Tod Rajasthan Vol 01

SR No.: 035290
Original Sutra Author: N/A
Author: Savailal Chotalal Vohra
Publisher: Purushottamdas Gigabhai Shah
Publication Year: 1911
Total Pages: 914
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 68 MB

Page 748

મારવાડ—ૌકાનેર
૯૫૩
તે એકજ અમાં વપરાય છે. અતિ પ્રાચીન કાળથી હંદુઓમાં દંડ નીતિનો પ્રચાર ચાલ્યેા આવેછે. ચાર પ્રકારની રાજનીતિમાંથી 'ડનીતિ એક રાજનીતિ છે. પ્રાચીન હીંદુ રાજાએ દોષીતેનેશસ્તિ આપવા, ધનદડ, માનદંડ, વિસિન દંડ, માણદંડ !ગેરે દંડ કરતા હતા. પણ રજપુત રાજાઓ સ્વેચ્છાપૂર્વક નિરપરાધ મા પાંસેથી સમયે સમયે બળાત્કાર કરી જે નાણું કહઠાવતા તેનુ નામ દંડ. પ્રાચીન દંડવિધિ અને એ દધિમાં પાકય જોવામાં આવેછે. તે દડ માત્ર અનેા છે. મહા કિવ ચંદભાટે તે દડનુ વિવરણ કરેલ છે. અણહિલવાડ પાટણના રાજા સિધ્ધરાજ જયસિંહની જીવનીમાં તે દડનો ઉલ્લેખ જોવામાં આવેછે. એમ કહેવાયછે જે મહારાજ સિદ્ધરાજે, પોતાના રાજ્યમાંથી એ દંડના વ્યવહાર કહાી નાંખ્યા. વાંકાનેર રાજ્યમાં દંડ. સરદાર વેપારી વીગેરે ઉપર ન ખાયછે. તે પ્રદેશમાં તે વસુલ કરવા માટે ચાદ આશામીની નીમણુંક છે. તે પ્રજા વીગેરેની વાસ્તવિક અને અનુમાતિક અવસ્થા જાણી તેના ઉપર આધાર દંડના પ્રયોગ કરેછે.
સામત સંપ્રદાય–રાજાના ચિત્ ઉપર સામતના ચિત્ સમાગમના આધાર. સુરસિંહ ો મા રજકથાન જો તે પ્રજા વર્ગને સંતાનની જેમ પ્રજાને પાળી તેએની ભિકત મેળવત. તેા વીકાના દશ હજાર સતાના પાતાનાં હૃદચશેાણિત આપી તેને રાજભ્રષ્ટ થવા દેત નહિ. તેના રાજ્યમાં જે સઘળા સુરદારો વિત હતા. તેના નામ, ગાત્ર વીગેરેની તાલિકા નીચે પ્રમાણે— સરદારનું નામ. ગાત્ર આવાસસ્થળ આંચ પદાનિક અશ્ર્વ મતવ્ય વેરીસાલ
વિકા
મહાજીત ૪૦૦૦૦ ૧૦૦૦ ૧૦૦
અભયસ તેનીહાટ અનુપસિંહ વીકે પ્રેમસિંહ વીકે
ચિર્ના હવેનીડેટ
ઉમેદાશ હુ વિદ્યાવત જગશિ દ્વ
બહાદુરસિંહ |
સુરજમલ ગે!માનસિંહ અનિસિંહ
ગેમ હ
નાનેટ
નાનેટ
વુકામાં
સાના
નાટ
વ
શેત્રે વિદ્યાસર | શેડા
( યનસર નિયાંસર
ફ કચેર
નિમાછ
( સીક્રમુખ
કારીપુર
અજીતપુર
દેવીસિંહ
ઉમેદસ હ સુરતાનામ હું કર્ણધન
(વીયાશર
૨૫૦૦ ૫૦૦૦
૫૦૦૦ ૪૦.
૫૦૦૦ ૪૦૦
૨૦૦૦૦
૧૦૦૦૦
YJ°°
૫૦૦૦
૨૦૦૦
૧૦૦૦૦
どこつつ
૫૦૦
૨૦૮૦૦-૯૦૦૦
૨૦૦
とっ
૫
૨૦૦
૨૦૦
๐๐
૬૨૫
૮૦૦
એ જહાંગીરસાથે
૧૪૦ ગામ બળ્યા પ્રધાન સાકાર
એ સંપ્રદાયદાઢસા પરિવારમાં વિભક્ત