________________ આગમસૂત્ર 5, અંગસૂત્ર 5, “ભગવતીસૂત્ર ભાગ-૨' ભગવદ્ ઇન્દ્રિયકરણ કેટલા ભેદે છે? ગૌતમ ! પાંચ ભેદે છે. તે આ - શ્રોત્રેન્દ્રિયકરણ યાવત્ સ્પર્શનેન્દ્રિય કરણ. એ પ્રમાણે વૈમાનિક સુધી કહેવું. જેને જેટલી ઇન્દ્રિયો હોય તેમ કહેવું. એ પ્રમાણે આ ક્રમથી ભાષાકરણ ચાર ભેદે. મનઃકરણ ચાર ભેદે, કષાયકરણ ચાર ભેદે, સમુદ્ઘાતકરણ સાત ભેદે, સંજ્ઞાકરણ ચાર ભેદે, લેશ્યાકરણ છ ભેદે, દૃષ્ટિકરણ ત્રણ ભેદ, વેદકરણ ત્રણ ભેદ - સ્ત્રીવેદકરણ, પુરુષવેદકરણ, નપુંસકવેદકરણ. આ સર્વે નૈરયિકાદિ દંડકો વૈમાનિક પર્યન્ત કહેવા. જેને જે હોય, તેને તે બધા કહેવા. ભગવન્! પ્રાણાતિપાત કરણ કેટલા ભેદે છે? ગૌતમ ! પાંચ ભેદે. તે આ - એકેન્દ્રિય પ્રાણાતિપાત કરણ યાવત્ પંચેન્દ્રિય પ્રાણાતિપાત કરણ. એ પ્રમાણે સંપૂર્ણ, વૈમાનિક સુધીમાં કહેવું. ભગવન્! પુદ્ગલકરણ કેટલા ભેદે છે ? ગૌતમ ! પાંચ ભેદ છે. તે આ - વર્ણકરણ, ગંધકરણ, રસકરણ, સ્પર્શકરણ, સંસ્થાનકરણ. ભગવદ્ ! વર્ગકરણ કેટલા ભેદે છે? ગૌતમ ! પાંચ ભેદે છે. તે આ -કાળો વર્ણકરણ યાવત્ સફેદ વર્ણકરણ. એ પ્રમાણે ભેદો - ગંધકરણ બે ભેદે, રસકરણ પાંચ ભેદે, સ્પર્શકરણ આઠ ભેદે કહેલ છે. ભગવન ! સંસ્થાનકરણ કેટલા ભેદે છે ? ગૌતમ ! પાંચ ભેદે છે. તે આ - પરિમંડલ સંસ્થાનકરણ યાવતુ આયાત સંસ્થાનકરણ. ભગવન્! તે એમ જ છે, તે એમ જ છે. યાવત્ વિચરે છે. 775,. દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર, કાળ, ભવ, ભાવ, શરીરકરણ, ઇન્દ્રિયકરણ, ભાષા, મન, કષાય અને સમુદ્ગાત. સંજ્ઞા, 776 લેશ્યા, દષ્ટિ, વેદ, પ્રાણાતિપાત, પુલ, વર્ણ, ગંધ, રસ, સ્પર્શ, સંસ્થાન આટલા વિષયો અહીં છે. શતક-૧૯, ઉદ્દેશા-ત્નો ગુજરાતી અનુવાદ પૂર્ણ શતક-૧૯, ઉદ્દેશો-૧૦ વ્યંતર સૂત્ર-૭૭૭, 778 777. ભગવન્! વ્યંતરો બધા સમાન આહારવાળા છે ? એ પ્રમાણે જેમ શતક-૧૬માં દ્વીપકુમાર ઉદ્દેશો. યાવત્ અલ્પઋદ્ધિક કહેવો. 778. ભગવન્! તે એમ જ છે, એમ જ છે શતક-૧૯, ઉદ્દેશા-૧૦ નો ગુજરાતી અનુવાદ પૂર્ણ શતક-૧૯ નો મુનિ દીપરત્નસાગરે કરેલ ગુજરાતી અનુવાદ પૂર્ણ મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “ભગવતી)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 119
