________________
માનવી પ્રેમ વિષે પરિચય ૩૬૩ પર ચલને સે વ્યક્તિ તથા સમાજ સભી પ્રકાર કી સામાજિક ઉન્નતિ કર સકતે હૈં ઔર હર પ્રકાર કે સામાજિક દો તથા સામાજિક અત્યાચારે સે બચ સકતે હૈ. યહ દષ્ટાંત હૈ ગૌ કા અપને નવજાત બછડે કે સાથ વ્યવહાર કા. ગૌ અપને નવજાત બચ્ચે સે યા વ્યવહાર કરતી હૈ ? મેં તો સભી માતાર્યો અને બચ્ચોં સે યાર કરતી હૈ. પરંતુ ગૌ મેં એક વિશેષતા છે. ગૌ કે હિંદૂ લોગ માતા કહતે હૈ. યહ ઠીક હી હૈ કિ માતૃપ્રેમ કી જે ઉત્કૃષ્ટતા બૌ' મેં દેખી જાતી હૈ, વહ અન્ય પ્રાણિયાં મેં કમ હતી હૈ. અર્થાત ગૌ સચ્ચી માતા કહલાને કે યોગ્ય હૈ. ગૌ માતૃત્વ કા આદર્શ હૈ. જરા વિચારિયે.
બચ્ચા પૈદા હેતા હૈ તો વહ અનેક પ્રકાર કે મલો સે સના હતા હૈ. ઉસકે છુને કો ભી જી નહીં ચાહતા. પરંતુ ગાય કયા કરતી હૈ ? વહ અપને શરીર કે પવિત્રતમ અંગ અર્થાત જીભ સે ઉસકે સાફ કરને લગતી હૈ ઔર ઉસ સમય તક દમ નહીં લેતી જબ તક બચ્ચા બિલકુલ સ્વચ્છ નહીં હો જાતા. વહ ઉસસે ધૃણા નહીં કરતી. વહ ઉસકે ચાટને લગતી હૈ. જબ બચ્ચા સ્વચ્છ હો ગયા તે ઉસ સમય વહ ઉસે અપના મધુર દૂધ પિલાતી હૈ, જિસસે બચ્ચા પુષ્ટ હો જાય. વેદ ને મનુષ્ય કે લિયે ઇસી આદર્શ કી એર સંકેત કિયા હૈ. ઈસ આદર્શ કે ધ્યાન મેં રખના મનુષ્યમાત્ર કા કર્તવ્ય હૈ. મનુષ્ય કે પરસ્પર વ્યવહાર કે લિયે દો ઉદ્દેશ્ય સામને હાને ચાહિયે. ગાય દો કામ કરતી હૈ; એક બચ્ચે કી શુદ્ધિ ઔર દૂસરા બચે કી પુષ્ટિ. ઇસી પ્રકાર મનુષ્ય કે ભી દૂસરે મનુષ્વ કે મલ કે દૂર કરના પહલા ઉદ્દેશ હોના ચાહિયે ઔર ફિર ઉનકે સાથે ઉપકાર કરના દૂસરા. જબ તક બચ્ચે કા મેલ દૂર ન કિયા જાય, ઉસ સમય તક દૂધ પિલાના વ્યર્થ હૈ. ઇસી પ્રકાર હમકે એસા ન કરના ચાહિયે કિ અન્ય પ્રાણિ કે શારીરિક, માનસિક તથા આત્મિક મલ દૂર હે જાય. યહ મલ હી કમજોરી ઔર રોગ કા કારણ હૈ. જબ તક મલ હૈ ઉસ સમય તક પૌષ્ટિક પદાર્થ પુષ્ટિ નહીં પહુંચા સકતે. ઇસી લિયે મેલ દૂર કરના પહલા કર્તવ્ય હૈ. પરંતુ મલ કૈસે દૂર કિયે જાયં ? ઈસ પ્રકાર નહીં જૈસે કિ ધોબી અપને કપડે કે પથ્થર પર પટક પટક કર સાફ કરતા હૈ, કિંતુ ઉસ પ્રકાર જૈસે ગાય અપને બચ્ચે કે ચાટતી હે.
ગાય કા હદય પ્રેમ સે પૂર્ણ હૈ. ઉસકે ધ્યાન મેં બચ્ચે કે છોડ કર ઔર કિસી વસ્તુ કા ધ્યાન હી નહીં. વહ અપનાપન ભૂલ ગઇ હૈ. ઉસકે સામને ગુડ રખ દે તો વહ ગુડ કે છોડ કર બછડે કે ચાટને લગેગી; ઔર બચ્ચા ભી અદશ્ય શક્તિ સે અપની માતા કે પ્રેમ કે પહચાનતા હૈ. યહ માતા કે ઇસ શુદ્ધીકરણ કે
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com