________________ આગમસૂત્ર 3, અંગસૂત્ર 3, “સ્થાનાંગ’ દુઃખથી પ્રક્ષીણ થયા. તે આ - આદિત્યયશ, મહાયશ, અતિબલ, મહાબલ, તેજોવીર્ય, કાર્તવીર્ય, દંડવીર્ય, જલવીર્ય. (728) પુરુષાદાનીય પાર્જ અહંતને આઠ ગણ અને આઠ ગણધર થયા. તે આ - શુભ, આર્યઘોષ વશિષ્ઠ, બ્રહ્મચારી, સોમ, શ્રીધર, વીર્ય, ભદ્રયશ. સૂત્ર-૭૨૯ થી 732 (729) દર્શન આઠ ભેદે કહેલ છે - સમ્યગદર્શન, મિથ્યાદર્શન, સમ્યમિથ્યાદર્શન, ચક્ષુદર્શન, અચક્ષુદર્શના અવધિદર્શન, કેવલદર્શન અને સ્વપ્નદર્શન. (730) આઠ ભેદે ઔપમિક કાળ કહ્યો છે - પલ્યોપમ, સાગરોપમ, ઉત્સર્પિણી, અવસર્પિણી, પુદ્ગલ પરાવર્ત, અતીતકાળ, અનાગતકાળ અને સર્વકાળ. (731) અરહંત અરિષ્ટનેમિને યાવત્ આઠમા પુરુષયુગ પર્યન્ત યુગાંતકર ભૂમિ થઈ. બે વર્ષ કેવલી પર્યાય. પછી કોઈ મોક્ષે ગયું. (732) શ્રમણ ભગવંત મહાવીરના આઠ રાજાએ મુંડ થઈ, ઘર છોડી અણગાર પ્રવ્રજ્યા લીધી. તે આ - વીરાંગદ, વરયશ, સંજય, એણેયક, શ્વેત, શિવ, ઉદાયન, કાશિવર્ધન અને શંખ રાજર્ષિ. સૂત્ર-૭૩૩ થી 736 (733) આહાર આઠ ભેદે કહ્યો છે. તે આ પ્રમાણે - મનોજ્ઞ અશન, પાન, ખાદિમ, સ્વાદિમ અને અમનોજ્ઞા અશન, પાન, ખાદિમ, સ્વાદિમ. (734) સનકુમાર અને માહેન્દ્રકલ્પની ઉપર તથા બ્રહ્મલોકકલ્પ નીચે રિષ્ટ વિમાન પ્રતરમાં અખાડા સમાન ચોરસ સંસ્થાન સંસ્થિત આઠ કૃષ્ણરાજિઓ કહી છે - પૂર્વમાં બે કૃષ્ણરાજિ, દક્ષિણમાં બે કૃષ્ણરાજિ, પશ્ચિમમાં બે કૃષ્ણ-રાજિ અને ઉત્તરમાં બે કૃષ્ણરાજિ. પૂર્વની અંદરની કૃષ્ણરાજિ દક્ષિણની બાહ્ય કૃષ્ણરાજિને ઋષ્ટ છે. દક્ષિણની અંદરની કૃષ્ણરાજિ પશ્ચિમની બાહ્ય કૃષ્ણરાજિને ધૃષ્ટ છે, પશ્ચિમની અંદરની કૃષ્ણરાજિ ઉત્તરની બાહ્ય કૃષ્ણરાજિને પૃષ્ટ છે. ઉત્તરની અંદરની કૃષ્ણરાજિ પૂર્વની બાહ્ય કૃષ્ણરાજિને સ્પષ્ટ છે. પૂર્વ અને પશ્ચિમની બાહ્ય બે કૃષ્ણરાજિ છ હાંસવાળી છે. ઉત્તર અને દક્ષિણની બે કૃષ્ણરાજિ ત્રિકોણ છે. બધી અત્યંતરમાં ચોરસ છે. આ આઠે કૃષ્ણરાજિના આઠ નામો કહેલા છે - કૃષ્ણરાજિ, મેઘરાજિ, મઘા, માઘવતી, વાતપરિધક, વાતપરિક્ષોભ, દેવપરિધ, દેવપરિક્ષોભ. આ આઠ કૃષ્ણરાજિના આઠ અવકાશાંતરોમાં આઠ લોકાંતિક વિમાનો કહ્યા છે. તે આ પ્રમાણે - અર્ચિ, અર્ચિમાલી, વૈરોચન, પ્રભંકર, ચંદ્રાભ, સૂરાભ, સુપ્રતિષ્ઠાભ, આગ્રેયાભ. આ આઠ લોકાંતિક વિમાનોમાં આઠ પ્રકારના લોકાંતિક દેવો છે - (735) સારસ્વત, આદિત્ય, વલ્હી, વરુણ, ગઈતોય, તુષિત, અવ્યાબાધ, આગ્નેય. - આ આઠ લોકાંતિક દેવોની અજઘન્યોત્કૃષ્ટ આઠ સાગરોપમ સ્થિતિ છે. (736) ધર્માસ્તિકાયના આઠ મધ્યપ્રદેશો કહ્યા છે. અધર્માસ્તિકાયના આઠ મધ્યપ્રદેશો કહ્યા છે, એ રીતે આકાશાસ્તિકાયના આઠ મધ્યપ્રદેશો કહ્યા છે. એ રીતે જીવના આઠ મધ્યપ્રદેશો કહ્યા છે. સૂત્ર-૭૩૭ થી 739 (737) મહાપદ્મ અરહંત આઠ રાજાઓને મુંડિત કરીને, ઘર છોડીને અણગારપણાને પ્રાપ્ત કરાવશે. તે આ - પદ્મ, પદ્મગુલ્મ, નલીન, નલીન ગુલ્મ, પદ્મધ્વજ, ધર્મધ્વજ, કનકરથ, ભરત. (738) કૃષ્ણ વાસુદેવની આઠ મુખ્ય રાણીઓ અરહંત અરિષ્ટનેમિની પાસે મુંડિત થઈને, ઘર છોડીને અણગાર પ્રવ્રજ્યા લઈને સિદ્ધ યાવત્ સર્વ દુઃખોથી રહિત થઈ. તે આ - પદ્માવતી, ગૌરી, ગાંધારી, લક્ષ્મણા, સુશીમાં, મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “સ્થાન)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 112