________________ આગમસૂત્ર 7, અંગસૂત્ર 7 ઉપાસકદશાંગ સૂત્ર [7] ઉપાસકદશા આ અંગસૂત્ર-૭- ગુજરાતી ભાવાનુવાદ અધ્યયન-૧ આનંદ સૂત્ર-૧ થી 4 1. તે કાળે, તે સમયે ચંપાનગરી હતી, પૂર્ણભદ્ર ચૈત્ય હતુ.(નગરી અને ચૈત્યનું વર્ણન ઉજવાઈ સૂત્રથી જાણવું) 2. તે કાળે, તે સમયે આર્યસુધર્મા પધાર્યા. સુધર્માસ્વામીના જ્યેષ્ઠ અંતેવાસી જંબૂએ પર્યુપાસના કરતા કહ્યું - હે ભંતે ! જ્યારે શ્રમણ ભગવંત મહાવીર યાવતુ સિદ્ધિ ગતિ સંપ્રાપ્ત છઠ્ઠા અંગ જ્ઞાતાધર્મકથાનો આ અર્થ કહ્યો છે, તો ભંતે ! સાતમાં અંગ ઉપાસકદશાનો શ્રમણ યાવત્ સંપ્રાપ્ત શો અર્થ કહ્યો છે? હે જંબૂ! શ્રમણ ભગવાન મહાવીરે સાતમા ઉપાસકદશા અંગસૂત્રના દશ અધ્યયનો કહ્યા છે - 3. આણંદ, કામદેવ, ચુલની પિતા, સૂરાદેવ, ચુલ્લશતક, કુંડકોલિક, સદ્દાલપુત્ર, મહાશતક, નંદિનીપિતા, સાલિદીપિતા. 4. હે ભંતે ! જ્યારે શ્રમણ ભગવંત મહાવીર ઉપાસકદશાના દશ અધ્યયન કહ્યા છે, તો શ્રમણ ભગવંતે પહેલા અધ્યયનમાં શું કહ્યું છે? સૂત્ર-૫ થી 7 5. હે જંબૂ! તે કાળે, તે સમયે વાણિજ્યગ્રામ નામે નગર હતું. તેની બહાર ઈશાન ખૂણામાં દૂતિપલાશક ચૈત્ય હતું, તે વાણિજ્યગ્રામ નગરમાં જિતશત્રુ રાજા હતો. તે ગામે આનંદ નામે ધનાઢ્ય યાવત્ અપરિભૂત ગાથાપતિ રહેતો હતો. તે આનંદનું ચાર કરોડ હિરણ્ય નિધાનમાં, ચાર કરોડ હિરય વ્યાપારમાં, ચાર કરોડ હિરણ્ય ધન-ધાન્યાદિમાં પ્રયુક્ત હતું, વળી તેને દશ હજાર ગાયોનું એક વ્રજ એવા ચાર વ્રજ-ગોકુળ હતા. તે આનંદ ગાથાપતિને શિવાનંદા નામે પાંચે ઇન્દ્રિયે પરિપૂર્ણ એવી યાવત્ સુરૂપા પત્ની હતી. જે આનંદ ગાથાપતિને ઇષ્ટ હતી અને તેની સાથે અનુરક્ત, અવિરક્ત, ઇષ્ટ શબ્દ યાવત્ પંચવિધ માનુષી કામભોગોને અનુભવતી વિચરતી હતી. તે વાણિજ્ય ગ્રામની બહાર ઈશાન ખૂણામાં કોલ્લાગ નામે સમૃદ્ધ, નિરુપદ્રવ યાવત્ પ્રાસાદીય(ચિત્તને પ્રસન્નતા ઉપજાવે તેવું), દર્શનીય, અભિરૂપ(આકર્ષક), પ્રતિરૂપ(મનમાં વસી જાય તેવું) સંનિવેશ હતું. કોલ્લાગ સંનિવેશમાં આનંદ ગાથાપતિના ઘણા મિત્ર, જ્ઞાતિ, નિજક, સ્વજન, સંબંધી, પરીજન વગેરે નિવાસ કરતા હતા, જે ધનાઢ્ય યાવત્ અપરિભૂત(કોઈ થી પરાભવ ન પામે તેવા) હતા. તે કાળે, તે સમયે શ્રમણ ભગવંત મહાવીર યાવત્ પધાર્યા, પર્ષદા નીકળી, ઉવાવાઈ સૂત્રમાં વર્ણવેલ કોણિક રાજાની માફક જિતશત્રુ રાજા નીકળ્યો, યાવત્ ભગવંતને પર્યુપાસે છે. ત્યારે તે આનંદ ગાથાપતિએ આ વૃત્તાંત જાણ્યો કે શ્રમણ ભગવંત યાવત્ વિચરે છે. અરિહંત ભગવંતનું તો નામ શ્રાવણ પણ મહાફળ વાળું છે, તો દર્શન વંદનનું તો કહેવું જ શું? યાવત્ હું જાઉં યાવત્ તેમને પર્યાપાસું. આમ વિચારીને સ્નાન કરી, શુદ્ધ, પ્રાવેશ્ય વસ્ત્રો ધારણ કર્યા યાવત્ અલ્પ પણ મહા મુલ્યવાળા આભરણથી અલંકૃત શરીરે પોતાના ઘેરથી નીકળ્યો. નીકળીને કોરંટ પુષ્પમાળા યુક્ત છત્ર ધારણ કર્યુ. મનુષ્ય વર્ગથી ઘેરાઈને પગે ચાલતો વાણિજ્યગ્રામ નગરની મધ્યેથી નીકળ્યો, નીકળીને દૂતિપલાશ ચૈત્યે, શ્રમણ ભગવંત મહાવીર પાસે આવ્યો. આવીને ત્રણ વખત આદક્ષિણ-પ્રદક્ષિણા કરી, કરીને વંદન, નમસ્કાર કરી યાવત્ પર્યાપાસે છે. મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(ઉપાસકદશા)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 6