________________
૪૩૪
શુભસંગ્રહ-ભાગ ૭ માં થીં. જે પતિપ્રાણુ હૈ, વહ સુશીલા ઔર વિનયનમ્ર કર્યો ન હગી ? જે સમઝતી હૈ–
“ વાહી કે સુહાગ સે સુહાગિની ભઈ હોં બીર, વાહી રૂપવારે રૂપ હી તે ભઈ રૂ૫ સી.” ઉસમેં એંઠ કેસી ? કંસા રૂપગર્વ ? ઔર કંસા મિજાજ? જિસકી યહ અવસ્થા હૈ કિ –
રૂપસુધા અકિલી હી પિચૈ પિય દૂ કે ન આરસી દેખન દેતિ હૈ.” વહ નાજબરદારી કી ભૂખી ક્યાં હોગી ? ઔર કર્યો ન ચાહેગી કિ મેં અપને પ્યારે કા કોન પ્રિય કરું. કર્યો ન ઉન્હેં અપની આંખે કા તારા બના કર રખું.
ઈસકે ઉપરાંત ગોસ્વામીજી લિખતે હૈ–“યદ્યપિ સકલ સેવા-વિધિ મેં દક્ષ ઘર મેં અનેક દાસદાસિયે હૈ, ફિર ભી સીતાદેવી અપને હાથ મે ઘર કી સેવા-ટહલ કરતી ઔર પતિ કી આજ્ઞાનુસાર ચલતી રહતી હૈ.” કૌન સીતા દેવી?—જે “સભા ખાનિ’ હૈ ! ચક્રવતી કી પુત્રવધૂ ઔર મિથિલાધિપતિ કી પ્રિય પુત્રી હૈ ! ઉનકી ઇસ ગૃહિણ-ધર્મ કી મહત્તા કે પ્રથમ કે દે ચરણે ને કિતના ચમકા દિયા હૈ, ઇસકા વિચાર સહદય જન ભલી ભાંતિ કર સકતે હૈ. આજ પતિસેવા કે સાથ ગૃહસેવા સે ભી નાક-ભૌ ચઢાઈ જા રહી હૈ, ઉસકા ભી બાયકાટ કિયા જા રહા હૈ. કર્યો? ઇસ લિયે કિ જબ પતિસેવા હી ઇઝ નહીં તે ગૃહસેવા કે જંજાલ મેં કૌન પડે-કૌન આગ કે સામને બૈઠ કર અપને રૂપ પર આંચ આને દે, કૌન ધુર્યે મેં બેઠ કર અપની આંખે ફેડે, કૌન ફૂલ-સે કમલ હાથે સે ગર્ભગમં બરતને કો પકડે, કૌન ચૌકે મેં બઠે ઔર કૌન તરહદાર સાડિયે કે મૈલી હેને દે! યે સબ કામ તો લૉંડિયે કે હૈ, ગૃહસ્વામિની કે નહીં. રસોઈ અચ્છી ન બને, બલા સે પતિદેવ આધે પેટ ખા કર ઉઠ આવે, તે ઉઠ આવે; ઘરવાલે મુંહ પુલાવેં, તો ફુલા; ઉનકે સર–સપાટે, કલોં સે છુટ્ટી કહાં જે વે ઈન પચડે મેં પડે! યહ પાશ્ચાત્ય શિક્ષા-દીક્ષા કા પ્રભાવ હૈ. ઈસસે સમાજ મેં રોમાંચકારી અસુવિધાર્યો ફૂલ રહી હૈં. થોડી પુછવાલોં કા તો નાકે દમ હૈ. પરંતુ અભી આંખેં ઠીકઠીક નહીં ખુલીં, પતન-પર–પતન હોતા હી જા રહા હૈ. હિંદુઆદર્શ સે હી હિંદૂ-જાતિ કા ભલા હે સકતા હૈ. ભગવતી વિદેહનંદિની હી હમારી કુલલલના કા આદર્શ હો સકતી હૈ, અન્ય નહીં. શાસ્ત્રોં કી કુછ આજ્ઞામેં ભી દેખિયે'सदा प्रहृष्टया भाव्यं गृहकायषु दक्षया । सुसंस्कृतोपस्करया व्यये चामुक्तहस्तया ॥-मनु०
भोजने च रुचितमिदमस्मै द्वेष्यमिदं पथ्यमिदमिति च विन्यात् । स्वरं बहिरुपश्रुत्य भवनमागच्छतः किं कृत्यमिति
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com