Shubh Sangraha Part 07

SR No.: 035270
Original Sutra Author: N/A
Author: Akhandanand Bhikshu
Publisher: Sastu Sahitya Vardhak Karyalay
Publication Year: 1931
Total Pages: 640
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 43 MB

Page 293

શુભસંગ્રહ-ભાગ ૭ માં મન, બુદ્ધિ, ઈદ્રિય આદિ ચૌબીસ ત કા પ્રાદુર્ભાવ હુઆ. જીવ
ઔર પ્રકૃતિ કા પાદુર્ભાવ સબ બ્રહ્મરછા કે કારણ હુઆ હૈ, ઔર ઉસી ઈચ્છા કે કારણ પ્રલય હોતા હૈ. પ્રકૃતિ વ્યક્ત સે અવ્યક્ત અવસ્થા કે પ્રાપ્ત હતી હુઈ જીવ કે સાથ બ્રહ્મ મેં લીન હે જાતી હૈ. યહી બ્રછા ધર્મ હૈ. ઇસી બાત કે સરલ કર કે શ્રીપૂજ્યપાદ મહર્ષિ કણાદ કહતે હૈં
यतोऽभ्युदयनि श्रेयससिद्धिः स धर्मः। જિસકે દ્વારા અનંત ઉન્નતિ હે ઔર અંત મેં મેક્ષ પ્રાપ્ત હો, વહી ધર્મ હૈ. હિંદુ દર્શને મેં પ્રકૃતિ કી વ્યક્તાવસ્થા સે અવ્યતાવસ્થા કે પ્રાપ્ત હોના હી ઉન્નતિ હૈ, ઔર પ્રકૃતિ સે છૂટ કર બ્રહ્મ મેં લીન હે જાના મેક્ષ હૈ.
યે વિચાર દાર્શનિક હૈ, અતએ સાધારણ જન ઇનકે સરલતયા નહીં સમઝ સકતે. ઈસી કારણ સે શાસ્ત્રકારો ને સાધારણ જનતા કે હેતુ ધર્મ કા ચોદના લક્ષણ ઇસ પ્રકાર બતાયા હૈ.
वेदप्रतिष्ठितं कर्म धर्मस्तन्मङ्गलं परम् । प्रतिषिद्धक्रियासाध्यः स गुणोऽधम उच्यते ॥
અર્થાત્ વેદવિહિત કર્મ ધર્મ હૈ ઔર વેદનિષિદ્ધ કર્મ અધર્મ હૈ. મુસલમાન લોગ ઔર ઇસાઈ લોગ ભી અપની-અપની ધાર્મિક પુસ્તક કે વચને સે બદ્ધ છું. જે બાઇબિલ મેં વિહિત હૈ, વહી ઇસાઈ કે લિયે ધર્મ ઔર જે અવિહિત હૈ વહી અધમ હૈ. જિસકા કુરાન શરીફ મેં વિધાન હૈ, વહી મુસલમાને કે લિયે ધર્મ હૈ ઔર જિસકા નિષેધ હૈ, વહી અધર્મ હૈ.
કિંતુ ઋષિલોગ જાનતે થે કિ બેપઢે-લિખે મનુષ્ય વેદાદિ કે વિધિ-નિષેધ કે કિસ પ્રકાર જાન સકતે હૈ, વિશેષતઃ વે લેગ જિનકે વેદાધ્યયન નિષિદ્ધ હૈ. અતઃ ઉન્હોંને ઐસે લોગ કે હેતુ લિખા –
महाजनो येन गतः स पंथाः ।
અર્થાત મહાપુરુષ જે કાર્ય કરતે આયે હૈ, વહી કાર્ય છોટાં કે ભી કરના ચાહિયે. બડે લોગે કે જીવનચરિત્ર તથા ઉપદેશ જે ધર્મ બતાતે હૈ, વહી નિમ્ન–શ્રેણી કે મનુષ્ય કે લિયે પર્યાપ્ત છે.
મહર્ષિ લોગ ઇસ પ્રકાર સૂમ સે સૂમ ઔર સ્થૂલ સે સ્કૂલ ધર્મ કે લક્ષણ બતા કર ધર્મ કે દો પ્રધાન પ્રકાર બતાતે હૈ– સાધારણ ઔર વિશેષ.
સાધારણ ધર્મ વહ હૈ, જે મનુષ્યમાત્ર કે લિયે આવશ્યક હૈ. ક્યા હિંદ, ક્યા મુસલમાન, કયા ઈસાઈ સભી સાધારણ ધર્મ કે
• પશ્ચિમી પંડિત પ્રકૃતિ કે અવ્યક્ત એ વ્યક્તિ હોને કે “ઈવાલ્યુશન” માનતે હૈ