Page Text
________________
દેશબંધુ ચિત્તરંજન દાસ કે ભાવ રાજ્ય કરતે હૈ, વહાં હત્યા ઔર ષડયંત્ર કે લિયે સ્થાન કહાં? ઉન્હેં તે પ્રત્યેક ઐતિહાસિક ઘટના મેં ઈશ્વરીય પ્રેરણા છિપી હુઈ માલૂમ હતી થી. ભારત કે ઇતિહાસ મેં ભી વહ ઈશ્વરીય પ્રેરણું કા સ્વરૂપ દેખતે થે. આ કા આગમન ઔર અનાર્ય જાતિ સે ઉનકા મેલજોલ, બૌદ્ધ-ધર્મ કા પ્રચાર, વૈદિક ધર્મ કા પુનરુદ્ધાર, મુસલમાનોં કા આક્રમણ, અંગ્રેજો કા પ્રસાર, યે સારી ઘટનાયે, એક ઉસી પ્રેરણા કી શાખલા કી કડિયાં થી; ઔર વહ લક્ષ્મ ક્યા થા? વહ થા ભારતવર્ષ કે સંયુક્ત ઔર સંગઠિત કર કે રાષ્ટ્રોં કે દરબાર મેં ઉચિત સ્થાન પર બિઠાના; ભારત કે આધ્યાત્મિક પ્રકાશ સે સંસાર કે આલોકિત કરના; ઉન આદર્શો કી સુષ્ટિ કરના, જિનકા અનુસરણ કરને સે સંસાર મેં શાંતિ ઔર પ્રેમ કા સામ્રાજ્ય હો સકતા હૈ. જિસકે વિચાર ઐસે ઉન્નત ઔર પરિષ્કૃત હૈ, ઉસ પર ઐસે સારહીન સંદેહ કરના ઘેર અન્યાય હૈ.
મિત્ર દાસ હિંદુ-મુસિલમ એકતા કે પરમ ભક્ત છે. શાયદ સારે દેશ મેં મહાત્મા ગાંધી કે સિવા એકતા કા મહત્વ કિસી ને ઈતના ન સમઝા થા, જિતના મિત્ર દાસ ને. ઇસ વિષય મેં પ્રાયઃ હિંદૂ-નેતાઓ કા આપસે મતભેદ થા. જબ મિ દાસ ને બંગાલ મેં મુસલમાન સે વહ સમઝૌતા કર લિયા, જિસમેં મુસલમાને કે ઉનકી સંખ્યા સે અધિક સ્વત્વ દિયે ગયે, તો હિંદુ સમાજ મેં બડી ખલબલી મચી. લોગ ને મિ. દાસ પર ભાંતિ ભાંતિ કે આક્ષેપ કિયે; લેકિન મિત્ર દાસ અંત તક ઉસ સમઝૌતે પર ડટે રહે.
વહ એકતા કા મહત્ત્વ સમઝતે થે, ઔર ઘેડ-સી હાનિ ઉઠા કર ભી ઉસકી જડ મજબૂત કરના ચાહતે થે. | મેં તો બંગાલ કી ભૂમિ મહાન આત્માઓ કે જન્મ દેને મેં બહુત ઉબર હૈ લેકિન જે સાર્વદેશિક ખ્યાતિ મિત્ર દાસ ને પ્રાપ્ત કી, વહ કદાચિત પહલે ઔર કિસીને ન કી થી. ઔર યહ કેવલ ૭-૮ વર્ષો કી કમાઈ થી ! ઇસકા કારણ ઉનકી વહ વિનય
ઔર સેવાશીલતા થી, જે દૂસરે કે આપકા દાસ બની લેતી થી. બંગાલ મેં તો આપ દેવતા હી સમઝે જાતે થે. આપમેં વે સારે ગુણ થે, જે જનતા દેવોં મેં દેખના ચાહતી હૈ. આપ બહુત હી સહુદય થે, પરલે સિરે કે દીન-વત્સલ, દાનશીલતા તે આપમે દુર્ગુણ કી સીમા તક પહુંચી હુઈ થી. આપ અપને સિદ્ધાંત પર અટલ, બડે હી મિલનસાર, હસમુખ ઔર સરલહૃદય પુરુષ છે.
ગ્રેસ મેં અસા છોટે—–છટા કા ભી ન થા, જિસસે આપકા પરિચય ન હે. કલ કી ચિંતા ઉહે કભી ન સતાતી થી, ઔર જમા કરના હૈ ઉન્હને સીખા હી ન થા. આપ બડે સાહસી થે.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
Www.umaragyanbhandar.com
| SR No. | 035270 |
| Book Title | Shubh Sangraha Part 07 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Akhandanand Bhikshu |
| Publisher | Sastu Sahitya Vardhak Karyalay |
| Publication Year | 1931 |
| Total Pages | 640 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 43 MB |