________________ આગમસૂત્ર 7, અંગસૂત્ર 7 ઉપાસકદશાંગ સૂત્ર ત્રીજી વખત કહ્યું, તો પણ તે કામદેવ નિર્ભય વિચરે છે. ત્યારે સર્પરૂપ દેવે, કામદેવને નિર્ભય જોઈને અતિ ક્રોધિત થઈ, કામદેવ ના શરીરે સરસર કરતો ચડે છે, પૂંછડેથી ડોકને ત્રણ વખત વીંટીને તીક્ષ્ણ-વિષયુક્ત દાઢ વડે છાતીમાં પ્રહાર કરે છે. ત્યારે કામદેવ શ્રાવકે તે ઉજ્જવલ યાવત્ અસહ્ય વેદના સહન કરી. સૂત્ર-૨૫ ત્યારે તે સર્પરૂપ દેવે, કામદેવ શ્રાવકને નિર્ભય જોઈને, જ્યારે કામદેવને નિર્ચન્જ પ્રવચનને ચલિત-મુભિતવિપરિણામિત કરવા સમર્થ ન થયો, ત્યારે શ્રાંત થઈને ધીમે ધીમે પાછો ખસ્યો, ખસીને પૌષધશાળાથી નીકળ્યો, નીકળીને દિવ્ય સર્પરૂપ છોડીને એક મહાન દિવ્ય દેવરૂપ વિકુબૂ, હાર વડે વિરાજિત વક્ષ:સ્થળ યાવત્ દશે દિશાને ઉદ્યોતિત-પ્રભાસિત કરતો એવું પ્રાસાદીય-દર્શનીય-અભિરૂપ-પ્રતિરૂપ દિવ્ય દેવરૂપ વિકુવ્યું, વિક્ર્વીને કામદેવની પૌષધશાળામાં પ્રવેશ્યો, પ્રવેશીને આકાશમાં રહીને, ઘુંઘરી સહિત પંચવર્ણ વસ્ત્રો પહેરીને કામદેવને કહ્યું - ઓ. કામદેવ શ્રાવક ! દેવાનુપ્રિય ! તું ધન્ય છે, સપુચ-કૃતાર્થ-કૃતલક્ષણ છે, મનુષ્યના જન્મ અને જીવિતનું ફળ સારી રીતે પ્રાપ્ત કર્યું છે, જે તને નિર્ચન્જ પ્રવચનને વિશે આવી પ્રતિપત્તિ લબ્ધ પ્રાપ્ત અને અભિસમન્વાગત કરેલ છે. હે દેવાનુપ્રિય! દેવેન્દ્ર દેવરાજ શક્રે યાવત્ શક્ર સિંહાસને રહી, 84,000 સામાનિક યાવત્ બીજા ઘણા દેવદેવી મધ્યે આમ કહ્યું - જંબૂદ્વીપમાં ભરતક્ષેત્રમાં ચંપાનગરીમાં કામદેવ શ્રાવક પૌષધશાળામાં, પૌષધિક બ્રહ્મચારી યાવત્ દર્ભસંથારે બેસીને શ્રમણ ભગવંત મહાવીર પાસે ધર્મપ્રજ્ઞપ્તિ સ્વીકારીને વિચરે છે. કોઈ દેવ-દાનવ યાવત્ ગંધર્વ વડે નિર્ચન્જ પ્રવચનથી ચલિત-શોભિત-વિપરિણામિત કરવા સમર્થ નથી. ત્યારે હું શક્રેન્દ્રના આ અર્થની શ્રદ્ધા ન કરતા જલદી અહીં આવ્યો. હો દેવાનુપ્રિય ! તેં ઋદ્ધિ-વૃતિ-યશ-બલ-વીર્ય-પુરુષાકાર પરાક્રમ પ્રાપ્ત કરેલ છે. તે ઋદ્ધિ મેં જોઈ યાવતુ જાણી. તે માટે હું ખમાવું છું, તમે મને ક્ષમા આપો, તમે ક્ષમા કરવાને યોગ્ય છો, હું ફરીથી એમ નહીં કરું, એમ કહી પગે પડ્યો, અંજલિ જોડી, આ અર્થને માટે વારંવાર ખમાવે છે. પછી જે દિશાથી આવેલો, તે દિશામાં પાછો ગયો. ત્યારે કામદેવે પોતાને નિરુપસર્ગ જાણીને પ્રતિમા પારી. સૂર–૨૬ તે કાળે, તે સમયે શ્રમણ ભગવંત મહાવીર યાવત્ વિચરે છે. ત્યારે તે કામદેવ શ્રાવક, આ વાત યાવત્ જાણીને કે ભગવંત યાવત્ વિચરે છે, તો મારે ઉચિત છે કે ભગવંતને વાંદી, નમી, ત્યાંથી પાછા આવીને પૌષધ પારવો. એમ વિચારીને શુદ્ધ-પ્રાવેશ્ય વસ્ત્રો ધારણ કરી અલ્પ પણ મૂલ્યવાન અલંકાર પહેરી,મનુષ્ય વર્ગથી પરીવરીને ચંપાનગરી મધ્યેથી નીકળે છે, ભગવતી સૂત્ર શતક-૧૨માં વર્ણિત શંખશ્રાવક માફક પૂર્ણભદ્ર ચૈત્યે આવીને યાવત્ પર્યુપાસે છે. ત્યારે ભગવંત મહાવીરે, કામદેવને તથા તે પર્ષદાને ધર્મકથા કહી. સૂત્ર-૨૭ કામદેવને આમંત્રીને શ્રમણ ભગવંત મહાવીરે કામદેવ શ્રાવકને આમ કહ્યું - હે કામદેવ ! મધ્યરાત્રિ સમયે તારી પાસે એક દેવ આવ્યો, તે દેવે એક મોટા દિવ્ય પિશાચરૂપને વિકુલ્ યાવત્ તને એમ કહ્યું કે - ઓ કામદેવ ! જો તું આ ધર્મપ્રજ્ઞપ્તિ નહી છોડે તો તું જીવિતથી રહિત થઈ જઈશ, ત્યારે તું નિર્ભય થઈ યાવત્ વિચર્યો. આ પ્રમાણે પૂર્વોક્ત ત્રણે ઉપસર્ગો કહેવા, યાવત્ દેવ પાછો ગયો. કામદેવ ! શું આ અર્થ સમર્થ છે ? હા, ભગવંત! તેમજ છે. | હે આર્યો ! એમ સંબોધી, ભગવંત મહાવીરે, ઘણા શ્રમણ નિર્ચન્થ-નિર્ચન્થીને આમંત્રીને કહ્યું - હે આર્યો. ઘરમાં રહેતા ગૃહસ્થ શ્રાવકો દિવ્ય-માનુષી-તિર્યંચસંબંધી ઉપસર્ગોને સમ્યફ સહે છે ચાવત્ અધ્યાસિત કરે છે, તો હે આર્યો! દ્વાદશાંગ ગણિપિટકને ભણતા શ્રમણ નિર્ચન્થોએ દિવ્ય-માનુષી-તિર્યંચ સંબંધી ઉપસર્ગો સમ્યફ સહેવા યાવતુ અધ્યાસિત કરવા યોગ્ય છે. મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(ઉપાસકદશા)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 15