Page Text
________________
-~-. **^^^^^
^
^.
૩૬૨
શુભસંગ્રહ ભાગ ૭ માં દિલવાલા હી બનાયા હૈ કિંતુ “મન” અર્થાત દિમાગવાલા
ભી બનાયા હૈ. ઉસે ભાવ કે સાથ સાથ ઉન ભા કે નિયમિત કરને કે લિયે બુદ્ધિ ભી દી હૈ. ઇસ બુદ્ધિ કા પ્રતિફલ યહ હેતા હૈ કિ ઉસકે ભાવ વિશદ ઔર વિકસિત હો જાતે હૈં. ઉનમેં અનિયમતા નહીં રહતી. ઉનમેં સે પશુતા દૂર હો જાતી હૈ.
પશુઓં ઔર મનુ કે ભાવે કા ભેદ જાનને કા યત્ન કીજિયે. અશિક્ષિત મનુષ્ય તથા શિક્ષિત મનુષ્યો કે ભાવ કી વિશેષતાઓ પર વિચાર કીજિયે. પરિણામ યહ નિકલેગા કિ જયાં જ મનુષ્ય મેં વિચારશીલતા અધિક હતી જાતી હૈ, ત્યાં ત્યાં ઉસકે ભાવ ઉત્કૃષ્ટ હેતે જાતે હૈં. ગધે કે પ્રેમ ઔર મનુષ્ય કે પ્રેમ મેં ભેદ હૈં. અસભ્ય મનુષ્ય ઔર સભ્ય મનુષ્ય કે પ્રેમ મેં ભેદ હૈ. એક અશિક્ષિત માતા અપની સંતાન સે ઔર પ્રકાર પ્રેમ કરતી હૈ ઔર શિક્ષિત માતા ઔર પ્રકાર. યહ કર્યો? ઈસ લિયે કિ મનુષ્ય કે પરમાત્મા ને “સાંજના” અર્થાત બુદ્ધિવાલા બનાયા હૈ. યહ બુદ્ધિ મનુષ્ય કો ભા કે ઉપર આધિપત્ય સ્થાપિત રખને કે યોગ્ય બનાતી હૈ. વિચારશૂન્ય પુરુષ ભાવે કા દાસ હોતા હૈ. વિચારશીલ પુરુષ કે ભાવ ઉસકે દાસ હેતે હૈ. વિચારશીલ પુ ક્રોધ કરેગા તો સોચ સમઝ કર. વહ પ્રેમ કરેગા તે સેચ સમઝ કર. વહ અપની આંખેં ખેલ કર ચલતા હૈ, વહ અપને મસ્તિક કે અપને હૃદય કા ગુલામ બનને નહીં દેતા.
જબ ઈશ્વર ને મનુષ્ય કે હદય દિયા ઔર બુદ્ધિ દી તે ઉસસે તીસરી બાત કી આશા રખના સ્વાભાવિક હી હૈ–અર્થાત “વિશ્વ (વૈર રહિત હેના). કભી કભી મનુષ્ય અંધે કે સમાન “ભાવ” કા દાસ હો જાતા હૈ. યહ ભાવ હી ઉસે કિસીસે પ્રેમ ઔર કિસી સે ધૃણા કરને પર બાધિત કરતે હૈ. પરંતુ યદિ ઉસને અપની બુદ્ધિ કે દ્વારા અપને ભાવ કા નિયંત્રણ કિયા હૈ, યદિ ઉસકે મસ્તિષ્ક કા ઉસકે હૃદય પર પૂરા આધિપત્ય હૈ, યાદિ ઉસને અપને ભાવે કે ઘોડે કે સ્વતંત્ર નહીં છોડ દિયા હૈ તો વહ અવશ્ય વૈરરહિત હો જાયગા. કહતે હૈ કિ પૂર્ણ યોગી કે સિંહ આદિ હિંસક છ સે ભી વૈર નહીં રહતા. ઈસી લિયે કિ ઉસે સૃષ્ટિ કે ઉદ્દે કો પતા હોતા હૈ. વહ જી કી પરિસ્થિતિ તથા ઉનકે જીવન કે ઉદ્દેશ્ય કે સમઝતા હૈવહ જાનતા હૈ કિ સૃષ્ટિ કા ઐક્ય હમકો વૈરશન્ય હોને કે લિયે ઉપદેશ કર રહા હૈ.
મંત્ર કે અગલે પદ મેં પરસ્પર વ્યવહાર કી રીતિ કે એક ઉત્તમ દષ્ટાંત દે કર સ્પષ્ટ કિયા હૈ. યહ દષ્ટાંત ઈતના અદ્દભુત, ઇતના ઉત્કૃષ્ટ ઔર ઇતના સ્પષ્ટ હૈ કિ સામાજિક વ્યવહાર કે લિયે ઉસસે Bચ્ચ આદર્શ સંસાર ફી કિસી પુસ્તક મેં પાયા નહીં જાતા. ઈસ
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
| SR No. | 035270 |
| Book Title | Shubh Sangraha Part 07 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Akhandanand Bhikshu |
| Publisher | Sastu Sahitya Vardhak Karyalay |
| Publication Year | 1931 |
| Total Pages | 640 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 43 MB |