________________
૧૭૬
શુભસંગ્રહ-ભાગ ૭ મે ઉનકી ઈવાકુવંશ મેં ઉત્પત્તિ હુઈ હૈ ઔર વે રામ નામ સે સબમેં પ્રસિદ્ધ હૈ. મહાવીર હોને પર ભી જિતેન્દ્રિય હૈ, ઘતિમાન હૈ, ધીર હૈ ઔર મન કે વશ મેં કિયે હુએ હૈં. વે બુદ્ધિમાન, નીતિપરાયણ, વક્તા, બડે હી સુંદર ઔર અપને શત્રુઓ કે પરાસ્ત કરનેવાલે હૈ. ઉનકી ભુજાએં જાતુતક લમ્બી હૈ, સુંદર સિર હૈ, પ્રશસ્ત લલાટ હૈ ઔર ઉનકા પદવિન્યાસ અત્યંત મનહર હૈ. ઉનકે સભી અંગ સુસંગઠિત ઔર સુવિભકત હૈં. શરીર કી કાંતિ ને કે સ્નિગ્ધ કરનેવાલી હૈ. વે પ્રતાપી હૈ. ઉનકા વક્ષસ્થલ વિશાલ હૈ, આખું બડી બડી હૈ, યે અત્યંત સૌંદર્યશાલી ઔર શુભ લક્ષણસંપન્ન હૈ, યે ધર્મ કે રહસ્ય કે જાનનેવાલે ઔર સત્યપરાયણ હૈ. પ્રજા કા હિત કરના હી ઉનકે જીવન કા પ્રધાન કાર્ય હૈ. વે યશસ્વી, પૂર્ણ જ્ઞાની, શુદ્ધ ઔર સાધુઓ કે વશીભૂત હૈં, વે સમાધિસંપન્ન, પ્રજાપતિ કી ભાંતિ સદૈવ શુભ કાર્યો કે વિધાતા ઔર શત્રુઓં કા દમન કરનેવાલે હૈ. કે પ્રાણિયો કે ઔર સમસ્ત ધર્મો કે રક્ષક હૈ, અપને ધર્મ કી ઔર સ્વજન બાંધ કી રક્ષા કરનેવાલે હૈ. વે સમસ્ત વેદવેદાંગ કે રહસ્ય કો જાનનેવાલે હૈ ઔર ધનુર્વેદ મેં ભી પૂર્ણ પ્રવીણ હૈ. તે સબ શાસ્ત્રોં કે ગૂઢ તત્વ કે પૂર્ણરૂ૫ સે જાનતે હૈં. ઉન્હેં કિસી વિષય કી વિસ્મૃતિ નહીં હોતી. તે અસાધારણ પ્રતિભાવાલે હૈં. સબકે પ્રિય ઔર સાધુપ્રકૃતિ . દીન નહીં હૈ, સાધુ લોગ ઉનસે પ્યાર કરતે હૈ. તે બુદ્ધિમાન હૈ ઔર સલી કે સંમાન્ય છે. જિસ તરહ સમુદ્ર નદિય પ્રધાન હૈ, ઉસી પ્રકાર વે ભી સબમેં પ્રધાન હૈ. તે સબકે સાથ સમાન ભાવ સે વ્યવહાર કરતે હૈ. સર્વદા પ્રિયદર્શન હૈ. સમુદ્ર કે સમાન ગંભીર ઔર હિમાલય કે સમાન ધીર હૈ. સાક્ષાત વિષ્ણુ કે સમાન પરાક્રમી ઔર ચંદ્રમા કે સમાન દેખને મેં સુંદર હૈ. ક્રોધ મેં વે પ્રલયકાલ કી અગ્નિ કે સમાન ઔર ક્ષમા મેં પૃથ્વી કે સમાન હૈ તથા ત્યાગ મેં કુબેર કે સમાન ઔર સત્ય મેં તો સાક્ષાત ધર્મ હી હૈ.”
ઉપર્યુકત કે મેં જે કુછ કહા ગયા હૈ વહી સમસ્ત રામાયણ કા બીજ હૈ. સાતેં કાડૅ મેં ઇનહીં સબ દુર્લભ ગુણે સે સંપન્ન મર્યાદાપુરુષોત્તમ શ્રીરામચંદ્ર કે ત્રિલોકપાવન ચરિત્ર કી વિચિત્ર ઘટનાઓં કા વર્ણન હૈ, ઈસ વર્ણન કે વૈચિત્ર્ય ઔર માધુર્ય સે આદિકવિ મહર્ષિ વાલ્મીકિને રામાયણ મેં જિસ ઉત્તાલ ભાવ-તરંગ-માલા-સંકુલ અગાધ રસસમુદ્ર કી સૃષ્ટિ કી હૈ, ઉસીકે તરંગવિક્ષિપ્ત કણે કે કમનીય સ્પર્શ આજ ભી ભારત કે અસંખ્ય નરનારિય કે સંસાતાપદગ્ધ હૃદય શીતલ હેતે હૈ, નેત્ર મેં પ્રેમાકૃઓ કી બાઢ આ જાતી હૈ; શોક, તાપ ઔર દારિદ્ય સે વિક્ષુબ્ધ આત્મા મેં નવીન નિઃસ્વાર્થ કર્તવ્યનિષ્ઠ કા વિમલ
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com