________________
૮૦
શુભસંગ્રહ-ભાગ ૭ મો કાકરી કેસ કે નામ સે પ્રસિદ્ધ વહ મુકદમા ચલતા રહાએક હી મહીને તક નહીં; પૂરે એક વર્ષ સે ભી કુછ અધિક દિને તક કેટ મેં ઇન નૌજવાન કી મસ્તી દેખને લાયક થી-સબક આંખે કે સામને લંબી-લંબી સખ્ત સજાર્યો, કાલાપાની કી યાતનાયે યા ફાંસી કી ટિકટી દીખ પડતી થી. સબ અપને ભવિષ્ય કા અનુભવ કરતે થે, અછી તરહ જાનતે થે, તો ભી વે મસ્ત થે. કેઈ ગાતા થા, કોઈ બજાતા થા, કોઈ ચહલબાજિય સે મૈજિસ્ટ્રેટ કો નાકદમ કિયે રહતા થા. અભિયુકત કા કચેહરી અને જાને કા દશ્ય દર્શનીય થા. જિસ સમય વે વીર બાંકુરે તપસ્વી રાજકુમાર રાજહંસ કી ચાલ સે મોટર સે ઉતરતે થે, માલૂમ હતા થા મૂર્તિમાન સુરેશ દેવતાઓસહિત ઈહલોક–લીલા દેખને કે હેતુ આયે . દલ કે નેતા ૫૦ રામપ્રસાદ બિસ્મિલ કે પીછે જબ સબ આત્માયે એકસાથ વંદે માતરમ' ગાતી ચલતી થીં, ઉસ સમય કે દસ્થ કા વર્ણન નહીં હો સકતા. વંદે માતરમ' ભારત માતા કી જય”, “ભારત-પ્રજાતંત્ર કી જય” સે કચરી કા વાયુમંડલ પવિત્ર હે જાતા થા. અધિકારિ કે દિલ ઇસ નિનાદ સે દહલ ઉઠતે થે, કિંતુ કયા કરતે-ઇને પાગલ પર કિસકા કબજા થા? એક દિન એક કાસ્ટેબલ મહાશય ને જરાસી ધૃષ્ટતા દિખલાઈ-સ્વાભિમાની મસ્તાને કી આંખ મેં ખૂન ઉતર આયે, એક ને કાસ્ટેબલ કે ઐસા થપ્પડ રસીદ કિયા કિ બચ્ચા કે છઠી કા દૂધ સ્મરણ હોગા.
જેલ મેં ભી ઈનકી મસ્તાની અદા થી. શ્રીરામદુલાર ઔર રાજકુમાર કે ગાને સે જેલ કે કર્મચારીગણ તક મુગ્ધ થે. ઈન લોગ કે સાથ તાશ, હારમોનિયમ, ઇસરાજ ઇત્યાદિ ઘે-કભી ગંધવેં કી સભા જુટતી, તે કભી કીર્તન કી બહાર રહેતી. કબડ્ડી ભી હુઆ કરતી ઔર લેકચર બાજી ભી. સુરેશ બાબૂ કી મંડલી અધ્યાત્મવાદ, વસ્તુવાદ ઔર આદર્શવાદ કી વિવેચના કરતી, તે સચીવ બાબૂ ધર્મવાદ કી વ્યાખ્યા કરતે. ઇન વાદ કા વિવાદ દેખ પં૦ રામપ્રસાદ ચિલ્લા ઉઠતે
અબ દિન હૈ તો યહ હૈ ઈમાન છે તે યહ હૈ!”
સરસ્વતી પૂજા, બસંતપંચમી, હોલી સભી હાર શાન સે મનાયે જાતે. કભી-કભી બાઈસ તરકારિયે કા ભી મજા લિયા જાતા.
આખિરી ફસલે કા દિન ૬ અપ્રિલ આયા. ઉસ દિન કડા પહરા થા. કરીબ ૧૧ા બજે અભિયુકત અપની મસ્તાની અદા સે “સરફરોશી કી તમન્ના અબ હમારે દિલ મેં હૈ' ગાતે હુએ અદાલત મેં ઘુસે. ફેસલે મેં જજજ ને સ્પષ્ટતયા કહા કિ યહ કતી વ્યકિતગત લાભ કે લિયે નહીં ડાલી ગઈ. જજ સાહબ ચાહતે થે,
www.umaragyanbhandar.com
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat