________________ આગમસૂત્ર 5, અંગસૂત્ર 5, “ભગવતીસૂત્ર ભાગ-૨’ તેની જ પર્યાપ્તાની ઉત્કૃષ્ટી વિશેષાધિક, 18 થી 20. એ પ્રમાણે સૂક્ષ્મ તેઉકાયની જાણવી. 21 થી 23. એ પ્રમાણે સૂક્ષ્મ અપુકાય પણ છે. 24 થી 26. એ રીતે સૂક્ષ્મ પૃથ્વીકાયિક, તે વિશેષાધિક છે. 27 થી 29. એ રીતે બાદર વાયુકાયિક છે, તે વિશેષાધિક છે. 30 થી 32. એ રીતે બાદ તેઉકાયિક વિશેષાધિક છે. 33 થી 35. એ રીતે બાદર અપ્રકાયિકની વિશેષાધિક. 36 થી 38. એ રીતે બાદર પૃથ્વીકાયિકની વિશેષાધિક છે. બધી ત્રણ આલાવા વડે કહેવી. 39. પર્યાપ્તા બાદરનિગોદની જઘન્યા અવગાહના અસંખ્યાતગણી, 40. તેની જ અપર્યાપ્તાની ઉત્કૃષ્ટી અવગાહના વિશેષાધિક છે. 41. તેની જ પર્યાપ્તાની ઉત્કૃષ્ટી અવગાહના વિશેષાધિક. 42. પર્યાપ્તા પ્રત્યેક શરીર બાદર વનસ્પતિકાયિકની જઘન્યા અવગાહના અસંખ્યાતગણી. 43. તેની જ અપર્યાપ્તાની ઉત્કૃષ્ટી અવગાહના અસંખ્યાતગણી. 4. તેની જ પર્યાપ્તાની ઉત્કૃષ્ટી અવગાહના અસંખ્યાતગણી છે. સૂત્ર-૭૬૩ ભગવનું ! આ પૃથ્વી-અ-તેઉ-વાયુ-વનસ્પતિકાયિકમાં ક્યા જીવો સૌથી સૂક્ષ્મ અને ક્યા જીવો સર્વેથી સૂક્ષ્મતર છે? ગૌતમ ! વનસ્પતિકાયિક સૌથી સૂક્ષ્મ, વનસ્પતિકાયિક સૌથી સૂક્ષ્મતર છે. ભગવદ્ ! આ પૃથ્વી-અ-તેઉ-વાયુ કાયિકમાં કઈ કાય સૌથી સૂક્ષ્મને કઈ કાય સૌથી સૂક્ષ્મતર છે ? ગૌતમ ! વાયુકાય સૌથી સૂક્ષ્મ અને સૂક્ષ્મતર છે. ભગવદ્ ! આ પૃથ્વી-અપૂતેઉકાયિકમાં કઈ કાય સૌથી સૂક્ષ્મ અને કઈ કાય સૌથી સૂક્ષ્મતર છે? ગૌતમ ! તેઉકાય સૌથી સૂક્ષ્મ અને સૂક્ષ્મતર છે. ભગવદ્ ! આ પૃથ્વીકાયિક, અપ્રકાયિકમાં કઈ કાય સૌથી સૂક્ષ્મ અને સૂક્ષ્મતર છે. ગૌતમ ! અપકાય સૌથી સૂક્ષ્મ અને સૂક્ષ્મતર છે. ભગવન્! આ પૃથ્વી-અ-તેઉ-વાયુ-વનસ્પતિકાયિકમાં ક્યા જીવનિકાય સૌથી બાદર, કઈ કાય સૌથી બાદરતર છે? ગૌતમ ! વનસ્પતિકાય સૌથી બાદર અને બાદરતર છે. ભગવન પૃથ્વી-અપુ-તેઉ-વાયુકાયિકમાં કઈ કાય સૌથી બાદર, કઈ કાય સૌથી બાદરતર છે ? ગૌતમ ! પૃથ્વીકાય સૌથી બાદર અને સૌથી બાદરતર છે. ભગવનું ! આ અપૂકાય-તેઉકાય-વાયુકાયની કઈ કાય સૌથી બાદર, કઈ કાય સૌથી બાદરતર છે? ગૌતમ ! અપકાય સૌથી બાદર, સૌથી બાદરતર છે. ભગવદ્ ! આ તેઉકાય અને વાયુકાયમાં કઇ કાય સૌથી બાદર, કઈ કાય સૌથી બાદરતર છે ? ગૌતમ ! તેઉકાય સૌથી બાદર, સૌથી બાદરતર છે. ભગવનું ! પૃથ્વી શરીર કેટલું મોટું છે ? ગૌતમ ! અનંત સૂક્ષ્મ વનસ્પતિકાયિકના જેટલા શરીરો છે. તેટલા સૂક્ષ્મ વાયુકાયના શરીર થાય છે, અસંખ્યાત સૂક્ષ્મ વાયુકાયિકના જેટલા શરીરો છે, તેટલું એક સૂક્ષ્મ અગ્નિકાયનું શરીર થાય છે. અસંખ્યાત સૂક્ષ્મ તેઉકાયના જેટલા શરીર છે, તેટલું એક સૂક્ષ્મ અપકાયનું શરીર છે. અસંખ્યાત સૂક્ષ્મ અપકાયના જેટલા શરીર છે, તેટલું એક સૂક્ષ્મ પૃથ્વીકાયનું શરીર છે. અસંખ્યાત સૂક્ષ્મ પૃથ્વીકાયના જેટલા શરીર છે, તેટલું એક બાદર વાયુકાયનું શરીર છે. અસંખ્યાત બાદર વાયુકાયિકના જેટલા શરીર છે, તેટલું એક બાદર તેઉકાયનું શરીર છે, અસંખ્યાત બાદર તેઉકાયના જેટલા શરીર છે, તેટલું એક બાદર અપકાયનું શરીર છે, અસંખ્યાત બાદર અપકાયના જેટલા શરીર છે. તેટલું એક બાદર પૃથ્વીકાયનું શરીર છે. ગૌતમ ! પૃથ્વીકાયનું શરીર આટલું મોટું કહ્યું છે. સૂત્ર-૭૬૪ ભગવન્! પૃથ્વીકાયિકની શરીરવગાહના કેટલી મોટી છે ? ગૌતમ ! જેમ કોઈ ચાતુરંત ચક્રવર્તી રાજાની મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “ભગવતી)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 114