________________ આગમસૂત્ર 6, અંગસૂત્ર 6 જ્ઞાતાધર્મકથાંગસૂત્ર ઊતર્યો. ત્યારે પદ્મનાભ રાજા કચ્છલ્લ નારદને આવતા જોઈને આસનેથી ઊભો થયો. અર્થ આપી યાવત્ આસને બેસવાને નિમંત્રણ આપ્યું. ત્યારપછી કચ્છલ નારદે પાણી છાંટ્યુ, ઘાસ બિછાવી, ત્યાં આસન બિછાવ્યું, આસને બેઠો યાવત્ કુશલ સમાચાર પૂછડ્યા. ત્યારે પદ્મનાભરાજાએ પોતાના અંતઃપુરમાં વિસ્મીત થઈને કચ્છલ્લ નારદને પૂછ્યું - હે દેવાનુપ્રિય ! તમે ઘણા ગામ યાવત્ ઘરોમાં જાઓ છો, તો ક્યાંય આવું અંતઃપુર પૂર્વે જોયેલ છે, જેવું મારું છે ? **ત્યારે કચ્છલ નારદ, પદ્મનાભ રાજાએ આમ કહેતા થોડું હસ્યો અને કહ્યું - તું કૂવાના દેડકા જેવો છો. હે દેવાનુપ્રિય ! તે કૂવાનો દેડકો કોણ ? આ દૃષ્ટાંત મલિ અધ્યયન માફક જાણવું. દેવાનુપ્રિય! જંબુદ્વીપના ભરતક્ષેત્રમાં હસ્તિનાપુરમાં દ્રુપદ રાજાની પુત્રી, ચલણી રાણીની આત્મજા, પાંડુની પુત્રવધૂ. પાંડવોની પત્ની દ્રૌપદી દેવી રૂપથી. યાવત્ ઉત્કૃષ્ટ શરીરી દ્રૌપદી દેવીના છેડાયેલા પગના અંગૂઠાની સોમી કળાની પણ બરાબરી આ અંતઃપુર ન કરી શકે. આમ કહી પદ્મનાભને પૂછીને યાવતુ નારદ પાછા ગયા. ત્યારે તે પદ્મનાભ રાજા, કઠુલ્લ નારદ પાસે આ વાત સાંભળી દ્રૌપદી દેવીના રૂપાદિમાં મૂચ્છિત થઈ દ્રૌપદીમાં આસક્ત થઈ, પૌષધશાળામાં ગયો, જઈને પૂર્વ સંગતિક દેવને બોલાવ્યો. કહ્યું - હે દેવાનુપ્રિય ! જંબૂદ્વીપમાં ભરતક્ષેત્રમાં હસ્તિનાપુરમાં યાવત્ ઉત્કૃષ્ટ શરીરી છે, હું ઇચ્છું છું કે તે દ્રૌપદી દેવીને અહીં લાવ. ત્યારે તે પૂર્વસંગતિક દેવે પદ્મનાભને કહ્યું -દેવાનુપ્રિય ! એવું થયું નથી - થતું નથી - થશે પણ નહીં કે - દ્રૌપદી દેવી, પાંચ પાંડવોને છોડીને બીજા પુરુષ સાથે અંતઃપુરમાં યાવત્ વિચરે, તો પણ તારા પ્રિય અર્થને માટે દ્રૌપદીદેવીને અહીં જલદી લાવું છું, એમ પદ્મનાભને કહી, ઉત્કૃષ્ટગતિથી, લવણસમુદ્ર થઈ હસ્તિનાપુર જવા નીકળ્યો. તે કાળે, તે સમયે હસ્તિનાપુરમાં યુધિષ્ઠિર રાજા દ્રૌપદી સાથે અગાસીમાં ઉપર સુખે સૂતા હતા. ત્યારે તે પૂર્વ સંગતિક દેવ યુધિષ્ઠિર રાજા અને દ્રૌપદી રાણી હતા ત્યાં આવીને, અવસ્થાપિની નિદ્રા આપીને દ્રૌપદીને લઈને ઉત્કૃષ્ટ ગતિએ અપરકંકામાં પદ્મનાભના ભવનમાં ગયો, તેની અશોકવાટિકામાં દ્રૌપદી રાણીને રાખી, અવસ્થાપિની નિદ્રા પાછી ખેંચીને પદ્મનાભ પાસે આવીને કહ્યું- મેં હસ્તિનાપુરથી દ્રૌપદીને જલદી અહીં લાવીને, તારી અશોકવાટિકામાં રાખી છે. હવે તું જાણ, એમ કહી જે દિશામાંથી આવેલ, તે દિશામાં પાછો ગયો. ત્યારે તે દ્રૌપદી, ત્યારપછી મુહર્તાન્તરમાં જાગીને તે ભવનની અશોકવાટિકાને ન જાણી શકી. તે કહેવા લાગી- આ મારું શયનભવન નથી, આ મારી અશોકવાટિકા નથી. ન જાણે હું કોઈ દેવ, દાનવ, કિંપુરુષ, કિંમર, મહોરગ, ગંધર્વ કે અન્ય રાજા વડે અશોકવાટિકામાં સંહરાયેલ છું. એમ કહીને તેણી અપહત મનસંકલ્પ(ઉદાસ) યાવત્ ચિંતામગ્ન થઈ. ત્યારે તે પદ્મનાભ રાજા સ્નાન કરી યાવત્ સર્વાલંકારથી વિભૂષિત થઈ, અંતઃપુર પરિવારથી પરીવરીને અશોકવાટિકામાં દ્રૌપદીદેવી પાસે આવ્યો. આવીને દ્રૌપદીને યાવત્ ચિંતામગ્ન જોઈને કહ્યું - હે દેવાનુપ્રિયા ! તું શા. માટે યાવત્ ચિંતામગ્ન છે ? તને મારો પૂર્વસંગતિક દેવ જંબૂદ્વીપ યાવત્ હસ્તિનાપુર નગરથી યુધિષ્ઠિર રાજાના ભવનથી સંતરીને લાવેલ છે. તું અપહત સંકલ્પા યાવત્ ચિંતામગ્ન ન થા. મારી સાથે વિપુલ ભોગ-ભોગવતા વિચર. ત્યારે તે દ્રૌપદીએ પદ્મનાભને કહ્યું - જંબુદ્વીપના ભરતક્ષેત્રમાં દ્વારવતી નગરીમાં કૃષ્ણ વાસુદેવ, મારા સ્વામીના ભાઈ રહે છે, તે જો છ મહિનામાં મને છોડાવવા ન આવે, તો હું, તમે જે કહો તે આજ્ઞા-ઉપાય-વચનનિર્દેશમાં રહીશ, ત્યારે પદ્મનાભે દ્રૌપદીની આ વાતને સ્વીકારીને, દ્રૌપદી દેવીને કન્યા અંતઃપુરમાં રાખી, ત્યારે દ્રૌપદી દેવી નિરંતર છઠ્ઠ તપ કરી, પારણે આયંબિલ કરતા, તપોકર્મથી, પોતાના આત્માને ભાવિત કરતા વિચરવા લાગી. - 176. ત્યારપછી તે યુધિષ્ઠિર રાજા, અંતર્મુહર્ત પછી જાગતા દ્રૌપદી દેવીને પડખે ન જોતા શસ્યામાંથી ઊડ્યા, ઊઠીને દ્રૌપદી દેવીની ચોતરફ માર્ગણા-ગવેષણા કરાવી, દ્રૌપદીની ક્યાંય કોઈ શ્રુતિ, ક્ષતિ, પ્રવૃત્તિ ન મળતા, આવીને પાંડુરાજાને કહ્યું - હે તાત ! અગાસીમાં ઉપર સૂતેલી, દ્રૌપદી દેવીને ન જાણે કોણ દેવ, દાનવ, કિન્નર, મહોરગ મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(જ્ઞાતાધર્મકથા)” આગમસૂત્ર અનુવાદ Page 113