમાર શ્રમણ, હું બાલ્યાવસ્થામાં હતી ત્યારે કહેલું કે - હે દેવાનુપ્રિયા ! તું, સદશ યાવત્ નલ-કૂબેર જેવા આઠ પુત્રોને જન્મ આપીશ. ભરતક્ષેત્રમાં બીજી કોઈ માતાને તેના પુત્રો નહીં જ પ્રસવે. તે વચન મિથ્યા થયું. આ પ્રત્યક્ષ દેખાય છે કે ભરતક્ષેત્રમાં બીજી માતાએ આવા યાવત્ પુત્રો પ્રસવ્યા છે. તો હું જાઉં, અરહંત, અરિષ્ટનેમિને વાંધીને આ આવા પ્રકારના પ્રશ્નોને પૂછું. આમ વિચારી, કૌટુંબિક પુરુષોને બોલાવ્યા. તેમને કહ્યું - લઘુકરણ(ધાર્મિક યાન-પ્રવર) યાવત્ ઉપસ્થાપિત કરો. પછી દેવાનંદા માફક તે ભગવંત પાસે પહોચીને ભગવંતની પર્યુપાસના કરે છે. ભગવંતે દેવકીને કહ્યું - હે દેવકી ! આ છ સાધુઓને જોઈને, આવા પ્રકારનો વિચાર આવ્યો કે - નિ મને પોલાસપુર નગરે અતિમુક્ત શ્રમણે પૂર્વવત્ કહ્યું હતું યાવતુ ઘેરથી નીકળી, જલદી મારી પાસે આવ્યા. હે દેવકી ! શું આ અર્થ યોગ્ય છે ? હા, ભગવંત એમજ છે. હે દેવાનુપ્રિયા ! નિશે, તે કાળે તે સમયે ભદ્ધિલપુર નગરમાં નાગ નામે આલ્ય ગાથાપતિ વસે છે. તેને સુલતા નામે પત્ની છે, તે સલસાને બાલ્યપણામાં નિમિત્તિયાએ કહેલ કે - આ બાલિકા નિંદુ થશે. ત્યારપછી સુલતાએ બાલ્યત્વથી આરંભીને હરિભેગમેષીની ભક્ત થઈ, હરિભેગમેણીની પ્રતિમા કરાવી, રોજ સ્નાન કરી યાવત્ પ્રાયશ્ચિત્ત કરી, ભીની સાડી પહેરીને મહાઈ પુષ્પપૂજા કરે છે. પછી ઢીંચણને પૃથ્વી પર નમાવી, પ્રણામ કરે છે. પછી આહાર-નીહાર કરે છે. કાળક્રમે તેણીના લગ્ન થયા. ત્યારપછી સુલસી ગાથાપત્નીના ભક્તિ-બહુમાન-સેવાથી હરિભેગમેષી દેવ આરાધિત થયા. ત્યારે તે હરિસેગમેલી દેવે સુલતાની અનુકંપાથી, સુલસા અને તમને બંનેને સમ સમયે ઋતુવંતી કરી, પછી તમે બંને એક સમયે જ ગર્ભને ગ્રહણ કરી, સાથે જ ગર્ભને વહેવા લાગી, સાથે જ પુત્રને જન્મ આપવા લાગી. ત્યારે સુલતા મરણ પામેલ પુત્રને જન્મ આપે છે, ત્યારે હરિભેગમેષી દેવે સુલતાની અનુકંપાથી, મૃત પુત્રને હસ્તતલમાં ગ્રહણ કરીને, તમારી પાસે સંપર્યા. તે જ સમયે તમે પણ નવ માસ પૂર્ણ થતા સુકુમાલ પુત્રને જન્મ આપ્યો. જે તમારા પુત્ર હતા, તેને પણ તમારી પાસેથી બે હાથમાં લઈને સુલસા પાસે સંપર્યા. તેથી હે દેવકી! આ તમારા પુત્રો છે, સુલસા ગાથાપત્નીના નથી. ત્યારે દેવકી દેવી, અરહંત અરિષ્ટનેમિ પાસે આ અર્થને સાંભળીને હર્ષિત સંતુષ્ટ યાવત્ પ્રસન્ન હૃદયી થયા. અરહંત અરિષ્ટનેમિને વંદન-નમસ્કાર કરી, દેવકી, છ સાધુઓ પાસે આવ્યા, તે છએ ને વંદન-નમસ્કાર કર્યા. ત્યારે પુત્રસ્નેહથી તેણીનું માતૃત્વ વહેવા લાગ્યું, તેના સ્તનમાંથી દુધની ધારા થઇ. તેની આંખો હર્ષાશ્રુથી છલકાઈ ગઈ , અત્યંત હર્ષના કારણે તેનાકંચુકી બંધન તૂટી ગયા. હર્ષ અને રોમાંચથી તેનું શરીર ફૂલી જવાથી તેના કંકણ ટૂંકા મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(અંતકૃત્ દશા)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 11