________________ આગમસૂત્ર 6, અંગસૂત્ર 6 જ્ઞાતાધર્મકથાંગસૂત્ર જે સમયે અરહા મલ્લીએ સામાયિક ચારિત્ર સ્વીકાર્યું, તે સમયે અરહંત મલ્લીને મનુષ્ય ધર્મથી ઉપરનું મન:પર્યવજ્ઞાન ઉત્પન્ન થયું. અરહંત મલ્લીએ જે આ હેમંતનો બીજો માસ, ચોથો પક્ષ, પોષ સુદ-૧૧-ના (વ્યવહારમાં માગસર સુદ -11 પ્રસિદ્ધ છે, તેને મતભેદ જાણવો. આવશ્યક નિર્યુક્તિ મુજબ મા.સુ.૧૦ બંધ બેસે છે).. પૂર્વાણ કાળ સમયમાં નિર્જળ અટ્ટમ ભક્ત તાપૂર્વક, અશ્વિની નક્ષત્ર સાથે ચંદ્રનો યોગ થતા, અત્યંતર પર્ષદાની 300 સ્ત્રીઓ અને બાહ્ય પર્ષદાના 300 પુરુષો. સાથે મુંડ થઈ, દીક્ષા લીધી. અરહંત મલ્લીને અનુસરીને આઠ રાજકુમારે દીક્ષા લીધી. 107. તે આ - નંદ, નંદીમિત્ર, સુમિત્ર, બલમિત્ર, ભાનુમિત્ર, અમરપતિ, અમરસેન અને મહસેના 108. ત્યારપછી તે ભવનપતિ આદિ ચારે પ્રકારના દેવોએ અરહંત મલ્લીનો નિષ્ક્રમણ મહિમા કર્યો, કરીને નંદીશ્વરદ્વીપે અષ્ટાહ્નિકા મહોત્સવ કર્યો યાવત્ પાછા ગયા. ત્યારપછી અરહંત મલ્લીએ જે દિવસે દીક્ષા લીધી, તે જ દિવસે, દિવસના અંતિમ ભાગે ઉત્તમ અશોકવૃક્ષની નીચે પૃથ્વીશિલાપટ્ટક ઉપર ઉત્તમ સુખાસને બેસીને શુભ પરિણામથી, પ્રશસ્ત અધ્યવસાયથી, પ્રશસ્ત અને વિશુદ્ધ લેગ્યાથી કદાવરક કર્મ-રજને દૂર કરનાર અપૂર્વકરણમાં અનુપ્રવેશીને અનંત ચાવતુ કેવળજ્ઞાન-દર્શન ઉત્પન્ન થયા. સૂત્ર-૧૦૯ તે કાળે, તે સમયે બધા દેવોના આસનો ચલિત થયા, ધર્મોપદેશ સાંભળ્યો, નંદીશ્વરે મહોત્સવ કર્યો. પાછા ગયા, કુંભ પણ ગયો. ત્યારે જિતશત્રુ આદિ છએ રાજાએ મોટા પુત્રને રાજ્યમાં સ્થાપીને સહસંપુરુષવાહિની શિબિકામાં આરૂઢ થઈ સર્વ ઋદ્ધિથી અરહંત મલ્લી પાસે આવી યાવતું પર્ફપાસના કરી. ત્યારે અરહંત મલ્લીએ તે મોટી પાર્ષદા, કુંભરાજા અને જિતશત્રુ આદિને ધર્મ કહ્યો. પર્ષદા પાછી ગઈ. કુંભ રાજા શ્રાવક થયા, પ્રભાવતી શ્રાવિકા થયા. જિતશત્રુ આદિ છ રાજા ધર્મ સાંભળીને, ભગવદ્ ! આ. સંસાર આદિપ્ત છે ઇત્યાદિ કહીને યાવતુ દીક્ષા લીધી યાવત ચૌદપૂર્વી થઈ, અનંત કેવલ પામી યાવત સિદ્ધ થયા. ત્યારપછી અરહંત મલ્લી, સહસામ્રવનથી નીકળ્યા, નીકળીને બહારના જનપદમાં વિચરવા લાગ્યા. ભગવંત મલ્લીને ભિષગ આદિ ૨૮-ગણ, ૨૮-ગણધર થયા. ભિષગ આદિ 40,000 સાધુઓ, બંધુમતી આદિ પ૫,૦૦૦ સાધ્વીઓ, 1,84,000 શ્રાવકો, 3,65,000 શ્રાવિકાઓની ઉત્કૃષ્ટ સંપદા થઈ. અરહંત મલ્લીને 600 ચૌદપૂર્વી, 2000 અવધિજ્ઞાની, 3200 કેવળજ્ઞાની, 3500 વૈક્રિયલબ્ધિધર, 800 મન:પર્યવજ્ઞાની, 1400 વાદી, 2000 અનુત્તરોપપાતિકોની ઉત્કૃષ્ટ સંપદા થઈ. અરહંત મલ્લીનેબે પ્રકારે અંતકૃત્ ભૂમિ થઈ - યુગાંતકૃત્ ભૂમિ, પર્યાયાંતકૃત્ ભૂમિ, યાવત્ ૨૦માં પુરુષ યુગ સુધી યુગાંતકૃત્ ભૂમિ થઈ, અને બે વર્ષના પર્યાયે કોઈ મોક્ષે ગયું. અરહંત મલ્લી ૨૫-ધનુષ ઊંચા, પ્રિયંગુ સમાન વર્ણવાળા, સમચતુરઢ સંસ્થાની, વજઋષભ નારાચસંઘયણી, મધ્યદેશમાં સુખે સુખે વિચરતા સમેત પર્વતે આવ્યા. આવીને સંમેતશૈલના શિખરે પાદપોપગમન અનશન કર્યું. મલ્લી અરહંત 100 વર્ષ ઘરમાં રહ્યા. 100 વર્ષ જૂન 25,000 વર્ષ કેવલી પર્યાય પાળીને, પ૫,૦૦૦ વર્ષ સર્વાયુ પાળીને, ગ્રીષ્મનો પહેલો માસ, બીજો પક્ષ, ચૈત્રસુદ-૪-ના ભરણી નક્ષત્રમાં, અર્ધરાત્રિના કાળ સમયમાં 500 સાધ્વીની અત્યંતર પર્ષદા, 500 સાધુની બાહ્ય પર્ષદાયુક્ત, નિર્જળ માસિક અનશન સહ, લાંબા હાથ રાખી ઊભા-ઊભા. વેદનીય-આયુ-નામ-ગોત્ર કર્મનો ક્ષય કરીને સિદ્ધ થયા. જેમ જંબુદ્વીપ પ્રજ્ઞપ્તિમાં કહ્યો છે, એ રીતે પરિનિર્વાણ મહિમા કહેવો. નંદીશ્વર દ્વીપે અષ્ટાહ્નિકા મહોત્સવ કરી દેવો પાછા ગયા. હે જંબૂ! શ્રમણ ભગવંત મહાવીરે આઠમાં જ્ઞાતાધ્યયનનો આ અર્થ કહ્યો છે, તે હું કહું છું. અધ્યયન-૮ નો મુનિ દીપરત્નસાગરે કરેલ ગુજરાતી અનુવાદ પૂર્ણ મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(જ્ઞાતાધર્મકથા)” આગમસૂત્ર અનુવાદ Page 74